latanoprost
Samenstelling
Latanoprost Oogdruppels Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (0,005%)
- Sterkte
- 50 microg/ml
- Verpakkingsvorm
- 2,5 ml
Conserveermiddel: benzalkoniumchloride. Bevat tevens: fosfaat(buffer).
Monoprost Thea Pharma
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels ’Minim’ (0,005%)
- Sterkte
- 50 microg/ml
- Verpakkingsvorm
- 0,2 ml
Conserveermiddel: geen. Bevat tevens: macrogolglycerolhydroxystearaat 40 (ricinus olie).
Xalatan Pfizer bv
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (0,005%)
- Sterkte
- 50 microg/ml
- Verpakkingsvorm
- 2,5 ml
Conserveermiddel: benzalkoniumchloride. Bevat tevens: fosfaat(buffer).
Xalmono 01 Onbekend
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels ’Unit dose’ (0,005%)
- Sterkte
- 50 microg/ml
- Verpakkingsvorm
- 0,2 ml
Conserveermiddel: geen. Bevat tevens: fosfaat(buffer).
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Behandeling van glaucoom dient door een oogarts te gebeuren. Glaucoom wordt medicamenteus vooral behandeld met plaatselijk toegediende middelen.
Bij open-kamerhoekglaucoom zijn oogdruppels met timolol of een prostaglandine-analogon de eerstekeusbehandeling. Bij onvoldoende effect of bij intolerantie voor een van beide middelen wordt eerst het andere middel van de eerstekeusbehandeling als monotherapie aanbevolen. Alternatieven voor bovenstaande monotherapie zijn monotherapie met een lokale koolzuuranhydraseremmer, een andere β-blokker of α2-agonist. Wanneer monotherapie onvoldoende effect heeft, worden geneesmiddelen met verschillende aangrijpingspunten gecombineerd. Als er meer dan twee middelen nodig zijn, is een laserbehandeling of operatie te overwegen.
Bij nauwe-kamerhoekglaucoom kiest men voor een laserbehandeling en/of een operatie, ondersteund door een medicamenteuze behandeling.
Wanneer de aanwezigheid van conserveermiddel niet gewenst is door aangetoonde allergie, contra-indicaties of klinisch relevante bijwerkingen en een behandeling met latanoprost is aangewezen kan gekozen worden voor een conserveermiddelvrije toediening met latanoprost.
Indicaties
Verlaging van de verhoogde intra-oculaire druk bij:
- Open-kamerhoekglaucoom.
- Oculaire hypertensie.
Tevens voor de latanoprost oogdruppels, Xalatan en Xalmono:
- Verhoogde intra-oculaire druk bij kinderen.
- Juveniel glaucoom.
Dosering
Open-kamerhoekglaucoom, oculaire hypertensie, kinderen met een verhoogde intra-oculaire druk en juveniel glaucoom:
Volwassenen en kinderen:
1 druppel 1×/dag, bij voorkeur ’s avonds, in het aangedane oog. Frequentere toediening vermindert het oogdrukverlagend effect.
Er zijn geen gegevens over het gebruik bij premature kinderen (zwangerschapsduur < 36 w.). De gegevens bij kinderen < 1 j. zijn zeer beperkt. De Monoprost-oogdruppels zijn niet geregistreerd voor kinderen.
Als een dosis wordt vergeten, behandeling volgens schema voortzetten met de volgende dosis.
Druk de traanbuis 1–3 minuten dicht tijdens en direct na toediening; dit voorkomt dat de oogdruppel afvloeit naar de neus- en keelholte wat systemische reacties tot gevolg kan hebben.
Bij gebruik van meerdere soorten oogpreparaten deze toedienen met een interval van ten minste vijf minuten. De oogdruppels die de minste irritatie geven als eerste en viskeuze oogdruppels of oogzalven als laatste toedienen.
De ’Minim’ en ’Unit dose’ zijn voor eenmalig gebruik.
Bijwerkingen
Lokaal: Zeer vaak (> 10%): oogklachten (irritatie, jeuk, ongemak), versterkte irispigmentatie, conjunctivale hyperemie, wimperveranderingen (toename van aantal, lengte, dikte en/of pigmentatie).
Vaak (1-10%): oogpijn, fotofobie, voorbijgaande gespikkelde epitheelerosie, blefaritis.
Soms (0,1-1%): oogklachten (droogte, wazig zien), keratitis, conjunctivitis, ooglidoedeem.
Zelden (0,01-0,1%): iritis, uveïtis, macula-oedeem, cornea-oedeem, cornea-erosies, periorbitaal oedeem, gelokaliseerde huidreacties op de oogleden, (reversibel) donkerkleuren van de huid van de oogleden, trichiasis, distichiasis.
Zeer zelden (< 0,01%): periorbitale en ooglidwijzigingen resulterend in een diepere ooglidplooi.
Verder zijn gemeld: iriscyste, herpetische keratitis.
Systemisch: Soms (0,1-1%): huiduitslag.
Zelden (0,01-0,1%): dyspneu, astma of verergering van astma.
Zeer zelden (< 0,01%): pijn op de borst, verergering angina pectoris.
Verder zijn gemeld: hoofdpijn, duizeligheid. Hartkloppingen. Spierpijn, artralgie.
Bij kinderen zijn tevens nasofaryngitis en koorts gemeld.
Interacties
Paradoxale verhoging van intraoculaire druk kan optreden bij lokaal gebruik van twee prostaglandine-analoga; het gebruik van twee of meer prostaglandinen wordt daarom ontraden. Uit in vitro onderzoek is gebleken dat precipitatie plaatsvindt wanneer oogdruppels die thiomersal bevatten, worden gemengd met Xalmono; bij gelijktijdig gebruik een interval van ten minste vijf minuten aanhouden.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren bij systemische hoge dosering schadelijk gebleken (vruchtverlies na implantatie, foetotoxiciteit).
Farmacologisch effect: Bij gebruik van oogdruppels is de systemische beschikbaarheid gering; desondanks zijn effecten op de zwangerschap (verhoging van de tonus van de uterus, vermindering van de uteroplacentaire doorbloeding) niet uit te sluiten.
Advies: Gebruik ontraden.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja.
Farmacologisch effect: De systemische beschikbaarheid van latanoprost vanuit de oogdruppel is gering, waardoor nadelige effecten bij de zuigeling onwaarschijnlijk zijn.
Advies: Weeg het risico van het gebruik van dit geneesmiddel in combinatie met het geven van borstvoeding af.
Contra-indicaties
Waarschuwingen
Patiënten vóór het beginnen van de behandeling informeren over de mogelijkheid van (reversibele) wimperveranderingen en van versterkte irispigmentatie. Pigmentatieverandering treedt vooral op bij irissen van gemengde kleur. Wanneer één oog wordt behandeld kan dit leiden tot een (blijvend) verschil in het uiterlijk van beide ogen. Periorbitale huidverkleuring (reversibel) is waargenomen en werd het meest gemeld bij Japanse patiënten. Wees voorzichtig bij het gebruik van latanoprost in de peri-operatieve periode van cataractchirurgie, omdat hier weinig gegevens over zijn. Macula-oedeem treedt voornamelijk op bij patiënten met afakie, met pseudo-fakie (met een gescheurde achterste kapselzak of met voorste oogkamerlenzen) en met bekende risicofactoren voor cystoïd macula-oedeem (zoals diabetische retinopathie, occlusie van de vene van de retina). Er is relatief weinig ervaring bij chronisch nauwe-kamerhoekglaucoom, open- kamerhoekglaucoom bij pseudo-fakie patiënten en bij pigmentair glaucoom. Er is geen ervaring bij acute aanvallen van nauwe-kamerhoekglaucoom, inflammatoir en neovasculair glaucoom of bij inflammatoire oogaandoeningen. Verergering van astma en/of dyspneu is gemeld. Wees voorzichtig bij predisponerende risicofactoren voor iritis of uveïtis en bij een geschiedenis van herpetische keratitis. Vermijd gebruik bij met actieve herpes simplex gerelateerde keratitis en bij een voorgeschiedenis van recidiverende herpetische keratitis die met prostaglandineanalogen samenhangt. Als een aanmerkelijk beschadigde cornea gemeld is, kan het gebruik van fosfaathoudende oogdruppels leiden tot corneacalcificaties. Bij droge ogen of een beschadigde cornea is toezicht vereist, omdat het conserveermiddel benzalkoniumchloride bij langdurig gebruik keratitis punctata en/of toxische ulceratieve keratopathie kan veroorzaken. Contactlenzen voor het indruppelen uitnemen en na 15 minuten weer indoen. De veiligheid op de lange termijn bij kinderen is niet vastgesteld.
Overdosering
Neem voor informatie over een vergiftiging met latanoprost contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Prostaglandine F2α-analogon, een selectieve prostanoïd-FP-receptoragonist die de intra-oculaire druk verlaagt, vnl. door bevordering van de uveosclerale afvoer van kamerwater. Latanoprost heeft geen effect op de productie van kamerwater. Werking: intra-oculaire drukdaling na 3–4 uur, max. na 8–12 uur. Werkingsduur: ten minste 24 uur.
Kinetische gegevens
| Resorptie | goed door de cornea. Tijdens de passage door de cornea wordt latanoprost gehydrolyseerd tot het actieve latanoprostzuur. De systemische blootstelling van latanoprostzuur is bij kinderen van 3–12 jaar ca. 2× zo groot en bij kinderen < 3 jaar ca. 6× zo groot als bij volwassenen. |
| T max | 2 uur in kamerwater na lokale toediening. |
| Metabolisering | verdere metabolisering vnl. in de lever. |
| Eliminatie | met de urine als metabolieten. |
| T 1/2 | ca. 17 min. |
Geneesmiddelgroep
latanoprost hoort bij de groep prostaglandine f-analoga.