erytromycine (systemisch)
Samenstelling
Erythrocine (als lactobionaat) Amdipharm Ltd
- Toedieningsvorm
- Poeder voor i.v. infusievloeistof
- Sterkte
- 1000 mg
Erythrocine (als stearaat) Amdipharm Ltd
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
- Sterkte
- 250 mg
Erythrocine-ES (als ethylsuccinaat) Amdipharm Ltd
- Toedieningsvorm
- Granulaat voor suspensie (kersensmaak)
- Sterkte
- 25 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 100 ml
Het granulaat 25 mg/ml bevat saccharose 22 mg/ml.
- Toedieningsvorm
- Granulaat voor suspensie (kersensmaak)
- Sterkte
- 50 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 100 ml
Het granulaat 50 mg/ml bevat saccharose 40 mg/ml.
- Toedieningsvorm
- Tablet, suikervrij
- Sterkte
- 500 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
erytromycine (systemisch) vergelijken met een ander geneesmiddel.
Advies
In het algemeen: Bij infecties met Gram-positieve kokken zijn de penicillinen, voor zover geen resistentie of β-lactamasevorming optreedt, nog steeds de middelen van eerste keus. Erytromycine (of een andere macrolide) komt in aanmerking indien er sprake is van penicillineresistentie of penicillineovergevoeligheid en voorts bij de onder Eigenschappen genoemde verwekkers, daar waar penicillinen niet werkzaam zouden zijn.
Indicaties
Infecties veroorzaakt door voor erytromycine gevoelige micro-organismen:
- faryngitis, sinusitis, community-acquired pneumonie (CAP); in het bijzonder veroorzaakt door atypische pathogenen (zoals Chlamydia en Mycoplasma), legionellose door Legionella pneumophila);
- ongecompliceerde infecties van huid en weke delen (zoals cellulitis, erysipelas, furunkels en karbunkels), acne vulgaris;
- non-gonokokkenurethritis.
Profylaxe van:
- reumatische koorts.
Dosering
Infecties beschreven binnen de rubriek Indicaties, de profylaxe van reumatische koorts:
Volwassenen en kinderen vanaf 15 jaar:
Oraal: 2 g per dag in verdeelde doses. Bij ernstige infecties tot 4 g per dag in verdeelde doses.
Kinderen van 1 tot 15 jaar:
Oraal: 30–50 mg/kg lichaamsgewicht per dag in verdeelde doses; max. dosis per dag: 1500 mg (12–15 jaar), 1000 mg (8–12 jaar), 750 mg (4–8 jaar), 500 mg (1–4 jaar). Bij ernstige infecties kan de dosis (en de max. dosis) worden verdubbeld.
Volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar:
I.v.: 25 mg/kg lichaamsgewicht per dag, bij voorkeur door middel van continue infusie. Bij ernstige en immuungecompromitteerde infecties 50 mg/kg lichaamsgewicht per dag.
Kinderen van 1 maand tot 12 jaar:
I.v.: 7,5–10 mg/kg lichaamsgewicht 4×/dag, bij voorkeur door middel van continue infusie. Bij ernstige en immuungecompromitteerde infecties 15–20 mg/kg lichaamsgewicht 4×/dag.
Kinderen tot 1 maand:
I.v.: 10–15 mg/kg lichaamsgewicht 3×/dag, bij voorkeur door middel van continue infusie. Deze dosis niet verdubbelen.
Toedieningsinformatie: Niet toedienen als i.v.-push– of bolusinjectie, omdat te snelle i.v.-toediening kan leiden tot verlenging van het QT-interval en mogelijk aritmie. Continue infusie verdient de voorkeur vanwege de langzamere infusiesnelheid (volw. max. 500 mg/uur) en de lagere concentraties erytromycine. Intermitterende infusie (infunderen gedurende 16 min) met intervallen die niet groter zijn dan 6 uur is eveneens mogelijk. Intraveneuze toediening zo spoedig mogelijk vervangen door orale toediening.
De orale toedieningsvormen die erytromycine als ethylsuccinaat bevatten tijdens of direct na de maaltijd innemen, de orale toedieningsvorm die erytromycine als stearaat bevat een uur ervóór.
Bijwerkingen
Zelden: (0,01-0,1%): pseudomembraneuze colitis.
Zeer zelden (< 0,01%): voorbijgaande verwardheid, stuipen, convulsies, vertigo. Vooral bij gebruik van hoge doses (voorbijgaande) doofheid.
Verder zijn gemeld:
- cardiovasculair: hypotensie, artritmestoornissen inclusief ventriculaire tachyaritmie, palpitaties, QT–verlenging, ’torsade de pointes’;
- angio-oedeem, anafylactische reacties;
- gastro-intestinaal: misselijkheid, braken, buikpijn, diarree, anorexie. Pancreatitis. Cholestatische hepatitis, icterus, hepatomegalie, hepatocellulaire hepatitis, stijging van leverenzymwaarden, leverfalen;
- nierinsufficiëntie, interstitiële nefritis;
- dermaal: huiduitslag, jeuk, urticaria, Stevens–Johnsonsyndroom, toxische epidermale necrolyse, erythema multiforme;
- overig: hallucinaties; (aspecifieke) pijn op de borst; koorts; malaise; oorsuizen; eosinofilie.
Interacties
Erytromycine is een matig sterke remmer van CYP3A4 en is zelf substraat voor CYP3A4. Combinatie met vaatvernauwende ergot-alkaloïden (zoals ergotamine) of pimozide is gecontra-indiceerd vanwege de nauwe therapeutische breedte; wees voorzichtig met de combinatie met andere geneesmiddelen die voornamelijk door CYP3A4 worden gemetaboliseerd en ook een nauwe therapeutische breedte hebben (bv. bromocriptine, domperidon, fentanyl, alprazolam, midazolam, kinidine, ciclosporine, tacrolimus, sommige statinen, boceprevir en sommige HIV–proteaseremmers).
Matige tot sterke remmers van CYP3A4 (bv. fluconazol, itraconazol, ketoconazol, indinavir, ritonavir, saquinavir, grapefruitsap, claritromycine (na recent gebruik)) verhogen de plasmaspiegels van erytromycine.
Combinatie met sterke inductoren van CYP3A4 (bv. fenytoïne, fenobarbital, carbamazepine, oxcarbazepine, rifampicine, rifabutine, sint–janskruid) vermijden omdat dit tot subtherapeutische spiegels van erytromycine kan leiden; houdt er rekening mee dat het inducerende effect gedurende 2 weken na het staken van deze middelen aanhoudt.
Erytromycine antagoneert de werking van clindamycine, lincomycine, tetracyclinen, colistine, chlooramfenicol en mogelijk ook van penicillinen en cefalosporinen.
Comedicatie met verapamil kan leiden tot hypotensie, bradyaritmieën en lactaatacidose.
De digoxinespiegel kan stijgen.
Er zijn meldingen van een toegenomen antistollende werking van orale anticoagulantia.
Erytromycine verhoogt de serumspiegel van theofylline; gelijktijdige orale inname kan bovendien de erytromycinespiegel verlagen tot subtherapeutische waarden.
Er zijn meldingen van colchicinetoxiciteit als erytromycine samen met colchicine wordt gebruikt.
Cimetidine kan leiden tot verhoogde plasmaconcentraties van erytromycine.
Zwangerschap
Erytromycine passeert de placenta. De foetale circulatie bevat 6–20% van de serumconcentratie van de moeder.
Teratogenese: Gegevens uit een groot aantal zwangerschappen duiden niet op schadelijke effecten op de zwangerschap of het kind.
Advies: Kan (voor zover bekend zonder gevaar) volgens voorschrift worden gebruikt.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja, de moedermelk bevat 50% van de serumconcentratie.
Farmacologisch effect: In therapeutische doseringen valt geen schadelijke invloed op het kind te verwachten, behoudens mogelijke sensibilisatie.
Advies: Kan (voor zover bekend zonder gevaar) volgens voorschrift worden gebruikt.
Contra-indicaties
- ernstige leverinsufficiëntie;
- overgevoeligheid voor macroliden.
Zie ook de rubriek Interacties.
Waarschuwingen
Er bestaat kruisresistentie tussen de macroliden onderling en met de lincomycinen.
Wees voorzichtig bij licht tot matig gestoorde leverfunctie en bij nierfunctiestoornissen; tijdens de therapie nauwlettend controleren op tekenen van cumulatie van erytromycine.
Bij myasthenia gravis kan erytromycine de symptomen van zwakte verergeren.
Superinfecties: langdurige of herhaalde toediening kan de groei van ongevoelige organismen of schimmels in de hand werken. Bij het optreden van ernstige diarree, de diagnose pseudomembraneuze colitis overwegen.
Pylorusstenose: Er zijn aanwijzingen dat orale toediening bij neonaten meer kans geeft op hypertrofe pylorusstenose; deze diagnose overwegen bij overgeven of irritatie bij het voeden.
Er zijn aanwijzingen dat erytromycine de foetus niet in adequate hoeveelheden bereikt om congenitale syfilis te voorkomen.
Beïnvloeding diagnostische testen: erytromycine interfereert met de fluorometrische bepaling van catecholaminen in de urine.
Overdosering
Eigenschappen
Bacteriostatisch antibioticum behorend tot de macroliden. Het onderdrukt de eiwitsynthese door zich te binden aan de 50S ribosomale subunits van gevoelige micro–organismen. Erytromycine is het meest werkzaam in een alkalisch milieu. Erytromycine wordt als base of stearaat snel ontleed door maagzuur, als ethylsuccinaat slechts gedeeltelijk.
Doorgaans gevoelig zijn: Corynebacterium diphtheriae, Chlamydia pneumoniae, Chlamydia trachomatis, Legionella pneumophila, Mycoplasma pneumoniae, Mycoplasma genitalium, Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes, Streptococcus viridans en Ureaplasma urealyticum.
Verworven resistentie kan een probleem zijn bij: Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis en Streptococcus pneumoniae.
Inherent resistent is: Neisseria gonorrhoeae.
Kinetische gegevens
| Overig | na orale toediening wordt erytromycinestearaat tijdens de darmpassage volledig omgezet in erytromycine base. Erytromycine–ethylsuccinaat wordt zowel in de darm als in het bloed door hydrolase omgezet in erytromycine-base. Erytromycine-base en erytromycine–ethylsuccinaat worden in het duodenum geabsorbeerd. |
| T max | oraal 1–2 uur. |
| Overig | penetratie in weefsels: goed. Bij ontstoken meninges bedraagt de concentratie in de liquor 10–20% van de serumconcentratie. |
| Eiwitbinding | (m.n. aan α-globulinen): ca. 90%. |
| Metabolisering | ruim 50% in de lever via CYP3A4 tot niet-actieve metabolieten. Bij gestoorde leverfunctie kan cumulatie optreden. |
| Eliminatie | vnl. (ca. 90%) met de feces; ca. 5% als actieve stof met de urine. |
| T 1/2el | 1–2 uur; bij anurische patiënten verlengd tot 6 uur. |
Geneesmiddelgroep
erytromycine (systemisch) hoort bij de groep macroliden.