lenalidomide

• Multipel myeloom (ziekte van Kahler):

  • Nieuw gediagnosticeerd multipel myeloom bij volwassenen die autologe stamceltransplantatie (ASCT) hebben ondergaan. Lenalidomide hierbij toepassen als monotherapie (onderhoudsbehandeling).
  • Eerder onbehandeld multipel myeloom bij volwassenen die niet in aanmerking komen voor stamceltransplantatie. Lenalidomide hierbij toepassen in combinatie met een lage dosis dexamethason óf met melfalan en prednison.
  • Multipel myeloom bij volwassenen, in combinatie met dexamethason, na minimaal één eerdere andere behandeling.
• Transfusie-afhankelijke anemie als gevolg van laag- of intermediair 1-risico myelodysplastisch syndroom die gerelateerd is aan een geïsoleerde cytogenetische afwijking (5q-deletie), wanneer andere behandelopties onvoldoende zijn. Lenalidomide hierbij toepassen als monotherapie.
• Recidiverend of refractair mantelcellymfoom bij volwassenen. Lenalidomide hierbij toepassen als monotherapie. Lenalidomide is niet aanbevolen bij een hoge tumorlast als er alternatieve behandelopties beschikbaar zijn.

Vermijd in verband met het infectierisico vaccinatie met levende micro–organismen.

Wees voorzichtig bij combinatie met andere myelosuppressieve middelen, bij combinatie met andere middelen die de kans op trombose (zoals erytropoëtische middelen) of bloedingen doen toenemen en bij combinatie met andere hepatotoxische middelen, bijvoorbeeld hogere doses paracetamol.

Bij de combinatie met statinen is er een additief effect van bijwerkingen op de spieren, waaronder rabdomyolyse.

De werkzaamheid van gecombineerde orale anticonceptiva is mogelijk verminderd, daarnaast wordt deze combinatie afgeraden vanwege meer kans op veneuze trombo-embolie (tot 6 weken na staken van gecombineerde orale anticonceptiva).

De plasmaconcentratie van digoxine kan mogelijk toenemen; controle van de digoxinespiegel wordt aangeraden.

Zie voor contra-indicaties de rubriek Zwangerschap.

Vóór aanvang van de behandeling controle op cytopenieën verrichten door middel van volledig bloedbeeld (hemoglobine- en hematocrietbepaling, trombocytentelling en incl. differentiële telling van leukocyten). De behandeling niet beginnen indien het absolute aantal neutrofielen (ANC) < 1,0 × 10⁹/l (multipel myeloom) of < 0,5 × 10⁹/l (myelodysplastisch syndroom) is en/of het aantal trombocyten < 50 × 10⁹/l (multipel myeloom, nieuw gediagnosticeerd), < 30 of 75 × 10⁹/l (afhankelijk van de infiltratie van beenmerg door plasmacellen; multipel myeloom, eerder behandeld) óf < 25 × 10⁹/l (myelodysplastisch syndroom) is. Genoemde controle wekelijks herhalen gedurende de eerste acht behandelweken, daarna maandelijks. Bij mantelcellymfoom is het controleschema in cyclus 3 en 4 om de 2 weken en daarna in het begin van elke cyclus. Laat de patiënt zich direct melden bij eerste tekenen van ernstige bloedbeeldafwijkingen zoals febriele episoden, bloedingen incl. petechiën en epistaxis.

Evalueer vóór en tijdens de behandeling de patiënt m.b.v. een standaard kankerscreening op tweede primaire maligniteiten, omdat bij klinisch onderzoek een viervoudige verhoging van de incidentie van tweede primaire maligniteiten (o.a. AML, MDS, solide tumoren en niet-invasieve huidkanker) is gezien. Bij myelodysplastische syndromen is de kans op progressie tot AML aanzienlijk groter bij een IHC-p53-positiviteit. De kans hierop is ca. 28% in 2 jaar tijd.

Vóór en tijdens de behandeling de schildklierfunctie controleren, omdat zowel hypo- als hyperthyreoïdie kan optreden. Een optimale controle van comorbide aandoeningen die de schildklierfunctie beïnvloeden vóór de start van de behandeling wordt aanbevolen.

Kruisovergevoeligheid: gebruik van lenalidomide wordt ontraden bij patiënten die eerder ernstige huiduitslag of een allergische reactie kregen bij gebruik van thalidomide, vanwege een kruisreactie tussen thalidomide en lenalidomide.

Wees voorzichtig bij een hoge tumorlast vanwege meer kans op het tumorlysissyndroom en op ’tumor flare’ reacties. De patiënten nauwgezet volgen, vooral tijdens de eerste cyclus en bij dosisverhogingen. Ter preventie van uraatnefropathie door het tumorlysissyndroom vóór en tijdens de behandeling maatregelen nemen zoals een adequate hydratie, alkaliseren van de urine en zonodig toedienen van allopurinol of rasburicase. Bij een hoge ’Mantle cell lymphoma International Prognostic Index’ (MIPI) of omvangrijke ziekte (ten minste één laesie waarvan de langste diameter ≥ 7 cm is) in de uitgangssituatie, is er een groot risico van een ’tumor flare’ reactie. Een ’tumor flare’-reactie kan lijken op ziekteprogressie. ’Tumor flare’-reacties kunnen zonodig worden behandeld met corticosteroïden, NSAID’s en/of narcotische analgetica.

Bewaak de leverfunctie, omdat hepatotoxiciteit (leverfalen (zelden fataal), toxische/cytolytische/cholestatische hepatitis) is gemeld; het mechanisme hierachter is onbekend, maar bestaande virale leverziekte (zoals hepatitis B), verhoogde leverenzymwaarden op baseline en behandeling met andere hepatotoxische middelen of antibiotica zijn risicofactoren. In verband met mogelijke re-activatie van HBV voorafgaand aan de behandeling alle patiënten testen op HBV. Bij een positieve test een gespecialiseerde arts op het gebied van hepatitis B raadplegen. Bij toepassing van lenalidomide deze patiënten gedurende de gehele behandeling monitoren op signalen en symptomen van reactivatie van HBV. Bij ontstaan van (acuut) leverfalen de behandeling stopzetten en een antivirale behandeling beginnen.

Reactivatie van virusinfecties: naast re-activatie van HBV (zie de alinea hiervoor) is ook re-activatie van herpes zoster gemeld, waarbij een onderbreking of permanent staken van de behandeling nodig was vanwege de ontwikkeling van een gedissemineerde herpes zoster, herpes zoster meningitis of oftalmische herpes zoster.

Graad 3 of 4 bijwerkingen: bij nieuw gediagnosticeerd multipel myeloom is er meer kans op CTCAE graad 3 of 4 bijwerkingen bij hogere leeftijd (> 75 jaar), een ISS-stadium III, ECOG PS ≤ 2 of een creatinineklaring < 60 ml/min, wanneer lenalidomide in combinatietherapie wordt gegeven.

Door gebruik van lenalidomide neemt de kans op (zowel arteriële als veneuze) trombo-embolische aandoeningen toe. Daarom wordt profylaxe met antitrombotica geadviseerd bij bekende risicofactoren voor trombo-embolieën; houdt hierbij rekening met de kans op bloedingen door trombocytopenie. Bij bekende risicofactoren voor myocardinfarct de patiënt nauwlettend volgen en beïnvloedbare risicofactoren zoveel mogelijk behandelen.

Bewaak de nierfunctie, omdat een verminderde nierfunctie eerder tot toxische waarden leidt.

Controleer regelmatig het gezichtsvermogen bij combinatietherapie met dexamethason.

Hormoonimplantaten en spiraaltjes: overweeg bij gebruik van een hormoonimplantaat of levonorgestrel-hormoonspiraaltje profylactisch antibiotica te geven, vooral bij neutropenie, vanwege kans op infectie bij het inbrengen en onregelmatige vaginale bloedingen. Ontraadt het gebruik van een koperbevattend spiraaltje vanwege kans op extra bloedverlies tijdens menstruaties en daarmee een toename van trombocytopenie; daarnaast is er kans op infectie bij het inbrengen.

Voor behandeling van vruchtbare mannen, zie de rubriek Zwangerschap.

De veiligheid en werkzaamheid bij kinderen < 17 jaar zijn niet onderzocht.

Immunomodulator. Lenalidomide remt de proliferatie van bepaalde hematopoëtische tumorcellen (met inbegrip van MM-plasmatumorcellen en tumorcellen met deleties in chromosoom 5), verhoogt T-cel- en NK-cel-gemedieerde immuniteit en het aantal NKT-cellen. Het remt de angiogenese door de migratie en adhesie van endotheelcellen en de vorming van microvaten te blokkeren. Het remt de productie van pro-inflammatoire cytokinen, zoals TNF-α en IL-6 door monocyten. Het verhoogt de apoptose van del(5q)–cellen bij myelodysplastisch syndroom. Het verhoogt de foetale hemoglobineproductie door hematopoëtische CD34+-stamcellen.

Kinetische gegevens