calciumgluconaat
Samenstelling
Calciumgluconaat Injecties Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Injectievloeistof
- Verpakkingsvorm
- ampul 10 ml
Bevat per ml: calciumgluconaat 95 mg, calciumsaccharaat 5 mg (totaal: 225 micromol Ca++/ml).
Calciumgluconaat Tabletten Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Kauwtablet (met pepermuntsmaak)
- Sterkte
- 500 mg
500 mg komt overeen met ca. 45 mg Ca++. De tablet kan saccharose en saccharinenatrium bevatten.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Als calciumzout bij hypocalciëmie heeft calciumgluconaat of -glubionaat de voorkeur. De Commissie adviseert de injecties te reserveren voor ernstige acute hypocalciëmie.
Indicaties
- Ter preventie of behandeling van calciumdeficiëntie, vooral bij osteoporose;
- Hypocalciëmie;
- Verhoogde behoefte aan calcium, bijvoorbeeld bij rachitis, zwangerschap, borstvoeding, groei, hogere leeftijd;
- Niet geregistreerde indicatie: [Het Kinderformularium van het NKFK vermeldt ook: onderhoudsbehoefte calcium in totale parenterale voeding en hypocalciëmie bij convulsies bij pasgeborenen.]
Dosering
Langzaam intraveneus toedienen op geleide van het ECG. Dosering aanpassen op geleide van de calciumspiegel. Bij een calciumspiegel boven 2,6 mmol/l (105 mg/l) de toediening beëindigen. De toedieningssnelheid mag niet hoger zijn dan 50 mg calciumgluconaat per minuut.
Volwassenen:
Oraal: gewoonlijk 1,5–3 g driemaal per dag.
Langzame i.v. injectie, of, alleen als i.v. niet mogelijk is, diep i.m.: begindosering 1 g (= 1 ampul van 10 ml), zo nodig herhalen. Ook wordt vermeld 1–2 g (= 1–2 ampullen van 10 ml) een- tot driemaal per dag. Bij ernstige symptomen kan een hogere begindosering nodig zijn.
Langzame i.v. infusie: 3–4 g in 0,5–1 l fysiologisch zout of glucoseoplossing 5% in 3–12 uur; regelmatige bepaling van de calciumbloedspiegel is noodzakelijk.
Kinderen:
Oraal: 500 mg twee- à driemaal per dag.
Langzame i.v. injectie: als richtlijn voor de aanvangsdosering wordt opgegeven: bij lichaamsgewicht 5,5–10 kg: 2–5 ml (0,45–1,13 mmol calcium); lichaamsgewicht 10–38 kg: 5–10 ml (1,13–2,26 mmol). Lichaamsgewicht > 38 kg: volwassen dosering.
Volgens het Kinderformularium van het NKFK: bij acute hypocalciëmie: 225 micromol/kg/keer i.v. in 20–30 min. Zo nodig herhalen. [Bij convulsies: pasgeborenen 450 micromol/kg/ keer in 30 min onder ECG–bewaking; 1 maand – 18 jaar: 22,5–225 micromol/kg eenmalig. In totale parenterale voeding: op geleide van de calciumspiegel, bv. prematuren 1000 micromol/kg/dag. 3–10 kg: 850 micromol/kg/dag met continu infuus. 10–20 kg: 500 micromol/kg/dag met continu infuus. > 20 kg: 200 micromol/kg/dag met continu infuus.]
De tabletten goed kauwen en met een ruime hoeveelheid water innemen tijdens of direct na de maaltijden.
Intraveneus bij volwassenen niet sneller toedienen dan 50 mg calciumgluconaat (= 0,5 ml) per minuut. Bij kinderen en adolescenten 1: 10 verdunnen, van de verdunning maximaal 5 ml per minuut i.v. toedienen. Bij kinderen niet i.m. toedienen.
Bijwerkingen
Oraal: Gemeld zijn: maag-darmklachten, obstipatie. Hypercalciëmie, vooral bij langdurig gebruik van hoge doses, bij vitamine D-comedicatie of nierinsufficiëntie.
Parenteraal: misselijkheid, braken, duizeligheid, zweten, hyper- en hypotensie, blozen, circulatoire collaps, bradycardie, hartritmestoornissen. Na onjuiste wijze van toedienen: pijn, erytheem, abcessen, calcificatie van zachte weefsels en necrose.
Interacties
Oraal: calciumzouten verminderen de resorptie van gelijktijdig toegediende tetracyclinen, chinolonen, fluoriden, bisfosfonaten en estramustine; bij gelijktijdig gebruik een interval van minimaal drie uur in acht nemen. Gelijktijdig gebruik van vitamine D bevordert de calciumresorptie. Antacida verminderen de absorptie van calcium. Calcium kan de effectiviteit van verapamil en andere calciumantagonisten verminderen. Bij digoxine-gebruikers kunnen hoge doses calcium de kans op hartritmestoornissen vergroten: intraveneus calciumgluconaat wordt bij deze patiënten ontraden.
Oraal en parenteraal: orale hoge doses calcium kunnen bij gedigitaliseerde patiënten het risico van hartritmestoornissen vergroten; parenteraal gebruik van calciumgluconaat is gecontra-indiceerd bij gedigitaliseerde patiënten, tenzij er acuut levensgevaar is door de hypocalciëmie en orale toediening niet mogelijk is. In dat geval calciumgluconaat toedienen onder adequate hartbewaking. Combinatie van i.v. calcium en ceftriaxon is gecontra-indiceerd bij pasgeborenen. Voorzichtigheid is geboden bij combinatie met adrenaline. Calcium en magnesium remmen elkaars effect. De effectiviteit van verapamil en mogelijk ook van andere calciumantagonisten kan verminderen bij toediening van calcium in grote hoeveelheden of in combinatie met vitamine D. Thiazide-diuretica, parathyroïdhormoon en vitamine D verminderen de renale uitscheiding van calcium. Calciumzouten kunnen met veel geneesmiddelen een complex vormen waaruit een neerslag ontstaat; de injectievloeistof niet mengen met andere geneesmiddelen.
Zwangerschap
Calcium passeert de placenta.
Advies: Oraal: kan, voor zover bekend zonder gevaar, overeenkomstig het voorschrift worden gebruikt. Parenteraal: alleen op strikte indicatie gebruiken. Controleer de calciumspiegel om hypercalciëmie bij de foetus te vermijden.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja.
Advies: Oraal: kan volgens voorschrift worden gebruikt. Parenteraal: Het gebruik van dit middel of het geven van borstvoeding afwegen.
Contra-indicaties
- Ernstige nierfunctiestoornissen;
- Hartaandoeningen;
- Hypercalciëmie;
- Ernstige hypercalciurie.
Waarschuwingen
Wees voorzichtig bij nier-, hart- en ademhalingsinsufficiëntie, cor pulmonale, respiratoire acidose en sarcoïdose.
Bij lichte hypercalciurie (> 300 mg (= 7,5 mmol) per 24 uur), lichte tot matige nierfunctiestoornissen of nefrolithiase in de voorgeschiedenis, de calciumuitscheiding in de urine zorgvuldig controleren. Bij neiging tot nefrolithiase wordt extra vochtopname aanbevolen.
Tijdens calciumtherapie geen grote hoeveelheden vitamine D toedienen, tenzij hiervoor een speciale indicatie bestaat.
Calciumtoediening bij hypoparathyroïdie dient plaats te vinden op geleide van de calciumspiegel.
Omdat de injectievloeistof tot 5 mg/l aluminium kan bevatten, wordt herhaald parenteraal gebruik bij pasgeborenen, kinderen en bij mensen met ernstige nierfunctiestoornissen ontraden in verband met risico van neurologische, hematologische of botafwijkingen.
Bij extravasatie van de injectievloeistof de toediening onmiddellijk staken; zo mogelijk oplossing terugzuigen en het weefsel behandelen met fysiologische zoutoplossing en/of corticosteroïden. Intramusculaire toediening wordt in verband met de lokale bijwerkingen en risico’s ontraden en is bij kinderen gecontra-indiceerd.
Overdosering
Symptomen
Symptomen van hypercalciëmie, afhankelijk van de ernst: anorexie, misselijkheid, braken, obstipatie, buikpijn; polyurie, dorst, dehydratie; spierzwakte, botpijn; sufheid, verwardheid; hypertensie, nierfunctiestoornissen, hartaritmie, hartstilstand, coma. Bij te snelle i.v. injectie ook kalksmaak in de mond, blozen, hypotensie.
Therapie
Rehydreren(geen melk geven), eventueel i.v. natriumchloride om het extracellulaire volume te vergroten. Laxeren met bv. natriumsulfaat, oraal of via i.v. infusie. Calcitonine, furosemide (géén thiazide-diuretica!). Bij falen van deze maatregelen hemodialyse, peritoneaal dialyse. Zie ook calcitonine.
Voor meer informatie over symptomen en behandeling zie de stofmonografie farmaceutische calciumzouten via de website van het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (zoek bv. op calciumgluconaat).
Eigenschappen
Calcium is van belang voor de botvorming en speelt een rol bij de bloedstolling, de spieractiviteit, het handhaven van de permeabiliteit van de membranen en bij de voortgeleiding van de zenuwprikkels in de neuromusculaire overgangen.
Kinetische gegevens
| Resorptie | oraal: actief m.b.v. vitamine D (calcium). |
| Eliminatie | met de feces (niet geabsorbeerd calcium), met de urine en via de zweetklieren. |
Geneesmiddelgroep
calciumgluconaat hoort bij de groep calciumzouten.