dutasteride
Samenstelling
Avodart GlaxoSmithKline bv
- Toedieningsvorm
- Capsule
- Sterkte
- 0,5 mg
Bevat tevens: lecithine (kan soja-eiwit bevatten).
Dutasteride Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Capsule
- Sterkte
- 0,5 mg
Sommige capsules bevatten tevens: lecithine (kan soja-eiwit bevatten).
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Het effect van medicamenteuze behandeling bij mictieklachten bij mannen (LUTS, BPH) is beperkt. Indien tot een proefbehandeling wordt besloten, gaat bij matig ernstige klachten in de eerstelijnszorg de voorkeur uit naar een α1-blokker met gereguleerde afgifte (alfuzosine, doxazosine of tamsulosine). In de tweedelijnszorg kan, bij een groter prostaatvolume (EUA: > 40 ml), aan de α1-blokker een 5-α-reductaseremmer (zoals dutasteride) worden toegevoegd.
Bij de keuze tussen dutasteride en finasteride is de prijs bepalend.
Indicaties
- Behandeling van matige tot ernstige symptomen van benigne prostaathyperplasie.
- Verkleining van het risico van acute urineretentie en operatieve ingreep bij patiënten met matige tot ernstige symptomen van benigne prostaathyperplasie.
Dutasteride kan worden gebruikt als monotherapie of in combinatietherapie met tamsulosine.
Dosering
Benigne prostaathyperplasie:
Volwassenen:
Monotherapie of combinatietherapie met tamsulosine: 0,5 mg 1×/dag.
De capsule heel doorslikken in verband met lokale irritatie van het orofaryngeale slijmvlies bij blootstelling aan de inhoud van de capsule.
Bijwerkingen
Vaak (1-10%): impotentie, verminderde libido, ejaculatiestoornissen en gynaecomastie.
Soms (0,1-1%): alopecia, hypertrichose. Duizeligheid.
Verder zijn gemeld: allergische reacties, waaronder huiduitslag, jeuk, urticaria, lokaal oedeem, angio-oedeem. Hartfalen. Zwaarmoedige stemming. Pijn en zwelling van de testes. Borstkanker bij mannen.
In combinatietherapie met een selectieve α1-blokker komen in het eerste behandeljaar erectiestoornis, verminderde libido, gynaecomastie en vooral ejaculatiestoornissen vaker voor.
Interacties
Sterke CYP3A4-remmers, zoals o.a. indinavir, ritonavir, itraconazol en oraal ketoconazol, vertragen de eliminatie van dutasteride en verhogen de serumconcentratie; eventueel verlaging van de doseerfrequentie overwegen.
Zwangerschap
Gezien de geregistreerde indicatie niet van toepassing.
Teratogenese: Gebruik is schadelijk bij de mens.
Farmacologisch effect: Dutasteride kan bij de mannelijke foetus de ontwikkeling van de uitwendige geslachtsorganen remmen.
Advies: Gebruik is gecontra-indiceerd bij vrouwen.
Overig: Kleine hoeveelheden dutasteride worden gevonden in semen. Het is niet bekend of er een nadelige invloed is op een mannelijke foetus als de moeder wordt blootgesteld aan het semen van een met dutasteride behandelde patiënt. Daarom dient een zwangere niet te worden blootgesteld aan dit semen (bv. condoomgebruik). Afname van fertiliteit kan niet worden uitgesloten.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend.
Advies: Gebruik is gecontra-indiceerd bij vrouwen.
Contra-indicaties
- ernstig verminderde leverfunctie;
- overgevoeligheid voor 5-α-reductaseremmers;
- overgevoeligheid voor soja, pinda (capsules waar lecithine in zit);
- vrouwen, kinderen, adolescenten.
Waarschuwingen
Dutasteride is gecontra-indiceerd voor vrouwen en kinderen tot 18 jaar.
Dutasteride wordt door de huid opgenomen; indien (zwangere) vrouwen of kinderen in aanraking komen met de inhoud van de capsules moet het contactgebied onmiddellijk met water en zeep worden gewassen.
Omdat een gunstige reactie op dutasteride misschien niet meteen manifest wordt, bij een groot urineresidu en/of ernstig belemmerde urinestroom zorgvuldig op een obstructieve aandoening van de urinewegen controleren en periodiek de noodzaak tot eventueel operatief ingrijpen beoordelen.
Onderzoek liet een hogere incidentie bij gebruik van dutasteride ten opzichte van placebo zien van hooggradige prostaatkanker. Vóór en regelmatig tijdens de behandeling prostaatkanker uitsluiten. Men dient hierbij erop bedacht te zijn, dat dutasteride de serumconcentratie van prostaatspecifiek antigeen (PSA) verlaagt. De PSA-waarde stabiliseert zich na 6 maanden tot circa de helft van de uitgangswaarde. Aanbevolen wordt de PSA-spiegels hierna regelmatig te controleren. Elke bevestigde verhoging van de PSA-waarde ten opzichte van de vorige meting tijdens therapie met dutasteride kan duiden op prostaatkanker óf op slechte therapietrouw. Na staken van de behandeling keert de totaal-PSA-spiegel in het serum binnen 6 maanden terug naar het uitgangsniveau.
In onderzoek werden zeldzame gevallen van borstkanker gemeld, instrueer de patiënt om veranderingen in het borstweefsel direct te melden.
Combinatie met de α1-blokker tamsulosine toonde in onderzoek een verhoogde incidentie van hartfalen.
Wees vanwege het ontbreken van onderzoeksgegevens voorzichtig bij licht tot matig verminderde leverfunctie.
Overdosering
Eigenschappen
Competitieve 5-α-reductaseremmer. De werking berust op intracellulaire remming van zowel het type 1- als 2-iso-enzym van 5-α-reductase. Hierdoor wordt de omzetting van testosteron in het meer potente dihydrotestosteron geremd, met o.a. als gevolg een afname van de omvang van de prostaat en afname van de klachten. Werking: na circa één tot zes maanden.
Kinetische gegevens
| F | ca. 60%. |
| T max | 1–3 uur. |
| V d | 4,3–7,1 l/kg. |
| Eiwitbinding | > 99,5%. |
| Metabolisering | uitgebreid in de lever door CYP3A4 en CYP3A5 tot weinig actieve metabolieten. |
| Eliminatie | vnl. met de feces als metaboliet. |
| T 1/2el | 3–5 weken, mogelijk langer bij leverinsufficiëntie. |
Geneesmiddelgroep
dutasteride hoort bij de groep 5-alfa-reductaseremmers.