salicylzuur (bij hyperkeratose)
Samenstelling
Salicylzuur Gel FNA Formularium der Nederlandse Apothekers
- Toedieningsvorm
- Gel (6%)
- Sterkte
- 60 mg/g
Bevat per ml: salicylzuur 60 mg. Conserveermiddel: propyleenglycol. Bevat tevens: geketoneerde alcohol 95%.
Salicylzuur Zalf FNA Formularium der Nederlandse Apothekers
- Toedieningsvorm
- Zalf (5% en 10%)
- Sterkte
- 50 mg/g, 100 mg/g
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
salicylzuur (bij hyperkeratose) vergelijken met een ander geneesmiddel.
Advies
Salicylzuurgel FNA kan worden toegepast bij hyperkeratotische afwijkingen zoals die onder andere voorkomen bij ichtyose. Rekening dient te worden gehouden met transdermale resorptie, zeker bij regelmatig gebruik.
Psoriasis in eerste instantie lokaal behandelen met indifferente middelen gecombineerd met een klasse 3-corticosteroïd, of gecombineerd met een klasse 3-corticosteroïd èn een vitamine D-analoog, of monotherapie met een klasse 4-corticosteroïd. Na max. 4 weken het dagelijks gebruik van corticosteroïden en vitamine D-analogen afbouwen tot een intermitterende behandeling. Indifferente middelen dagelijks continueren. Bij kinderen en bij toepassing in het gezicht of in huidplooien hebben klasse 2-corticosteroïden de voorkeur. De keuze van een zalf- of crèmebasis is afhankelijk van de locatie van de huidafwijkingen (wel/niet behaarde hoofdhuid) en de voorkeur van de patiënt. Bij onvoldoende effect van lokale therapie worden in de tweedelijnszorg intensievere vormen van lokale behandeling, lichttherapie of systemische middelen toegepast.
Als basisbehandeling van psoriasis kan bij een dikke schilferlaag op de behaarde hoofdhuid salicylzuur 10% in lanettesmeersel FNA worden gebruikt. Bij een schilferlaag elders op het lichaam kan als basisbehandeling salicylzuur 10% in vaselinelanettecrème FNA worden gebruikt.
Indicaties
- Hyperkeratotische huidafwijkingen zoals ichtyose.
- Dikke schilferlaag bij psoriasis.
Voor de behandeling van hyperkeratotische nagels is een sterker preparaat beschikbaar, zie salicylzuur__bij_wratten_.
Dosering
Gel is ontvlambaar; vermijdt contact met open vuur.
Voor de behandeling van hyperkeratotische nagels is een sterker preparaat beschikbaar, zie salicylzuur__bij_wratten_.
Hyperkeratotische huidafwijkingen:
Volwassenen:
Gel: 1×/dag voor de nacht aanbrengen op aangedane plekken, eventueel onder occlusie. ’s Morgens de huid wassen.
Zalf 50 mg/g, 100 mg/g: 1–2×/dag dun aanbrengen. Eventueel afdekken met een verband of gaasje. Eventueel de eerste paar dagen aanbrengen onder occlusie.
Dikke schilferlaag bij psoriasis:
Volwassenen:
Zalf 100 mg/g: 1×/dag dun aanbrengen op de dikke schilferlaag.
Niet toepassen in het gezicht, op een ontstoken of beschadigde huid, op slijmvliezen en genitaliën of nabij wondjes; zie voor meer toedieningsinformatie de rubriek Waarschuwingen en Voorzorgen.
Dunne huidgedeeltes, zoals pols en enkel, vóór aanbrengen beschermen met zinkolie. Bij gebruik van de gel vóór het aanbrengen gedurende ca. 5 min een natte omslag op het huidgedeelte leggen of het huidgedeelte minstens vijf minuten in warm water leggen, daarna de huid drogen.
Na aanbrengen de handen wassen.
Bijwerkingen
Jeuk, prikkeling of branderigheid enkele minuten na aanbrengen; dit verdwijnt doorgaans binnen enkele uren. Soms overgevoeligheidsreacties (huiduitslag, urticaria).
Systemische bijwerkingen (salicylaatintoxicatie) na toepassing op grote huidoppervlakken, op beschadigde huid en/of onder occlusie is mogelijk, zoals hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, zweten, snellere ademhaling, oorsuizen, verwardheid. Kinderen zijn hier extra gevoelig voor.
Interacties
Niet gebruiken vlak voor een UVB-behandeling.
Salicylzuur bevordert de penetratie van corticosteroïden.
Zwangerschap
Teratogenese: Ervaring met het systemische gebruik van lage doses salicylaten (≤ 80 mg/dag) wijst niet op schadelijke effecten. Bij lokale toepassing treedt 9-25 % resorptie op; deze neemt toe bij gebruik onder occlusie.
Advies: Kan kortdurend (max. 2 w.) worden gebruikt op kleine huidoppervlakken (bv. één tot twee plekken ter grootte van een handpalm).
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja. Bij lokale toepassing treedt 9-25 % resorptie bij de moeder op; deze neemt toe bij gebruik onder occlusie.
Advies: Kan kortdurend worden gebruikt op kleine huidoppervlakken.
Overig: Niet op de borsten toepassen.
Contra-indicaties
- kinderen jonger dan 4 jaar;
- overgevoeligheid voor salicylaten.
Waarschuwingen
Niet toepassen in het gezicht, op een ontstoken of beschadigde huid, op slijmvliezen en genitaliën of nabij wondjes. Vermijd contact met en rond de ogen (via de vingers); indien contact optreedt direct uitspoelen met water. Niet toepassen gedurende lange periode of op grote gedeelten van het lichaam in verband met het risico van salicylaatintoxicatie. Wees voorzichtig bij gebruik op de extremiteiten bij een verminderde perifere doorbloeding vanwege een risico op huidulceratie.
Bij kinderen vanwege het risico op salicylaatintoxicatie alleen toepassen op kleine huidoppervlakken. Niet gebruiken bij kinderen jonger dan 4 jaar. Wees voorzichtig bij kinderen met waterpokken, influenza of andere virale infecties vanwege een kans op het syndroom van Reye.
Wees voorzichtig bij gebruik bij diabetes mellitus, nier- en/of leverinsufficiëntie.
Overdosering
Bij toepassing gedurende lange perioden, op grote gedeelten van het lichaam, onder occlusie, op ontstoken of beschadigde huid of bij (jonge) kinderen kan een salicylaatintoxicatie optreden (zie ook onder Bijwerkingen). Voor verdere informatie over een salicylaatintoxicatie zie toxicologie.org/salicylaten en vergiftigingen.info.
Eigenschappen
Cutane toepassing van salicylzuur heeft een keratolytisch effect; ook heeft het enige antimycotische en antibacteriële werking.
Kinetische gegevens
| Resorptie | transdermaal 9-25%, gebruik onder occlusie verhoogt de resorptie. |
| T max | 5–12 uur. |
| V d | 0,15 l/kg. |
| Metabolisering | glucuronidering en vorming van salicylurinezuur. |
| Eliminatie | vnl. met de urine in de vorm van metabolieten. |
| T 1/2el | 2–3 uur. |
Geneesmiddelgroep
salicylzuur (bij hyperkeratose) hoort bij de groep keratolytica.