liothyronine
Samenstelling
Cytomel (als Na-zout) ACE Pharmaceuticals bv
- Toedieningsvorm
- Tablet
- Sterkte
- 25 microg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Bij een ‘klinisch aangetoonde’ hypothyreoïdie (verhoogd TSH en verlaagd T4) wordt suppletie met levothyroxine aanbevolen. Het is doorgaans niet nodig om een subklinische hypothyreoïdie (verhoogd TSH en normaal T4) medicamenteus te behandelen, vanwege de kans op het spontaan normaliseren van de TSH-waarde.
Combinatietherapie van levothyroxine met liothyronine bij hypothyreoïdie kan als experimentele behandeling worden overwogen bij patiënten die niet uitkomen met levothyroxine monotherapie en dient te worden geïnitieerd door een gespecialiseerde arts.
Indicaties
Lichte tot ernstige hypothyreoïdie en cretinisme. Niet-toxisch struma. Suppressietest voor T3 om hyper- en euthyreoïdie te onderscheiden .
Dosering
De optimale dosering moet individueel worden vastgesteld op geleide van het klinisch beeld en laboratoriumonderzoek.
Kinderen en ouderen:
bij alle indicaties starten met 6,25 microg per dag, elke 1–2 weken verhogen met 6,25 microg of eventueel 12,5 –25 microg.
Bij cardiovasculaire aandoeningen (m.n. coronaire insufficiëntie): begindosis 6,25 microg per dag, elke 2 weken verhogen met 6,25 microg.
Hypothyreoïdie:
Volwassenen:
Begindosering 25 microg per dag; onderhoudsdosering 25–75 microg per dag.
Door de NIV wordt aanbevolen met lagere doses te starten: dosisratio levothyroxine: liothyronine tussen 13:1 en 20:1.
Myxoedeem:
Volwassenen:
Begindosering 6,25 microg per dag, elke 1–2 weken verhogen met 6,25–12,5 microg tot 25 microg per dag; in sommige gevallen is verdere verhoging met 12,5–25 microg iedere 1–2 weken tot een onderhoudsdosering van 50–100 microg per dag aangewezen.
Niet-toxisch struma:
Volwassenen:
Begindosering 6,25 microg per dag, elke 1–2 weken verhogen met 6,25–12,5 microg tot 25 microg per dag; daarna met 12,5–25 microg iedere 1–2 weken verhogen tot een onderhoudsdosering van 75 microg per dag.
(Myxoedeem, niet–toxisch struma) de dagelijkse onderhoudsdosering kan in één gift worden ingenomen.
(Hypothyreoïdie) de dagelijkse dosering verdelen over twee giften; een kleiner deel voor het ontbijt en een groter deel voor het slapengaan. Indien na 3 maanden geen verbetering optreedt de combinatietherapie staken.
Bijwerkingen
Te hoge doses of te snel opvoeren van de dosering kunnen leiden tot symptomen van hyperthyreoïdie zoals diarree, palpitaties en nervositeit; dan moet de dosering worden verlaagd. Indien nodig kan de behandeling een paar dagen worden onderbroken en vervolgens met een lagere dosis worden hervat. Zelden allergische huidreacties.
Interacties
Antacida, calciumzouten, colesevelam, colestyramine, sucralfaat en ijzerzouten verminderen de absorptie van thyreomimetica. Het thyreomimeticum moet ten minste 4 uur voor colesevelam of colestyramine worden ingenomen en 2 uur voor de overige genoemde middelen. De behoefte aan vitamine K-antagonisten kan verminderen indien liothyronine wordt toegevoegd aan de medicatie. De behoefte aan liothyronine kan toenemen door gelijktijdig gebruik van carbamazepine, fenytoïne, oestrogenen, orale anticonceptiva of rifampicine. Het instellen van therapie met thyreomimetica kan de behoefte aan bloedglucoseverlagende middelen doen toenemen. De werking van sympathicomimetica kan worden versterkt; combinatie dient te worden vermeden.
Zwangerschap
Liothyronine passeert de placenta in geringe mate.
Teratogenese: Geen aanwijzingen voor schadelijkheid bij de mens.
Advies: Het gebruik tijdens zwangerschap wordt echter ontraden omdat liothyronine in tegenstelling tot levothyroxine tijdens de embryonale en foetale ontwikkeling de hersencellen niet kan bereiken. Hypothyreoïdie tijdens zwangerschap kan namelijk leiden tot een vertraagde neuropsychologische ontwikkeling van het kind.
Overig: Als een zwangerschap is gepland of bevestigd de patiënte zo snel mogelijk omzetten van liothyronine naar levothyroxine. Combinatie van liothyronine (of levothyroxine) en thyreostatica is gecontra-indiceerd, in verband met het ontstaan van hypothyreoïdie bij de foetus.
Lactatie
Overgang in de moedermelk Ja, in kleine hoeveelheden. Zelfs bij hoge doses is het niet aannemelijk dat de zuigeling nadelig wordt beïnvloed.
Advies: Kan volgens voorschrift worden gebruikt.
Contra-indicaties
Niet-gecorrigeerde bijnierschorsinsufficiëntie. Hypogonadisme. Nefrotisch syndroom. Bij combinatie met levothyroxine: hartritmestoornissen.
Waarschuwingen
Wees voorzichtig bij lang bestaande hypothyreoïdie bij ouderen en bij cardiovasculaire aandoeningen (vooral bij coronaire insufficiëntie): een te hoge begindosis of een te snel opvoeren van de dosering kan leiden tot ontstaan of verergeren van angineuze klachten, aritmieën, myocardinfarct, hartfalen of een te abrupte stijging van de bloeddruk. Myxoedemateuze patiënten zijn bijzonder gevoelig voor schildklierhormonen: in dat geval de begindosering laag houden en zeer langzaam opvoeren. Bij toediening na een behandeling met levothyroxine of thyreoglobuline dient men rekening te houden met een eventuele restwerking van deze stof en met het snelle in werking treden van liothyronine. Ernstige en langdurige hypothyreoïdie kan leiden tot bijnierschorsinsufficiëntie, in dat geval corticosteroïden toedienen alvorens liothyronine te geven; onder invloed van schildklierhormoon neemt het metabolisme namelijk sneller toe dan het herstel van de bijnierschorsfunctie, zodat acute insufficiëntie kan optreden. De uitslag van schildklierfunctieproeven kan worden beïnvloed.
Overdosering
Symptomen
tachycardie, aritmie, tachypneu, agitatie, hyperactiviteit, hoofdpijn, transpireren, mydriasis, pyrexie, diarree en convulsies. Bij ernstige overdosering treedt een thyreotoxische crisis op.
Therapie
Tachycardie wordt onder controle gehouden met propranolol (40 mg elke 6 uur).
Eigenschappen
Synthetisch schildklierhormoon, identiek aan het natuurlijke T3. Door een labiele binding aan serumeiwitten is het reeds enkele uren na toediening werkzaam. Kwantitatief komt de werking van 25 microg liothyronine overeen met die van 0,1 mg levothyroxine. Werking: max. na 2–3 dagen. Werkingsduur: tot 3 dagen na staken van de therapie.
Kinetische gegevens
| T 1/2 | 1–2 dagen. |
Geneesmiddelgroep
liothyronine hoort bij de groep thyreomimetica.