betaxolol (bij oogaandoening)
Samenstelling
Betoptic (als hydrochloride) Novartis Pharma bv
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (suspensie) (0,25%) ’S’
- Sterkte
- 2,5 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 5 ml
Conserveermiddel: benzalkoniumchloride.
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (suspensie) (0,25%) ’S’ ’Single Dose’
- Sterkte
- 2,5 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 0,25 ml
Zonder conserveermiddel.
- Toedieningsvorm
- Oogdruppels (0,5%)
- Sterkte
- 5 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 5 ml
Conserveermiddel: benzalkoniumchloride.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
betaxolol (bij oogaandoening) vergelijken met een ander geneesmiddel.
Advies
Behandeling van glaucoom dient door een oogarts te gebeuren. Glaucoom wordt medicamenteus vooral behandeld met plaatselijk toegediende middelen.
Bij open-kamerhoekglaucoom zijn oogdruppels met timolol of een prostaglandine-analogon de eerstekeusbehandeling. Bij onvoldoende effect of bij intolerantie voor een van beide middelen wordt eerst het andere middel van de eerstekeusbehandeling als monotherapie aanbevolen. Alternatieven voor bovenstaande monotherapie zijn monotherapie met een lokale koolzuuranhydraseremmer, een andere β-blokker of α2-agonist. Wanneer monotherapie onvoldoende effect heeft, worden geneesmiddelen met verschillende aangrijpingspunten gecombineerd. Als er meer dan twee middelen nodig zijn is een laserbehandeling of operatie, te overwegen.
Bij nauwe-kamerhoekglaucoom kiest men voor een laserbehandeling en/of een operatie, ondersteund door een medicamenteuze behandeling.
Betaxolol is een selectieve β1-blokker en heeft mogelijk minder invloed op de luchtwegweerstand. Het wordt daarom wel toegepast bij glaucoompatiënten met astma/COPD maar β-blokkers zijn geen middelen van eerste keus bij deze patiëntengroep.
Indicaties
Verlaging van de intra-oculaire druk bij:
- Oculaire hypertensie;
- Open-kamerhoekglaucoom (glaucoma simplex);
- Bepaalde vormen van secundair glaucoom.
Glaucoom bij patiënten met een behandelde reactieve aandoening van de luchtwegen, indien verlaging van de intra-oculaire druk door middel van β-blokkade is geïndiceerd.
Dosering
Open-kamerhoekglaucoom, secundair glaucoom en oculaire hypertensie:
Volwassenen:
1 druppel 2×/dag in het aangedane oog.
Druk de traanbuis 1–3 minuten dicht tijdens en direct na toediening; dit voorkomt dat de oogdruppel afvloeit naar de neus- en keelholte wat systemische reacties tot gevolg kan hebben.
Bij gebruik van meerdere soorten oogpreparaten deze toedienen met een interval van ten minste vijf minuten. De oogdruppels die de minste irritatie geven als eerste en viskeuze oogdruppels of oogzalven als laatste toedienen.
De suspensie goed schudden voor gebruik.
Bijwerkingen
Lokaal: Zeer vaak (> 10%): oculair ongemak.
Vaak (1-10%): tranenvloed, corpus–alienum–gevoel.
Soms (0,1-1%): wazig zien, oogklachten (pijn, jeuk, roodheid, asthenopie, fotofobie), keratitis punctata, conjunctivitis, conjunctivaal oedeem, oogontsteking, oogafscheiding, blefarospasme, korstvorming op ooglidrand.
Zelden (0,01-0,1%): refractaire aandoening, cataract.
Verder zijn gemeld: hypesthesie van het oog, anisocorie, corneaverkleuring.
Systemisch: Soms (0,1-1%): tachycardie. Astma, respiratoire aandoeningen. Rinitis.
Zelden (0,01-0,1%): angststoornis. Dermatitis. Rinorroe.
Verder zijn gemeld: Glossitis. Periorbitaal oedeem. Toxische epidermale necrolyse.
Interacties
Bij gelijktijdig gebruik van orale β-blokkers, calciumantagonisten en middelen die catecholaminedepletie veroorzaken, digoxine, klasse I-anti-aritmica, amiodaron of inhalatie-anesthetica kan een additief effect – zowel lokaal als systemisch – optreden met onder andere hypotensie en/of bradycardie. Een enkele keer is mydriase gemeld na gelijktijdige toediening met adrenaline (epinefrine). De meeste niet-selectieve β-blokkers verhogen de frequentie en de ernst van hypoglykemie bij gebruik van insuline. Betaxolol is een adrenerg blokkerend middel, wees daarom voorzichtig met gelijktijdig gebruik van adrenerge psychofarmaca.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren, alleen schadelijke effecten bij (oraal) hoge doses.
Farmacologisch effect: Bij systemische opname is intra-uteriene groeivertraging mogelijk. Bij gebruik tijdens zwangerschap en partus kunnen symptomen van β-blokkade (zoals bradycardie, hypotensie, hypoglykemie en ademhalingsstoornissen) optreden bij foetus en neonaat.
Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken. Bij behandeling tot aan de bevalling is controle van de pasgeborene (hartfunctie en hypoglykemie tijdens de eerste 3–5 dagen na de geboorte) aangewezen. Door de traanbuis korte tijd (1–3 minuten) dichtgedrukt te houden na toediening van de oogdruppel kan de systemische resorptie beperkt worden.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja, in geringe mate.
Farmacologisch effect: In theorie zijn symptomen van β-blokkade bij de zuigeling niet uit te sluiten. Echter gezien de geringe systemische absorptie bij de moeder na oculaire toediening, worden geen effecten op de zuigeling verwacht.
Advies: Kan (voor zover bekend zonder gevaar) volgens voorschrift worden gebruikt.
Contra-indicaties
- sinusbradycardie, sick-sinussyndroom, sinoatriaal blok, tweede- en derdegraads atrioventriculair blok zonder pacemaker;
- (actuele of doorgemaakte) ernstige astma bronchiale en andere ernstige obstructieve longaandoeningen;
- manifest hartfalen, cardiale shock;
- overgevoeligheid voor β-blokkers.
Waarschuwingen
Bij ernstige cardiovasculaire stoornissen (zoals coronaire hartziekte, Prinzmetal-angina en hartfalen) en hypotensie is kritische evaluatie noodzakelijk. Wees voorzichtig bij eerstegraads AV-block vanwege een negatief effect op de AV-geleiding. Indien systemische toepassing van selectieve β-blokkers is gecontra-indiceerd (in geval van eerstegraads AV-blok), moet bij instelling op deze oogdruppels nauwlettend worden gecontroleerd op polsfrequentie en hartinsufficiëntie.
Niet gebruiken bij ernstige astma en ernstige COPD (zie ook de rubriek Contra-indicaties). Wees voorzichtig bij lichte/matige COPD en (een voorgeschiedenis van) lichte/matige astma. Er zijn gevallen bekend van astma-aanvallen en ademnood tijdens behandeling met betaxolol.
Wees voorzichtig bij cerebrale insufficiëntie en ernstige perifere circulatiestoornissen.
β-Blokkers kunnen symptomen van hypoglykemie en hyperthyreoïdie maskeren. Wees voorzichtig bij labiele diabetes/spontane hypoglykemie. Patiënten die vermoedelijk thyreotoxicose ontwikkelen nauwlettend observeren.
Wees voorzichtig bij myasthenia gravis vanwege toename van de spierzwakte zich uitend in ptosis en diplopie.
Wees voorzichtig bij een voorgeschiedenis van atopie of ernstige anafylactische reactie op allergenen; een opgetreden anafylaxie is vaak matig of slecht te beïnvloeden met de gebruikelijke hoeveelheid adrenaline tijdens gebruik van een β-blokker.
Bij acuut glaucoom betaxolol samen met een mioticum geven.
Na glaucoomingrepen is bij toepassing van kamerwaterremmende therapie (timolol, acetazolamide) loslating van de choroidea gemeld.
Bij droge ogen of een beschadigde cornea is nauwlettend toezicht vereist, omdat het conserveermiddel benzalkoniumchloride bij langdurig gebruik keratitis punctata en/of toxische ulceratieve keratopathie kan veroorzaken.
Benzalkoniumchloride kan tevens zachte contactlenzen doen verkleuren; contactlenzen pas 15 minuten na indruppelen indoen.
De effectiviteit en veiligheid bij kinderen is niet aangetoond.
Overdosering
Neem voor informatie over een vergiftiging door betaxolol contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Lipofiele selectieve β-receptorblokker (met name β1) zonder intrinsieke sympathicomimetische activiteit en met slechts geringe membraanstabiliserende werking. Toegediend in het oog verlaagt betaxolol de intra-oculaire druk. In de suspensie (’S’) is de polaire ammoniumgroep van betaxolol ionogeen gebonden aan de Amberlite hars. Na toediening wordt betaxolol dan gedurende enkele minuten vertraagd afgegeven, hetgeen een minder prikkelend of brandend gevoel in het oog geeft. Het oogdrukverlagend effect van de 0,25% suspensie is equivalent aan dat van de betaxolol oogdruppels 0,5%. Betaxolol veroorzaakt geen miose of accommodatie-spasmen. Werking: binnen 30 min, max. na 2 uur. Werkingsduur: drukdaling gedurende 12 uur na 1 dosis, stabilisatie soms na enkele weken.
Geneesmiddelgroep
betaxolol (bij oogaandoening) hoort bij de groep bètablokkers, oculair.