dosulepine
Samenstelling
Prothiaden (hydrochloride) Teofarma Srl
- Toedieningsvorm
- Capsule ’Mitis’
- Sterkte
- 25 mg
- Toedieningsvorm
- Dragee
- Sterkte
- 75 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Kies bij de behandeling van een depressieve episode een antidepressivum op basis van comorbiditeit, bijwerkingen, interacties, ervaring en prijs. Bij eerstelijnszorg wordt een tricyclisch antidepressivum (TCA) of selectieve serotonineheropnameremmer (SSRI) aanbevolen. Voor de SSRI’s is er lichte voorkeur vanwege een iets gunstiger bijwerkingenprofiel.
Start in tweedelijnszorg eventueel met een TCA, een SSRI, niet-selectieve serotonineheropnameremmer (SNRI), mirtazapine of bupropion. Bij klinisch opgenomen patiënten heeft een TCA de voorkeur.
Binnen de TCA’s is er voorkeur voor middelen waarmee veel ervaring is opgedaan: amitriptyline, nortriptyline, imipramine of (bij een comorbide angststoornis) clomipramine.
Aan de vergoeding van dosulepine zijn voorwaarden verbonden, zie Regeling zorgverzekering, bijlage 2.
Indicaties
Depressies, vooral die met vitale kenmerken.
Dosering
Depressie:
De dosering dient individueel te worden ingesteld. Het verdient aanbeveling te beginnen met een zo laag mogelijke dosering teneinde de ernst van de bijwerkingen te minimaliseren. Iedere 2–3 dagen kan de dosering geleidelijk worden verhoogd.
Bij ouderen geldt als richtlijn voor de begindosering: 1/3–½ van de dosering voor volwassenen; aanbevolen dosering: 50–75 mg per dag.
Begindosering 25 mg 2–3×/dag of 75 mg voor het slapen gaan; zo nodig verhogen tot 50 mg 3×/dag of 150 mg ineens voor het slapen gaan. Max. 225 mg per dag in 2 giften: ’s morgens 75 mg en ’s avonds 150 mg.
Capsule en dragee met wat water vlak voor of één uur na de maaltijd innemen.
Bijwerkingen
Vaak (1–10%): anticholinerge effecten zoals droge mond, verminderde maag-darmmotiliteit, mydriasis, accommodatiestoornis, urineretentie en tachycardie. Verder sufheid; gewichtstoename; duizeligheid, orthostatische hypotensie; stijging van leverenzymwaarden.
Soms (0,1–1%): hoofdpijn, tremoren, convulsies; cardiovasculaire afwijkingen zoals sinustachycardie en andere aritmieën; transpiratie, allergische huidreacties, erectie- en ejaculatiestoornissen, verminderde libido en potentie; verwarring, agitatie, delirium, slapeloosheid. Zelden: eosinofilie, leukopenie, beenmergdepressie, agranulocytose, cholestatische icterus en dysartrie.
Zeer zelden (< 0,01%): onvoldoende productie van ADH.
Verder is tijdens de behandeling en vlak na stoppen gemeld: suïcidale gedachten en suïcidaal gedrag. Bij plotseling staken kunnen onthoudingsverschijnselen optreden. Bij gebruik van SSRI’s en TCA’s neemt, vooral bij een leeftijd > 50 jaar, de kans op botfracturen toe.
Interacties
De werking van alcohol en andere centraal dempende stoffen kan worden versterkt evenals die van kinidine en andere membraanstabiliserende anti-aritmica, parasympathicolytica en sympathicomimetica zoals adrenaline en noradrenaline. Het bloeddrukverlagend effect van centraal werkende antihypertensiva zoals clonidine kan afnemen. Enzyminducerende stoffen als barbituraten en carbamazepine kunnen de plasmaspiegels van tricyclische antidepressiva verlagen. Cimetidine, antipsychotica en fluoxetine kunnen de plasmaconcentratie van tricyclische antidepressiva doen stijgen. De resorptie van verschillende geneesmiddelen wordt verminderd door vertraagde maaglediging en versterkte afbraak. In combinatie met MAO-remmers zijn ernstige intoxicaties (hyperpyretische en hypertensieve crises, ernstige convulsies en sterfgevallen) voorgekomen. Deze reactie kan tot 14 dagen na de laatste gift van een MAO-remmer optreden. Schildklierhormonen versterken de werking.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Farmacologisch effect: Na toediening in de laatste weken van de zwangerschap en bij chronisch gebruik kunnen neonatale onthoudingsverschijnselen optreden. Bij gebruik in de tweede helft van de zwangerschap wordt regelmatige spiegelcontrole aanbevolen vanwege een veranderde farmacokinetiek.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja.
Contra-indicaties
Herstelfase van myocardinfarct.
Waarschuwingen
Terughoudendheid is geboden bij epilepsie, organische hersenbeschadiging, urineretentie, prostaathyperplasie, pylorusstenose, hart- en vaataandoeningen, hyperthyroïdie, gestoorde lever- of nierfunctie. Voorzichtigheid is geboden bij ouderen vanwege verhoogde gevoeligheid voor de anticholinerge en cardiovasculaire bijwerkingen. Vanwege meer kans op cariës is gebitscontrole aangewezen. Een onderliggende psychose of manie kan manifest worden of verergeren. Het verdient aanbeveling gedurende de behandeling het bloedbeeld te controleren, vooral bij optreden van keelpijn en koorts. Regelmatige controle van de bloeddruk is nodig. Bij suïcidaal gedrag of suïcidale gedachten in de anamnese en bij patiënten jonger dan 25 jaar is goede vervolging aangewezen vanwege een toegenomen kans op suïcide pogingen en suïcidale gedachten, met name in het begin van de behandeling, in het vroege stadium van herstel. Ter preventie van suïcidepogingen dient de patiënt in het begin niet over grote hoeveelheden antidepressiva te kunnen beschikken. Een kuur mag niet plotseling worden gestaakt; de dosering moet geleidelijk worden verminderd. Dit middel kan door pupilverwijding de oogdruk verhogen en een aanval van acuut glaucoom veroorzaken. Gebruik bij kinderen en adolescenten wordt niet aanbevolen omdat de werkzaamheid en de veiligheid niet voldoende bij deze leeftijd zijn vastgesteld.
Het gebruik kan leiden tot verminderd reactie- en concentratievermogen. Vele dagelijkse bezigheden (bv. autorijden) kunnen daarvan hinder ondervinden.
Overdosering
Symptomen
Anticholinerge verschijnselen, koorts, ademhalingsdepressie, ernstige aritmieën, cardiale shock en coma.
Eigenschappen
Tricyclisch antidepressivum (TCA) met sedatieve en anxiolytische werking. Het remt de synaptische heropname van noradrenaline, serotonine en in geringere mate van dopamine. Daarnaast heeft het antihistaminerge, anticholinerge en zwakke α1-adrenerge eigenschappen. De belangrijkste actieve metaboliet desmethyldosulepine (northiaden) remt voornamelijk de heropname van noradrenaline; de overige twee metabolieten dosulepinesulfoxide en northiadensulfoxide zijn minder actief. Werking: na 1–2 weken merkbaar.
Kinetische gegevens
| Resorptie | goed. Uitgebreid first-pass-effect. |
| F | ca. 30%. |
| V d | 11-78 l/kg |
| Metabolisering | in de lever tot o.a. actieve metabolieten. |
| Eliminatie | vnl. met de urine. |
| T 1/2el | 14–24 uur, 35–50 uur (desmethyldosulepine). |
Geneesmiddelgroep
dosulepine hoort bij de groep tricyclische antidepressiva.