bimatoprost
Samenstelling
Bimatoprost Oogdruppels Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (0,03%)
- Sterkte
- 0,3 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 3 ml
Conserveermiddel: benzalkoniumchloride. Bevat tevens fosfaat.
Lumigan Allergan bv
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (0,01%)
- Sterkte
- 0,1 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 3 ml
Conserveermiddel: benzalkoniumchloride (0,2 mg/ml). Bevat tevens fosfaat.
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (0,03%)
- Sterkte
- 0,3 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 3 ml
Conserveermiddel: benzalkoniumchloride (0,05 mg/ml). Bevat tevens fosfaat.
- Toedieningsvorm
- Minims (0,03%)
- Sterkte
- 0,3 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 0,4 ml
Conserveermiddel: geen. Bevat tevens fosfaat.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Behandeling van glaucoom dient door een oogarts te gebeuren. Glaucoom wordt medicamenteus vooral behandeld met plaatselijk toegediende middelen.
Bij open-kamerhoekglaucoom zijn oogdruppels met timolol of een prostaglandine-analogon de eerstekeusbehandeling. Bij onvoldoende effect of bij intolerantie voor een van beide middelen wordt eerst het andere middel van de eerstekeusbehandeling als monotherapie aanbevolen. Alternatieven voor bovenstaande monotherapie zijn monotherapie met een lokale koolzuuranhydraseremmer, een andere β-blokker of α2-agonist. Wanneer monotherapie onvoldoende effect heeft, worden geneesmiddelen met verschillende aangrijpingspunten gecombineerd. Als er meer dan twee middelen nodig zijn, is een laserbehandeling of operatie te overwegen.
Bij nauwe-kamerhoekglaucoom kiest men voor een laserbehandeling en/of een operatie, ondersteund door een medicamenteuze behandeling.
Indicaties
Verlaging van de intra-oculaire druk, als monotherapie of als aanvullende behandeling met β-blokkers bij volwassenen met:
- Chronisch open-kamerhoekglaucoom.
- Oculaire hypertensie.
Dosering
Open-kamerhoekglaucoom en oculaire hypertensie:
Volwassenen:
Oogdruppels 0,1 mg/ml en 0,3 mg/ml: 1 druppel 1×/dag, bij voorkeur ’s avonds, in het aangedane oog. Frequentere toediening vermindert het oogdrukverlagend effect.
Bij nier- en leverfunctiestoornis: wees voorzichtig bij gebruik omdat bimatoprost hierbij niet onderzocht is. Bij een milde leveraandoening is geen nadelig effect gezien op de leverfunctie.
Druk de traanbuis 1–3 minuten dicht tijdens en direct na toediening; dit voorkomt dat de oogdruppel afvloeit naar de neus- en keelholte wat systemische reacties tot gevolg kan hebben.
Bij gebruik van meerdere soorten oogpreparaten deze toedienen met een interval van ten minste vijf minuten. De oogdruppels die de minste irritatie geven als eerste en viskeuze oogdruppels of oogzalven als laatste toedienen.
Minims zijn voor eenmalig gebruik.
Bijwerkingen
Lokaal: Zeer vaak (> 10%): conjunctivale hyperemie, jeuk aan het oog, groei van wimpers.
Vaak (1-10%): keratitis punctata, oogirritatie zoals oculair branden en gevoel van vreemd lichaam in het oog, cornea erosie, allergische conjunctivitis, blefaritis, achteruitgang van visuele scherpte, wazig zien, asthenopie, conjunctivaal oedeem, droge ogen, oogpijn, fotofobie, tranen, oogafscheiding, donker worden van iris en wimpers, erytheem en jeuk van het ooglid, hyperpigmentatie van peri-oculaire huid, hypertrichose.
Soms (0,1-1%): korsten op het ooglid, ooglidoedeem, peri-orbitaal erytheem en droogheid, madarose, retinale bloeding, uveïtis, cystoïd macula-oedeem, iritis, blefarospasme, ooglidretractie.
Verder zijn gemeld: periorbitale veranderingen waaronder het dieper worden van de sulcus.
Systemisch: Vaak (1-10%): hoofdpijn, hypertensie, abnormale leverfunctietest.
Soms (0,1-1%): misselijkheid, duizeligheid, astenie.
Verder zijn gemeld: astma, exacerbatie van astma of COPD, dyspneu. Overgevoeligheidsreacties zoals allergisch eczeem.
Interacties
Paradoxale verhoging van intraoculaire druk kan optreden bij lokaal gebruik van twee prostaglandine-analoga. Het gebruik van twee of meer prostaglandinen wordt ontraden.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren zijn hoge systemische blootstellingsniveaus die toxisch waren voor het moederdier schadelijk gebleken (vruchtverlies).
Farmacologisch effect: Systemisch toegepaste prostaglandinen verhogen de tonus van de uterus en kunnen de uteroplacentaire doorbloeding verminderen. Echter bij gebruik van de oogdruppels is de systemische belasting gering.
Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja, bij dieren.
Farmacologisch effect: Gezien de geringe systemische belasting bij de moeder bij gebruik van de oogdruppels is het onwaarschijnlijk dat klinisch relevante blootstelling van de zuigeling optreedt.
Advies: Weeg het risico van het gebruik van dit geneesmiddel in combinatie met het geven van borstvoeding af.
Contra-indicaties
De geconserveerde oogdruppels zijn gecontra-indiceerd bij patiënten die in het verleden de behandeling moesten staken vanwege een negatieve reactie op benzalkoniumchloride. Lumigan 0,1 mg/ml bevat een 4x zo hoge concentratie benzalkoniumchloride als Lumigan 0,3 mg/ml.
Waarschuwingen
Patiënten vóór aanvang van de behandeling informeren over de mogelijkheid van oogveranderingen: wimperveranderingen, donkerkleuring van de huid van het ooglid en versterkte irispigmentatie. Hyperpigmentatie van de iris komt bij de bimatoprost 0,3 mg/ml oogdruppels driemaal vaker voor dan bij de 0,1 mg/ml oogdruppels. Wanneer één oog wordt behandeld kan dit leiden tot een (blijvend) verschil in het uiterlijk van beide ogen.
Bij een verstoorde ademhalingsfunctie (astma, COPD), ongecontroleerd congestief hartfalen en een tweede- of derdegraads AV-blok voorzichtig zijn; bimatoprost oogdruppels zijn hiervoor niet onderzocht. Bij aanleg voor een lage hartslag of lage bloeddruk ook voorzichtig zijn, vanwege melding van enkele gevallen van hypotensie, bradycardie en daarnaast van kortademigheid en astma.
Macula-oedeem, de cystoïde vorm, is gerapporteerd bij de behandeling met bimatoprost, wees daarom voorzichtig bij bekende risicofactoren hiervoor (afakie, pseudo-fakie met een gescheurd achterste lenskapsel).
Gevallen van reactivering van eerdere cornea-infiltraten of oculaire infecties zijn gemeld bij gebruik van bimatoprost 0,3 ml/ml. Wees voorzichtig bij een geschiedenis van significante oculaire virale infecties (bv. herpes simplex) of uveïtis en iritis, vanwege meer kans op (reactivering van) cornea-infiltraten of oculaire infecties.
Lumigan 0,1 mg/ml oogdruppels bevatten een relatief hoge concentratie benzalkoniumchloride. Bij droge ogen, een beschadigde cornea, of gelijktijdig gebruik van meerdere oogdruppels die benzalkoniumchloride bevatten, nauwlettend toezicht houden, omdat het keratitis punctata en/of toxische ulceratieve keratopathie kan veroorzaken.
Bij een beschadigde cornea kan het gebruik van fosfaathoudende oogdruppels leiden tot corneacalcificaties.
Zachte contactlenzen kunnen verkleuren. Vóór toediening contactlenzen uitnemen; deze kunnen 15 minuten na indruppelen weer worden ingezet.
Bimatoprost oogdruppels zijn niet onderzocht bij inflammatoire oculaire aandoeningen, neovasculair inflammatoir gesloten-kamerhoekglaucoom, congenitaal glaucoom of nauwe-kamerhoekglaucoom. Er is relatief weinig ervaring bij open-kamerhoekglaucoom met pseudo-exfoliatief en pigmentair glaucoom en chronisch gesloten kamerhoek glaucoom met patente iridotomie.
De veiligheid en werkzaamheid bij kinderen, een gestoorde nier- en/of matig tot ernstige leverfunctiestoornis zijn niet vastgesteld.
Overdosering
Neem voor informatie over een vergiftiging met bimatoprost contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Synthetisch prostamide, qua structuur verwant aan prostaglandine F2α. Verlaagt de intraoculaire druk door bevordering van de trabeculaire en uveosclerale uitstroom van kamerwater. Werking: intraoculaire drukdaling na 4 uur, max. na 8–12 uur. Werkingsduur: ten minste 24 uur.
Kinetische gegevens
| Resorptie | goed, door de cornea en sclera. |
| Overig | systemische blootstelling is zeer laag. |
| V d | 0,67 l/kg. |
| Metabolisering | in de lever. |
| Eliminatie | in de vorm van metabolieten vnl. via de nieren, tot ca. 67% met de urine, ca. 25% met de feces. |
| T 1/2el | ca. 45 min. |
Geneesmiddelgroep
bimatoprost hoort bij de groep prostaglandine f-analoga.