fusidinezuur (systemisch)
Samenstelling
Fucidin tabletten (Na-zout) Leo Pharma bv
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
- Sterkte
- 250 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
fusidinezuur (systemisch) vergelijken met een ander geneesmiddel.
Advies
De Commissie wijst op het zeer beperkte indicatiegebied van fusidinezuur. De toepassing zal hierdoor meestal tot de kliniek beperkt blijven.
De systemische toediening van fusidinezuur komt pas voor behandeling van een pneumonie in aanmerking op basis van onderzoek naar de aard en de gevoeligheid van de verwekker; dit onderzoek is noodzakelijk bij onvoldoende effect van de middelen die geadviseerd worden voor de initiële empirische behandeling. Zie hiervoor pneumonie.
Bacteriële huidinfecties: Probeer met hygiënische maatregelen uitbreiding van bacteriële huidinfecties of besmetting van anderen tegen te gaan. Behandel oppervlakkige bacteriële huidinfecties met een lokaal antimicrobieel middel. Bij impetigo en impetiginisatie heeft de lokale toepassing van fusidinezuur de voorkeur. Bij diepe huidinfecties zijn meestal orale antibiotica geïndiceerd of is chirurgisch ingrijpen noodzakelijk. Bij orale antimicrobiële behandeling heeft een smalspectrumpenicilline de voorkeur. Macroliden zijn een alternatief wanneer bijvoorbeeld penicillinen niet worden verdragen. Bij bijtwonden heeft een breedspectrumpenicilline de voorkeur. Na een tekenbeet kan worden afgewacht of preventief worden behandeld met een eenmalige dosering doxycycline of azitromycine. Erythema migrans behandelen met doxycycline. Amoxicilline of azitromycine zijn een alternatief indien doxycycline gecontra-indiceerd is. Zie voor meer informatie over (andere) bacteriële huidinfecties ook bacteriele huidinfecties.
Indicaties
Stafylokokkeninfecties zoals osteomyelitis, pneumonie en huidinfecties, wanneer er resistentie tegen of overgevoeligheid voor andere antibacteriële middelen bestaat.
Dosering
Stafylokokkeninfecties:
Volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar:
500 mg 3×/dag, bij acute infecties gedurende minstens 6 dagen. Bij chronische infecties de behandelduur afstemmen op het klinische en bacteriologische resultaat.
Kinderen < 12 jaar:
Afhankelijk van de ernst van de infectie 25–50 mg/kg lichaamsgewicht per dag verdeeld over drie doses, bij acute infecties gedurende minstens 6 dagen. Bij chronische infecties de behandelduur afstemmen op het klinische en bacteriologische resultaat.
Bij verminderde leverfunctie kunnen uitzonderlijk hoge plasmaspiegels van fusidinezuur ontstaan; de dosering aanpassen op geleide van de leverfunctiewaarden en eventueel creatinekinase en het bloedbeeld.
De tabletten heel innemen met een glas water.
Bijwerkingen
Vaak (1-10%): dyspepsie, misselijkheid, braken, buikpijn, diarree. Slaperigheid, duizeligheid. Lethargie, vermoeidheid, asthenie.
Soms (0,1-1%): anafylactische reactie/shock. Cholestase, (cholestatische of cytolytische) hepatitis, icterus, leverfalen. Rabdomyolyse (soms fataal). (Acuut) nierfalen (vooral bij geelzucht en in combinatie met andere risicofactoren). Hoofdpijn. Huiduitslag (erythemateus, maculopapuleus, pustulair, geneesmiddeleruptie, acute gegeneraliseerde exanthemanteuze pustulose (AGEP), urticaria), jeuk. Leukopenie (incl. neutropenie, granulocytopenie en agranulocytose), trombocytopenie, anemie; pancytopenie (vooral na behandeling van > 15 dagen). Hyperbilirubinemie, stijging van leverenzymwaarden (ALAT, ASAT, AF, γGT).
Zelden (0,01-0,1%): angio-oedeem, overgevoeligheidsreactie. Andere leverfunctieafwijkingen. Anorexie.
Zeer zelden (< 0,01%): hepatorenaal syndroom.
Interacties
Het is mogelijk dat fusidinezuur wordt gemetaboliseerd door CYP3A4 en dat het zelf CYP3A4 remt. Combinatie met statinen is gecontra–indiceerd, vanwege meldingen van rabdomyolyse, soms met dodelijke afloop. De aard van het mechanisme is niet precies bekend (farmacokinetisch via CYP3A4 óf een farmacodynamische interactie). Statinetherapie kan zeven dagen na de laatste dosis fusidinezuur hervat worden. In uitzonderlijke gevallen kan bij langdurige systemische behandeling met fusidinezuur bij ernstige infecties de statinetherapie worden voortgezet onder strikt medisch toezicht; wees alert op spierzwakte en pijn.
Wees voorzichtig bij geneesmiddelen die voornamelijk door CYP3A4 worden gemetaboliseerd en een relatief smalle therapeutische breedte hebben zoals ciclosporine, tacrolimus en sommige HIV-proteaseremmers zoals ritonavir en saquinavir. Sterke CYP3A4–remmers zoals sommige HIV–proteaseremmers, itraconazol, ketoconazol en claritromycine kunnen mogelijk de plasmaspiegel van fusidinezuur verhogen. Wees voorzichtig en controleer de leverfuncties bij gebruik van andere hepatotoxische geneesmiddelen of bij combinatie met andere geneesmiddelen die eenzelfde eliminatieroute volgen (bv. rifampicine).
Bij gelijktijdig gebruik kunnen de plasmaconcentraties van vitamine K–antagonisten worden verhoogd; een aanpassing van de dosering van de orale anticoagulantia kan nodig zijn. Wees voorzichtig met de combinatie met andere hepatotoxische geneesmiddelen.
Zwangerschap
Fusidinezuur passeert de placenta.
Teratogenese: Bij de mens onbekend, bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Farmacologisch effect: Fusidinezuur verdringt bilirubine van zijn bindingsplaats aan albumine. Op theoretische gronden zou dit bij systemisch gebruik in de laatste weken vóór de partus kunnen leiden tot een hemolytische anemie, hyperbilirubinemie en kernicterus bij de neonaat.
Advies: Gebruik ontraden.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja. Een risico voor de zuigeling kan niet worden uitgesloten.
Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden.
Contra-indicaties
Er zijn van dit middel geen contra-indicaties bekend.
Waarschuwingen
Bij langdurige behandeling combineren met een ander antibioticum in verband met mogelijke resistentie-ontwikkeling. De leverfuncties regelmatig controleren bij toepassing bij bestaande gestoorde leverfunctie, bij galwegziekten of -obstructie, bij langdurig gebruik en/of hoge doses. De behandeling staken bij hyperbilirubinemie (met of zonder icterus) en verhoogde leverenzymwaarden; deze waarden (en de icterus) herstellen zich in de meeste gevallen snel na het staken. In vitro verdringt fusidinezuur bilirubine van zijn bindingsplaats aan albumine; vooral bij prematuren en bij neonaten die icterisch, acidotisch of ernstig ziek zijn hiermee rekening houden.
Laat de patiënt zich direct melden bij eerste tekenen van rabdomyolyse (spierzwakte, spierpijn, donkere urine, myoglobinurie, verhoogd serum creatinekinase) en staak de therapie om acuut nierfalen en hartritmestoornissen te voorkómen.
Overdosering
Voor meer informatie over een vergiftiging met fusidinezuur bij systemische toepassing neem contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Remt de synthese van de bacteriële celwand door inhibitie van de verlengingsfactor G. Deze factor kan vervolgens niet meer binden aan de ribosomen en GTP, waardoor geen energie meer geleverd kan worden die noodzakelijk is voor de synthese van de bacteriële celwand. Fusidinezuur is werkzaam tegen vooral Gram-positieve micro-organismen.
Doorgaans gevoelig zijn: Staphylococcus aureus en Staphylococcus epidermidis (incl. meticilline-resistente en β-lactamase producerende stammen), Clostridium spp., Corynebacterium minutissimum, Peptococcus spp., Peptostreptococcus spp., Bacteroides fragilis en Neisseria spp.
Resistentie kan een probleem zijn bij: Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes en Haemophilus influenza. Ongevoelig zijn: Streptococcus viridans, de meeste Gram-negatieve bacillen inclusief Enterobacteriaceae, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae en Pseudomonas spp.
Kruisresistentie tussen fusidinezuur en andere antibiotica is tot op heden niet beschreven.
Kinetische gegevens
| Resorptie | Gelijktijdige inname van voedsel vertraagt de resorptie van fusidinezuur, de geabsorbeerde hoeveelheid verandert niet. |
| F | ca. 90%. |
| T max | 2–3 uur. |
| V d | ca. 0,3 l/kg. |
| Overig | Diffundeert in de diverse weefsels, incl. botten en gewrichten, maar niet in het cerebrospinale vocht. |
| Eiwitbinding | ca. 95%. |
| Metabolisering | bijna volledig, in de lever (waarschijnlijk via CYP3A4). |
| Eliminatie | vnl. via de gal met de feces als onwerkzame metabolieten. |
| T 1/2el | ca. 9 uur, langer met hogere dosis. |
Geneesmiddelgroep
fusidinezuur (systemisch) hoort bij de groep antibacteriële middelen, overige.