scopolaminebutyl
Samenstelling
Buscopan omhulde tablet of zetpil (bromide) Sanofi-Aventis
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
- Sterkte
- 10 mg
Bevat titaandioxide.
- Toedieningsvorm
- Zetpil
- Sterkte
- 10 mg
Buscopan injectie (bromide) Sanofi-Aventis
- Toedieningsvorm
- Injectievloeistof
- Sterkte
- 20 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- ampul 1 ml
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Bij spasmen van het maag-darmkanaal gaat de voorkeur uit naar ondersteunende maatregelen zoals dieet en geruststelling. Het effect van farmacotherapie is vaak teleurstellend. Indien men toch hiertoe besluit dan spelen de mogelijke bijwerkingen een belangrijke rol bij de keuze, aangezien het (povere) resultaat van de diverse middelen nauwelijks van elkaar verschilt. In eerste instantie komen dan musculotroop werkende middelen (bv. mebeverine) in aanmerking. Mede gezien de kans op bijwerkingen bij gebruik van parasympathicolytica dienen ze bij deze indicatie niet te worden voorgeschreven.
Indicaties
Oraal/rectaal: spasmen van het maag-darmkanaal.
Parenteraal: spasmen van het maag-darmkanaal, de galwegen en de urogenitale organen, in het bijzonder indien deze aanleiding geven tot koliekpijnen.
Dosering
Spasmen van het maag-darmkanaal en koliekpijn:
Volwassenen:
I.m. of langzaam i.v.: 20 mg, zo nodig enkele malen herhalen.
Oraal: 10–20 mg 3–5×/dag.
Rectaal: 10–20 mg 3–5×/dag.
Kinderen:
I.m. of langzaam i.v.: vanaf 12 jaar: 5 mg, zo nodig enkele malen herhalen.
Oraal: vanaf 6 jaar: 10–20 mg 3–5×/dag.
De dragees heel, zonder kauwen met vloeistof innemen.
Bijwerkingen
Veel van de bijwerkingen zijn het gevolg van de anticholinerge werking.
Orale/rectale toediening:
Soms (0,1-1%): huidreacties, tachycardie, droge mond, dyshidrose.
Zelden (0,01-0,1%): overgevoeligheidsreacties. Urineretentie.
Verder zijn gemeld: overgevoeligheidsreacties met episoden van dyspneu en anafylactische shock. Overgevoeligheid voor titaandioxide kan voorkomen (omhulde tablet).
Parenterale toediening:
Vaak (1-10%): accommodatiestoornissen, tachycardie, duizeligheid, droge mond.
Verder zijn gemeld: mydriasis, verhoogde intraoculaire druk, bloeddrukverlaging, blozen, urineretentie, dyshidrose, anafylactische reacties, anafylactische shock (inclusief met fatale afloop), dyspneu, huidreacties en andere overgevoeligheden.
Interacties
Intramusculaire injectie is gecontra-indiceerd bij anticoagulantia wegens kans op intramusculair hematoom. Door de vertraagde darmpassage ten gevolge van het gebruik van parasympathicolytica kan de resorptie van andere middelen worden beïnvloed, bovendien kan stasis in het antrum van de maag optreden. Scopolaminebutyl en dopamine antagonisten (zoals metoclopramide en domperidon) verminderen elkaars werking op de maag-darmperistaltiek. Scopolaminebutyl kan de (perifere) anticholinerge effecten van andere geneesmiddelen, zoals tri- en tetracyclische antidepressiva, antihistaminica, antipsychotica, kinidine, amantadine en disopyramide versterken. De chronotrope werking van bèta-sympathicomimetica kan toenemen.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens onvoldoende gegevens. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Advies: Gebruik ontraden.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend.
Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden.
Contra-indicaties
Oraal, rectaal:
- megacolon, ileus;
- myasthenia gravis.
Voor de injectie bovendien:
- onbehandeld nauwe-kamerhoekglaucoom;
- prostaathypertrofie met urineretentie;
- stenose in het maag-darmkanaal;
- tachycardie.
Waarschuwingen
Na het geven van de injectie de patiënt medisch observeren voor mogelijke anafylactische reacties of shock. Dit middel kan door pupilverwijding de oogdruk verhogen en een aanval van acuut glaucoom veroorzaken.
Niet dagelijks of langdurig gebruiken zonder de oorzaak van de buikpijn te onderzoeken. Laat een arts raadplegen in geval van aanhouden of verergeren van ernstige, onverklaarde buikpijn óf optreden van klachten zoals koorts, misselijkheid, braken, veranderingen in de stoelgang, gevoeligheid in de onderbuik, verlaagde bloeddruk, flauwvallen of bloed bij de ontlasting.
Wees voorzichtig bij kinderen en ouderen en bij een gestoorde lever- of nierfunctie, hiatus hernia met reflux-oesofagitis, hyperthyreoïdie, maag-darminfecties, autonome neuropathie, coronaire hartziekten, (neiging tot) tachyaritmie, hypertensie, koorts, hoge omgevingstemperatuur (door verminderd zweten kan men door de hitte bevangen worden), bij verzwakte patiënten met chronische longaandoeningen (in verband met de mogelijke indikking van bronchiaalslijm door verminderde productie) en bij diarree (omdat dit een vroeg symptoom van onvolledige darmobstructie kan zijn).
Door eventueel optreden van duizeligheid en wazig zien kunnen vele dagelijkse bezigheden (o.a. autorijden) hiervan hinder ondervinden.
Overdosering
Symptomen
verschijnselen als tachycardie, droge mond, accommodatiestoornissen, urineretentie, roodheid van de huid en remming van de maag-darmmotiliteit.
Therapie
bij orale intoxicatie maagspoelen met actieve kool en vervolgens 15% magnesiumsulfaatoplossing toedienen. Aan patiënten met nauwe-kamerhoekglaucoom lokaal pilocarpine toedienen. Indien noodzakelijk kan men 0,5–2,5 neostigmine i.m. of i.v. toedienen.
Eigenschappen
Scopolaminebutyl (voorheen: butylscopolamine) is een quaternaire ammoniumverbinding, behorend tot de parasympathicolytica. Door remming van de werking van acetylcholine op muscarinereceptoren kan de tonus en motiliteit van de gladde musculatuur in het maag-darmkanaal en de gal- en urinewegen afnemen.
Kinetische gegevens
| Resorptie | oraal/rectaal < 10%. |
| F | oraal/rectaal < 1%. Passeert de bloed-liquorbarrière nauwelijks. |
| T max | circa 2 uur (oraal). |
| V d | 1,7 l/kg. |
| Metabolisering | hydrolyse van de esterbinding. |
| Eliminatie | vooral via de feces (orale toediening); 42-61% via de nieren, 28-37% via de feces (i.v. toediening). |
| T 1/2el | ca. 6-11 uur (orale toediening). |
Geneesmiddelgroep
scopolaminebutyl hoort bij de groep parasympathicolytica, overige.