canakinumab
Samenstelling
Ilaris Novartis Europharm ltd.
- Toedieningsvorm
- Poeder voor oplossing voor injectie
- Sterkte
- 150 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Jicht: Stimuleer ter preventie van (verergering van) met jicht samenhangende comorbiditeit een gezonde leefstijl: gewichtsreductie bij overgewicht, gevarieerde voeding, ruime vochtinname, geen of beperkt alcoholgebruik, niet roken en voldoende beweging.
Bij een acute jichtaanval: behandel kortdurend met een hoge dosering orale NSAID’s, orale glucocorticoïden of colchicine, afhankelijk van de comorbiditeit en comedicatie van de patiënt. Wissel van middel bij uitblijven van verbetering na 3–5 dagen.
Bij recidiverende jichtaanvallen of jichttophi: start profylaxe met urinezuurverlagende therapie, begin met allopurinol. Ga bij onvoldoende effect of onaanvaardbare bijwerkingen en aantoonbare uraatafzetting over op febuxostat. Benzbromaron is derde keus.
Indicaties
- Behandeling van ’cryopyrin-associated periodic syndromes’ (CAPS) bij volwassenen, jongeren en kinderen van 2 jaar en ouder met een lichaamsgewicht ≥ 7,5 kg, waaronder syndroom van Muckle-Wells (ook wel urticaria-doofheid-amyloïdose (UDA) genoemd), ’neonatal-onset multisystem inflammatory disease’ (NOMID) ook wel ’chronic infantile neurological cutaneous articular syndrome’ (CINCA) genoemd, en ernstige vormen van ’familial cold autoinflammatory syndrome’ (FCAS) of ’familial cold urticaria’ (FCU) die meer tekenen en symptomen vertonen dan de door de kou geïnduceerde urticariële uitslag.
- Behandeling, als monotherapie of in combinatie met methotrexaat, van actieve Systemische Juveniele Idiopathische Artritis (SJIA) bij patiënten van 2 jaar en ouder met onvoldoende respons op behandeling met NSAID’s en systemische corticosteroïden.
- Symptomatische behandeling van volwassenen met frequente aanvallen van jichtartritis (≥ 3 aanvallen in de afgelopen 12 maanden), bij wie NSAID’s, colchicine en herhaalde kuren met corticosteroïden niet in aanmerking komen.
Dosering
CAPS:
Volwassenen, jongeren en kinderen ≥ 4 jaar met lichaamsgewicht > 40 kg:
s.c. 150 mg 1× per acht weken.
Volwassen, jongeren en kinderen ≥ 4 jaar met een lichaamsgewicht ≥ 15 kg en ≤ 40 kg:
s.c. 2 mg/kg lichaamsgewicht 1× per acht weken.
Kinderen ≥ 4 jaar met een lichaamsgewicht ≥ 7,5 kg en < 15 kg:
s.c. 4 mg/kg lichaamsgewicht 1× per acht weken.
Kinderen 2–4 jaar met een lichaamsgewicht ≥ 7,5 kg:
s.c. 4 mg/kg lichaamsgewicht 1× per acht weken.
Algemeen:
Indien 7 dagen na de start van de medicatie met 150 mg of 2 mg/kg lichaamsgewicht onvoldoende klinisch respons is opgetreden, een tweede dosis van 150 mg of 2 mg/kg overwegen. Als er vervolgens een volledige respons optreedt, het geïntensiveerde doseringsregime van 300 mg of 4 mg/kg lichaamsgewicht iedere 8 weken aanhouden. Indien 7 dagen na de verhoogde dosis niet voldoende respons is opgetreden, een derde dosis van 300 mg of 4 mg/kg overwegen. Als er vervolgens een volledige respons optreedt, het voortzetten van het regime van 600 mg of 8 mg/kg iedere 8 weken overwegen.
Indien 7 dagen na de start van de medicatie met 4 mg/kg lichaamsgewicht onvoldoende klinische respons is bereikt, een tweede dosis van 4 mg/kg overwegen. Als er vervolgens een volledige respons optreedt, het voortzetten van het regime van 8 mg/kg iedere 8 weken overwegen.
Er is weinig ervaring met doses van > 600 mg of 8 mg/kg en met toedieningsintervallen < 4 weken.
SJIA
Kinderen > 2 jaar:
Bij een lichaamsgewicht ≥ 7,5 kg: 4 mg/kg s.c. 1×/4 weken. Maximaal 300 mg per keer.
Aanval van jichtartritis:
Volwassenen:
150 mg s.c. zo snel mogelijk na het begin van de aanval. Behandeling niet herhalen bij onvoldoende respons. Bij voldoende respons maximaal 1× per twaalf weken toedienen.
Geschikte injectieplaatsen zijn bovenbeen, buik, bovenarm of billen. Niet toedienen op beschadigde huid, gebieden met huiduitslag, littekenweefel, of gekneusde gebieden.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): bovenste luchtweginfecties, waaronder sinusitis, rinitis, tonsillitis, influenza, nasofaryngitis, faryngitis; daarnaast bronchitis, pneumonie. Virale infectie. Gastro-enteritis, buikpijn. Urineweginfectie, verminderde creatinineklaring, proteïnurie. Artralgie. Cellulitis, reactie op injectieplaats. Leukopenie.
Vaak (1-10%): duizeligheid, vertigo. Rugpijn, pijn aan het skeletspierstelsel. Vermoeidheid, asthenie. Neutropenie.
Soms (0,1-1%): gastro-oesofageale refluxziekte.
Verder zijn gemeld: opportunistische infecties (waaronder aspergillose, atypische mycobacteriële infecties, herpes zoster). Trombocytopenie. Stijging ALAT en ASAT, verhoogde waarden van bilirubine, urinezuur- of triglyceridenspiegel.
Interacties
Combinatie met TNF-α-blokkerende middelen wordt niet aanbevolen in verband met een mogelijk hogere incidentie van ernstige infecties.
IL-1 onderdrukt de expressie van CYP450-enzymen; canakinumab kan als IL-1-blokker daardoor het metabolisme van geneesmiddelen die via dit enzymsysteem worden gemetaboliseerd beïnvloeden. Het klinisch belang van deze interactie wordt groter naarmate het therapeutisch venster (therapeutische breedte) van het CYP450-substraat smaller is.
Vaccinaties met levende vaccins dienen niet gelijktijdig met canakinumab plaats te vinden. Bij voorkeur een tijdsperiode van drie maanden tussen vaccinatie met levende vaccins en canakinumab injectie aan te houden.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Advies: Gebruik ontraden.
Overig: Een vruchtbare vrouw dient adequate anticonceptieve maatregelen te nemen gedurende en tot ten minste 3 maanden na de therapie.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend. Bij dieren zijn geen ongewenste effecten gezien bij zogende jongen.
Advies: Het geven van borstvoeding ontraden.
Contra-indicaties
Actieve, ernstige infecties.
Waarschuwingen
Aanbevolen wordt het aantal witte bloedcellen inclusief het aantal neutrofielen te bepalen vóór het begin van de behandeling, en nogmaals na 1–2 maanden; bij langdurig gebruik óók daarna regelmatig controleren. Bij neutropenie (ANC < 1,5 × 109/l) of leukopenie de behandeling niet beginnen en een bestaande behandeling eventueel staken.
Vóór aanvang van de behandeling de patiënten alle aanbevolen vaccinaties geven.
Niet toedienen tijdens een actieve infectie. Vóór het begin van, gedurende en na de behandeling patiënten nauwkeurig beoordelen op infecties, in het bijzonder een latente of actieve tuberculose-infectie. Patiënten instrueren bij tekenen van tuberculose (aanhoudend hoesten, gewichtsverlies, koorts) contact op te nemen met de arts. Behandeling met canakinumab kan tot positieve PPD-huidtest leiden zonder klinisch bewijs van actieve tuberculose. Wees voorzichtig bij de toediening van canakinumab bij patiënten die vatbaar zijn voor ernstige infecties, zoals bij bestaande infecties, een voorgeschiedenis van recidiverende infecties of onderliggende aandoeningen die het ontstaan van infecties vereenvoudigen.
Indien ernstige allergische reacties optreden de behandeling staken.
Als macrofaag-activatiesyndroom (MAS) optreedt of wordt vermoed (symptomen van infectie of verergering van SJIA), zo snel mogelijk onderzoek en behandeling beginnen.
Risico op maligniteiten is niet uitgesloten.
Klinische ervaring bij patiënten met CAPS zonder bevestigde mutatie in het NLRP3 gen is beperkt.
Vanwege te weinig onderzoeksgegevens voorzichtig zijn bij ouderen en bij een gestoorde nierfunctie. Canakinumab is niet onderzocht bij patiënten met een gestoorde leverfunctie.
Het gebruik bij kinderen jonger dan 2 jaar of met een lichaamsgewicht lager dan 7,5 kg wordt niet aanbevolen vanwege onvoldoende klinische gegevens.
Overdosering
Eigenschappen
Canakinumab is een humaan monoklonaal anti-humaan interleukine-1 bèta (IL-1β) antilichaam van het IgG1/kappa-isotype. Canakinumab bindt specifiek aan humaan IL-1β en neutraliseert hierdoor de werking van humaan IL-1β. IL-1β is een pro-inflammatoire cytokine, die als reactie op verwondingen en ontstekingen door mononucleaire fagocyten wordt geproduceerd.
Urinezuurkristallen in en om het gewricht kunnen macrofagen aanzetten tot productie van IL-1β. Canakinumab vermindert via binding aan IL-1β de verschijnselen van acute ontsteking.
Kinetische gegevens
| F | ca. 70%. |
| T max | na s.c. injectie: 7 dagen (volwassene), 2–7 dagen (kind). |
| V d | ca. 0,10 l/kg. |
| T 1/2 | 26 dagen (volwassenen), 23–26 dagen (kind). |
Geneesmiddelgroep
canakinumab hoort bij de groep interleukine antagonisten.