amfotericine B in liposomen
Samenstelling
AmBisome (in liposomen) Gilead Sciences bv
- Toedieningsvorm
- Poeder voor infusievloeistof
- Sterkte
- 50 mg
- Verpakkingsvorm
- flacon
Bevat 900 mg saccharose.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
amfotericine B in liposomen vergelijken met een ander geneesmiddel.
Advies
Het gebruik van amfotericine B in liposomen dient beperkt te blijven tot patiënten met ernstige systemische infecties met Candida albicans, Cryptococcus neoformans of Aspergillus fumigatus bij wie conventioneel amfotericine B niet meer kan worden gebruikt vanwege toxiciteit of ernstig nierfunctieverlies.
Indicaties
- Ernstige systemische en/of diepe mycosen;
- Empirische behandeling van vermoede schimmelinfecties bij patiënten met neutropenie;
- Viscerale leishmaniasis.
Dosering
Geneesmiddelen die amfotericine bevatten zijn onderling niet uitwisselbaar.
Ernstige systemische mycosen door C. albicans of Aspergillus spp.:
Volwassenen en kinderen ≥ 1 maand:
Begindosering gewoonlijk 3 mg/kg lichaamsgewicht. Voor de behandeling van Aspergillus infecties kan de dosering geleidelijk worden verhoogd tot 5 mg/kg/dag. Een hogere dosering vermijden. Een gemiddelde behandeling bestaat uit een stapsgewijs cumulatief toenemende dosis van 1–3 g liposomaal amfotericine B gedurende een periode van 3–4 weken. Gegevens omtrent onderhoudsdosering ontbreken.
Vermoede schimmelinfectie bij febriele neutropenie:
Volwassenen en kinderen ≥ 1 maand:
3 mg/kg lichaamsgewicht per dag, indien niet gereageerd is op minimaal 96 uur behandeling met antibiotica. Bij optreden van toxiciteit de dosis verlagen.
Mucormycose:
Volwassenen en kinderen ≥ 1 maand:
Begindosering 5 mg/kg lichaamsgewicht per dag. De duur van de behandeling op individuele basis afstellen. Doorgaans worden kuren tot 56 dagen toegepast. Een langere behandelduur kan aangewezen zijn bij diep genestelde infecties of bij een verlengde chemokuur of neutropenie. Doseringen boven 5 mg/kg per dag zijn gebruikt in geneesmiddelonderzoek en in de klinische praktijk. Er zijn relatief weinig gegevens beschikbaar met betrekking tot de veiligheid en effectiviteit van deze doseringen voor de behandeling van mucormycose. Weeg het risico van bekende verhoogde toxiciteit af tegen de potentiële voordelen.
Viscerale leishmaniasis:
Volwassenen en kinderen ≥ 1 maand:
1–1,5 mg/kg lichaamsgewicht per dag gedurende 21 dagen of 3–4 mg/kg per dag gedurende 10 dagen. Bij onderdrukt immuunsysteem (bv. HIV-positieve patiënten): 1–1,5 mg/kg per dag gedurende 21 dagen. Toepassing van onderhoudsbehandeling bij recidiverende leishmaniasis is nog niet bestudeerd.
Indien de medicatie langer dan zeven dagen wordt onderbroken, de behandeling opnieuw starten met de laagste dosering en deze dan weer geleidelijk verhogen.
Bij nierdialysepatiënten: pas met de toediening starten nadat de dialyse beëindigd is.
Toedieningsinformatie: Uitsluitend i.v. toedienen gedurende 30–60 min. De bestaande i.v. lijn eerst spoelen met glucose 5%; indien dit niet mogelijk is liposomaal amfotericine B via een aparte lijn toedienen. Bij optreden van infusiegerelateerde reacties eventueel een lagere infusiesnelheid hanteren (bv. gedurende 2 uur) of antihistaminicum, paracetamol, pethidine en/of hydrocortison toedienen.
Voor het oplossen van het poeder alleen steriel water voor injectie gebruiken, daarna met glucose 5% (of 10%, 20%) infusievloeistof verder verdunnen tot een eindconcentratie van 0,2–2,0 mg/ml; geen zoutoplossing gebruiken en de oplossing ook niet met andere geneesmiddelen of elektrolyten mengen.
Bijwerkingen
Deze lijken bij gebruik van liposomaal amfotericine B minder frequent voor te komen dan bij conventioneel amfotericine B. Tot de meest bekende bijwerkingen van amfotericine B behoren hemolyse, voorbijgaande vermindering van de nierfunctie (renale tubulaire acidose), bot- of spierpijn, anorexie, leukopenie, agranulocytose en eosinofilie. Hogere doseringen van AmBisome kunnen leiden tot meer renale bijwerkingen met een hogere incidentie van hypokaliëmie, hypomagnesiëmie, verhoogd serumcreatinine en nierfalen.
Zeer vaak (> 10%) koorts, rigor. Misselijkheid, braken. Hypokaliëmie.
Vaak (1-10%): hoofdpijn, buikpijn, diarree, rugpijn, pijn op de borst. Dyspneu, tachycardie, hypotensie, vasodilatatie, voorbijgaande roodheid van gelaat en hals. Verhoogd alkalisch fosfatase, hyperbilirubinemie, abnormale leverfunctiewaarden. Verhoogde creatinine en ureumspiegels, hypomagnesiëmie, hypocalciëmie, hyperglykemie, hyponatriëmie. Huiduitslag.
Soms (0,1-1%): anafylactoïde reactie. Convulsies. Bronchospasmen. Trombocytopenie. Flebitis.
Verder zijn gemeld: hartstilstand, ritmestoornis, cardiomyopathie. Anafylactische reactie, angio-oedeem, overgevoeligheid. Nierfalen, nierinsufficiëntie, hyperkaliëmie. Anemie. Rabdomyolyse. Artralgie, botpijn.
Interacties
Hoewel geen interacties van liposomaal amfotericine B met andere geneesmiddelen zijn waargenomen, wel rekening houden met de mogelijkheid ervan zoals bij gebruik van conventioneel amfotericine B. Zie amfotericine B (parenteraal)#interacties.
Zwangerschap
Amfotericine B passeert de placenta.
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij konijnen bij een lagere dan de humane dosis een verhoogd aantal spontane abortussen.
Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend. Risico voor de zuigeling kan niet worden uitgesloten.
Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden.
Contra-indicaties
Waarschuwingen
Wees voorzichtig bij nierfunctiestoornissen, dan slechts onder zeer nauwkeurige controle behandelen. Tijdens behandeling dagelijks de nierfunctie controleren. Ook wordt aanbevolen de leverfunctie en het serumelektrolytengehalte (m.n. kalium en magnesium) te meten en de normale bloedtellingen uit te voeren. Bij progressieve lever- of nierfunctiestoornissen dosisverlaging, onderbreking of stopzetting van de behandeling overwegen.
Acute longtoxiciteit is gemeld bij patiënten die amfotericine B (als natriumdeoxycholaatcomplex) tijdens of kort na leukocytentransfusies toegediend kregen; houd een zo lang mogelijke periode tussen toediening van beide en observeer de longfunctie.
De kans op recidiveren van viscerale leishmaniasis bij immuungecompromitteerde patiënten (m.n. met HIV-infectie) is zeer hoog.
Valse verhogingen van serumfosfaat zijn gemeld wanneer monsters geanalyseerd worden met de PHOSm-test (bv. in Beckman-Coulter-analyseapparaten).
Er zijn geen gegevens over de werkzaamheid en veiligheid bij kinderen < 1 maand.
Overdosering
Eigenschappen
Fungistatisch en (vooral bij hoge concentraties en afhankelijk van de gevoeligheid van de schimmel) fungicide werkend polyeenantibioticum, verkregen uit een stam van Streptomyces nodosus. Bindt aan sterolen in de celmembraan van de schimmel, waardoor de permeabiliteit van de celmembraan wordt verhoogd en kalium en andere celbestanddelen verloren gaan. Doordat amfotericine, dankzij een lipofiel gedeelte, is geïncorporeerd in de lipiden-dubbellaag van liposomen kunnen met name in relatie tot de toxiciteit waarschijnlijk hogere doses worden gegeven dan van conventioneel amfotericine B.
Het is vooral werkzaam tegen Aspergillus fumigatus, Blastomyces dermatitidis, Candida spp., Coccidioides immitis, Cryptococcus neoformans spp, Histoplasma capsulatum, Leishmania donovani, Leishmania infantum, verschillende soorten binnen de Mucorales order (waar onder, maar niet beperkt tot Rhizopus spp, Mucor spp, Lichtheimia spp), Paracoccidioides brasiliensis, Rhodotorula, Sporothrix schenckii, Trichosporon spp.
Verworven resistentie tegen amfotericine B komt zelden voor, sommige Aspergillus species kunnen minder gevoelig zijn. Het is niet werkzaam tegen bacteriën, Rickettsiaceae en virussen.
Kinetische gegevens
| Overig | In het plasma worden hogere piekwaarden bereikt dan na toediening van conventioneel amfotericine B. Vooral in lever en milt worden hoge concentraties bereikt. |
| V d | dosisafhankelijk: 0,44 l/kg ( bij dosering 1-2,5 mg/kg) tot 0,18 l/kg (5-7,5 mg/kg). |
| Metabolisering | onbekend. |
| Eliminatie | door de grootte van de liposomen is de renale klaring nihil. |
| T 1/2el | ca. 7 uur (volwassenen), ca. 10 uur (kinderen). |
Geneesmiddelgroep
amfotericine B in liposomen hoort bij de groep antimycotische antibiotica.