natriumfluoride (cariësprofylaxe)
Samenstelling
Duraphat Colgate-Palmolive Nederland bv
- Toedieningsvorm
- Suspensie voor dentaal gebruik
- Sterkte
- 50 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- ampul 1,6 ml, 10 ml
50 mg/ml komt overeen met 22,6 mg/ml fluoride. Conserveermiddel: ethanol.
Natriumfluoride mondgel/mondspoeling FNA Formularium der Nederlandse Apothekers
- Toedieningsvorm
- Mondgel, neutraal 1%
- Sterkte
- 10 mg/g
Conserveermiddel: methylparahydroxybenzoaat.
- Toedieningsvorm
- Mondspoeling (0,05%)
- Sterkte
- 0,5 mg/ml
0,5 mg/ml komt overeen met 0,225 mg/ml fluoride. Conserveermiddel: methyl- en propylparahydroxybenzoaat.
- Toedieningsvorm
- Mondspoeling (0,1%)
- Sterkte
- 1 mg/ml
1 mg/ml komt overeen met 0,45 mg/ml fluoride. Conserveermiddel: methyl- en propylparahydroxybenzoaat.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
natriumfluoride (cariësprofylaxe) vergelijken met een ander geneesmiddel.
Advies
Het voorschrijven van natriumfluoride ter preventie van cariës is een goede keus.
Indicaties
- Mondgel: Preventie van cariës bij bestraling en bij cariës bij xerostomie;
- Mondspoeling: Preventie van cariës als fluoridebasisadvies niet uitvoerbaar is of onvoldoende effect heeft;
- Suspensie:
- Preventie van cariës bij kinderen en volwassenen als onderdeel van een uitgebreid preventieprogramma;
- Voor de desensitisatie van overgevoelige elementen als onderdeel van een behandelregime dat tevens het dagelijks gebruik van een geschikte soort tandpasta omvat.
Dosering
Cariëspreventie:
Volwassenen en kinderen > 6 jaar:
0,05% natriumfluoride-mondspoeling: 1×/dag, na het tandenpoetsen. 0,1%natriumfluoride-mondspoeling: 1×/week, na het tandenpoetsen. Na goed spoelen met ca. 10 ml de vloeistof uitspugen (niet doorslikken) en de volgende 30 min niets eten of drinken. Het is de bedoeling dat de vloeistof door zuigen en stuwen ook de zijvlakken tussen de kiezen en tanden bereikt.
Suspensie: applicatie in een dun laagje op de meest gevoelige tanden. Vóór applicatie overmatige tandplak verwijderen en tanden goed droogmaken. Applicatie dient uitsluitend verricht te worden door de tandarts. Aanbevolen dosering voor een eenmalige toediening: voor melktanden: tot 0,25 ml (= 5,65 mg fluoride);voor gemengd gebit: tot 0,40 ml (= 9,04 mg fluoride);voor permanent gebit: tot 0,75 ml (= 16,95 mg fluoride).Voor cariësprofylaxe wordt het appliceren meestal elke 6 maanden herhaald, maar frequentere applicaties (iedere 3 maanden) mogen uitgevoerd worden. Bij zeer gevoelige tandhalzen worden 2–3 toedieningen aangeraden binnen een tijdsduur van enkele dagen maximaal. Tot 4 uur na de behandeling de tanden niet poetsen of op voedsel kauwen; gedurende deze tijd mag wel zacht voedsel en drinken worden geconsumeerd.
Preventie bestralingscariës/cariës bij xerostomie:
Volwassenen:
De mondgel om de dag gedurende 5 min aanbrengen met behulp van de individueel vervaardigde fluoridekappen, bij voorkeur voor het slapen gaan; na 30 min de mond spoelen. De behandeling beginnen bij het begin van de bestraling. Het fluoridegebruik moet worden voortgezet zolang de hyposialie bestaat, dus vaak levenslang.
Bijwerkingen
Zelden (0,01–0,1%): overgevoeligheidsreacties (erytheem, urticaria, huiduitslag, stomatitis en mondulcera).
Suspensie: Zeer zelden (< 0,01%): nausea, braken, mondulceraties, stomatitis. Lip-oedeem, angio-oedeem, huidirritatie. Etterende gingivitis. Astma.
Interacties
Niet gelijktijdig toedienen (een interval van 2 uur aanhouden) met calcium-, magnesium-, aluminium- of ijzerbevattende genees- of voedingsmiddelen, omdat dan de resorptie van fluoride afneemt.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Advies: Kan (voor zover bekend zonder gevaar) overeenkomstig het voorschrift worden gebruikt.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja, in geringe mate.
Advies: Kan (voor zover bekend zonder gevaar) volgens voorschrift worden gebruikt.
Contra-indicaties
Voor suspensie:
- ulcererende gingivitis;
- stomatitis;
- asthma bronchiale.
Waarschuwingen
Profylactische behandeling van het kindergebit moet zo vroeg mogelijk beginnen. Bij inname van minimaal ½–1 mg fluoride binnen een korte periode (ca. ½ uur) gedurende enkele weken of maanden tijdens de glazuurvorming, kan een zichtbare glazuurfluorose (’mottled enamel’, zebratanden) ontstaan, die te herkennen is aan de vlekkerige verkleuring van het glazuur. De kwetsbare leeftijdsfase ligt met name tussen ½ en 4½ jaar, omdat in die periode het later zichtbare glazuur van de snijtanden wordt gevormd. Fluorose kan pas worden opgemerkt na de leeftijd van ca. 6 jaar, wanneer de blijvende tanden zijn doorgebroken. Men moet bij gebruik van fluoridetabletten altijd rekening houden met opname van fluoriden uit andere bronnen (o.a. voedingsmiddelen, tandpasta’s, vitaminedruppels). Kinderen tot 5 jaar alleen laten poetsen met fluoridepeutertandpasta. Een vergeten dosering dient niet te worden ingehaald.
Bij monddroogte veroorzaakt door aantasting speekselklieren door cytostatica of bestraling of bij Sjögren syndroom kan een zure pH significante demineralisatie van de tanden geven en kan het tandvlees sterk irriteren en zweren veroorzaken.
De applicatie van de suspensie niet uitvoeren bij patiënten met een lege maag. Geen hoge dosis van andere fluoridepreparaten, zoals fluoridegels, gebruiken op dezelfde dag van de applicatie. Toediening van fluoridesupplementen staken gedurende een aantal dagen na applicatie. De suspensie bevat alcohol.
Overdosering
Symptomen
acute intoxicatie: transpiratie, hypersalivatie, maag-darmstoornissen zoals misselijkheid, braken, buikpijn en diarree, en in ernstiger gevallen hypomagnesiëmie, hypocalciëmie, hyperkaliëmie, hartritmestoornissen, tremoren, tetanie, convulsies, ademhalingsstoornissen, hypotensie, shock en hartstilstand kunnen optreden. De geschatte toxische dosis is vanaf 5–10 mg fluoride/kg lichaamsgewicht (= 11–22 mg natriumfluoride/kg).Met name bij kinderen bestaat gevaar voor acute intoxicatie, als gevolg van snoepen van fluoridetandpasta, tandgel of tabletjes, of drinken van natriumfluoride-mondspoeling.
Zie voor meer informatie over symptomen en behandeling de monografie op toxicologie.org of vergiftigingen.info.
Eigenschappen
Fluoride verhoogt de weerstand van tandglazuur; het stimuleert de vorming van grotere en regelmatiger glazuurkristallen en geeft door (reversibele) uitwisseling van anionen aanleiding tot de vorming van een geringe hoeveelheid hydroxyfluorapatiet. Het glazuur is hierdoor beter bestand tegen cariës. Fluoridevoorziening van het tandglazuur geschiedt het best door lokaal contact.
Kinetische gegevens
| Resorptie | zeer snel als waterstoffluoride; bij lage pH wordt fluoride omgezet in waterstoffluoride (HF). |
| T max | binnen ½ uur. Fluoride doorloopt via excretie in speeksel en resorptie in maag/dunne darm een kringloop. |
| V d | ca.1 l/kg |
| Eliminatie | vnl. met de urine, in geringe mate met de feces en zweet. |
| T 1/2 | ca. 3 uur (1½–5 uur). |
Geneesmiddelgroep
natriumfluoride (cariësprofylaxe) hoort bij de groep fluoriden.