influenza

Preventie van influenza

1. Adviseer algemene hygiëne

   • handen wassen;
   • mond en neus bedekken bij niezen en hoesten;
   • hygiënisch bereiden van voedsel en dranken.

   Let op

   De let-op-informatie ontbreekt nog in de gegenereerde content-objecten.

   Toelichting

   Influenza verspreidt zich aërogeen, maar ook via de handen, deurknoppen en andere voorwerpen.

2. Vaccineer bij risicogroepen

   • influenzavaccin

   Geef in de tweedelijnszorg eventueel ook profylaxe bij (kans op) complicaties door influenza (zie stap 3).

   Let op

   De let-op-informatie ontbreekt nog in de gegenereerde content-objecten.

   Toelichting

   De samenstelling van het vaccin wordt jaarlijks vastgesteld door de WHO op grond van de circulerende influenzastammen.

   De beschermende werking wordt meestal binnen twee tot drie weken na inenting bereikt en houdt ongeveer zes tot twaalf maanden aan. De virulentie van het virus kan van jaar tot jaar verschillen en is moeilijk voorspelbaar. De effecten van vaccineren zijn het grootst tijdens circulatie van influenzavirussen en bij een goede ‘match’ tussen de circulerende en de voor het vaccin gebruikte stammen.

   Vanwege de heterogeniteit in studieprotocollen en omstandigheden waaronder de studies zijn uitgevoerd, ontbreken harde conclusies over de effectiviteit van de vaccinatie, vooral bij ouderen. Gegeven deze beperkingen heeft vaccinatie bij ouderen mogelijk een positief effect op de preventie van een influenza-achtig ziektebeeld, laboratoriumbevestigde influenza, pneumonie, opname vanwege influenza of pneumonie en overlijden als gevolg van alle oorzaken.

3. Geef profylaxe (tweedelijnszorg)

   Geef, aanvullend op vaccinatie, bij in het ziekenhuis opgenomen patiënten met aangetoonde complicaties of een zeer groot risico van complicaties, een neuraminidaseremmer:

   • oseltamivir
   • zanamivir

   Let op

   De let-op-informatie ontbreekt nog in de gegenereerde content-objecten.

   Toelichting

   Het profylactisch gebruik van neuraminidaseremmers als aanvulling op vaccinatie wordt gereserveerd voor patiënten met aangetoonde complicaties of met een zeer groot risico van complicaties. Het gaat dan om patiënten met een ernstige hart- of longaandoening, ernstig lever- of nierfalen of een onvoldoende functionerend afweersysteem.

   De werkzaamheid van neuraminidaseremmers als profylaxe bij personen met een zeer groot risico van complicaties is alleen voor zanamivir onderzocht. Er is wel effectiviteit aangetoond bij gezonde contactpersonen van patiënten met laboratoriumbevestigde influenza, maar de bewijzen zijn onvoldoende bij patiënten met zeer veel kans op complicaties.

   Pre-expositie profylaxe kan zinvol zijn:

   • als aanvulling op vaccinatie tijdens een epidemie, ter overbrugging van de periode na vaccinatie waarin het afweersysteem zijn beschermend effect opbouwt;
   • bij een groot antigeenverschil tussen vaccinvirus en de epidemische stam.

   Post-expositieprofylaxe kan zinvol zijn:

   • bij blootstelling van een persoon met zeer groot risico van complicaties (ook gevaccineerden) aan een persoon met een influenza-infectie;
   • tijdens een virologisch bevestigde influenza-uitbraak in een verzorgings- of verpleeghuis.

Behandeling van influenza

1. Bespreek niet-medicamenteus beleid

   • extra drinken;
   • zware lichamelijke inspanning vermijden.

   Let op

   De let-op-informatie ontbreekt nog in de gegenereerde content-objecten.

   Toelichting

   Eén van de complicaties van influenza is een myocarditis. Omdat zware fysieke inspanning kan leiden tot ernstige ritmestoornissen, is het raadzaam om zware inspanningen tijdens de griep te vermijden.

2. Behandel symptomen

   • koorts en pijnklachten: paracetamol
   • congestie neusslijmvlies: zie Allergische rinitis
   • hoest: zie Acuut hoesten
   • vermoeden van secundaire bacteriële luchtweginfectie: zie Pneumonie.

   Let op

   De let-op-informatie ontbreekt nog in de gegenereerde content-objecten.

   Toelichting

   Medicamenteuze behandeling van influenza is bij tevoren gezonde personen meestal niet noodzakelijk, de griep gaat bij hen doorgaans vanzelf over.

   Paracetamol heeft de voorkeur bij pijn en koorts. Gebruik liever geen salicylaten bij kinderen jonger dan 18 jaar vanwege een mogelijke relatie met het syndroom van Reye.

3. Geef alternatief (tweedelijnszorg)

   Geef bij in het ziekenhuis opgenomen patiënten met aangetoonde complicaties of met veel kans op complicaties, therapeutisch een neuraminidaseremmer:

   • oseltamivir
   • zanamivir

   Let op

   De let-op-informatie ontbreekt nog in de gegenereerde content-objecten.

   Toelichting

   Het therapeutisch gebruik van neuraminidaseremmers wordt gereserveerd voor patiënten met aangetoonde complicaties of zeer veel kans op complicaties, hoewel de toepassing daarvan onvoldoende is onderbouwd.

   Het gaat hier om patiënten met:

   • een ernstige hart- of longaandoening;
   • ernstig lever- of nierfalen;
   • een onvoldoende functionerend afweersysteem.

   In overige situaties hebben neuraminidaseremmers geen duidelijke meerwaarde boven een symptomatische behandeling

   Bij toediening binnen 48 uur na het optreden van de eerste symptomen geven neuraminidaseremmers slechts een geringe verkorting van de ziekteduur (1-1½ dag) en er is onvoldoende bewijs voor vermindering van de complicaties.