Een volledig overzicht van alle indicaties per geneesmiddel kunt u vinden in de geneesmiddelteksten.
imidazolen, overige
Mechanism
$hippoKoptekst
Werkingsmechanisme
Overige imidazolen:
- remmen de synthese van ergosterol (door remming van het enzym lanosterol-14α-demethylase, dat lanosterol omzet in ergosterol), een belangrijke component voor de opbouw van de celmembraan bij de schimmel en gist. Hierdoor ontstaan structurele en functionele afwijkingen in de plasmamembraan. Dit leidt tot verhoging van de membraanpermeabiliteit, waardoor essentiële celbestanddelen verloren gaan en uiteindelijk celdood optreedt;
- werkt enigszins tegen enkele Gram-positieve bacteriën (miconazol);
- remt in hoge dosis ook de cortisol-, androgeen- en aldosteronsynthese bij de mens (ketoconazol). Daarnaast heeft ketoconazol bij Cushing-syndroom een rechtstreeks effect op corticotrofische tumorcellen.
Effect
- antimycotisch tegen dermatofyten en Candida-species (miconazol);
- normaliseert bij patiënten met endogeen Cushing-syndroom de cortisolspiegel en verbetert de klinische symptomen zoals verhoogde bloeddruk, hyperglykemie en hypokaliëmie (ketoconazol).
De imidazolen zijn fungistatisch en in hoge concentratie fungicide.
Typical side effects
$hippoKoptekst
Door de veelvuldig optredende bijwerkingen en de variabele resorptie is ketoconazol voor antifungale doeleinden vervangen door leden van de groep triazolen. De voornaamste bijwerkingen hebben betrekking op het gastro-intestinale stelsel, de hormoonhuishouding en de huid.
Relatief frequent:
- gastro-intestinale bijwerkingen, zoals verminderde eetlust, misselijkheid, buikpijn, pijn in epigastrio en obstipatie.
Minder frequent:
- hepatotoxiciteit, soms leidend tot leverfalen en de dood (ketoconazol);
- gynaecomastie (door verminderde vorming testosteron; ketoconazol);
- huidreacties en jeuk; andere overgevoeligheidsreacties zijn zeldzaam;
- bijnierinsufficiëntie (zelfs bij lage doseringen voorkomend, door verminderde vorming van glucocorticoïden; ketoconazol [1,2]).
Literatuur
- Aronson JK, et al. (eds). Meyler’s side effects of drugs. 16th ed. Amsterdam: Elsevier, 2016.
- Sitsen JMA, et al. Farmacologie. Vierde druk. Maarssen: Elsevier, 1996