thalidomide
Samenstelling
Thalidomide Capsules Celgene Netherlands bv
- Toedieningsvorm
- Capsule, hard
- Sterkte
- 50 mg
Thalidomide (Celgene) is niet beschikbaar op de Nederlandse markt. Wel zijn doorgeleverde apotheekbereidingen beschikbaar.
Uitleg symbolen
XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Zie voor de behandeling van multipel myeloom de geldende behandelrichtlijn via HOVON MM.
Indicaties
Dosering
Ter preventie van uraatnefropathie bij hoge tumorlast vanaf 3 dagen vóór en tijdens de behandeling maatregelen nemen zoals een adequate hydratie en alkaliseren van de urine.
Onbehandeld multipel myeloom:
Volwassenen:
Eén cyclus bestaat uit 42 dagen (6 weken), waarbij thalidomide iedere dag wordt gegeven: bij een leeftijd ≤ 75 jaar 200 mg 1 ×/dag en bij > 75 jaar 100 mg 1 ×/dag. Melfalan en prednison worden beide op dag 1 t/m 4 van elke cyclus gegeven. Maximaal 12 cycli van 6 weken.
Zie voor dosisaanpassingen en richtlijnen voor onderbreking of staken van de behandeling bij ernstige bijwerkingen (bv. perifere neuropathie, bradycardie, trombo-embolie, trombocytopenie, neutropenie) de officiële productinformatie CBG/EMA (rubriek 4.2). Zie daar ook voor de richtlijnen van het gebruik van melfalan en prednison. Zie voor andere informatie over deze geneesmiddelen de preparaatteksten: melfalan en prednison.
De capsule in verband met het sedatieve effect vlak voor het slapen gaan innemen met wat water of voedsel.
Bijwerkingen
De vermelde bijwerkingen zijn gebaseerd op de gehele therapie (thalidomide + melfalan + prednison).
Zeer vaak (> 10%): tremor, duizeligheid, slaperigheid, perifere neuropathie waaronder paresthesie en dysesthesie (zie ook Waarschuwingen en Voorzorgen). Obstipatie. Perifeer oedeem. Anemie, leukopenie, neutropenie, lymfopenie, trombocytopenie.
Vaak (1–10%): pneumonie. Bradycardie, hartfalen. Diep-veneuze trombose. Dyspneu, longembolie, interstitiële longziekte. Verwardheid, depressie. Coördinatiestoornissen. Braken, droge mond. Toxische huideruptie, huiduitslag, droge huid. Koorts, malaise, asthenie.
Verder zijn gemeld: ernstige infecties (bv. fatale sepsis), re-activatie van eerder doorgemaakte virusinfectie (vooral van HBV en herpes zoster). Myocardinfarct, atriumfibrillatie, AV-blok, CVA, pulmonale hypertensie (sommige met fatale afloop). Intestinale obstructie, maag-darmbloeding, maag-darmperforatie, pancreatitis, leveraandoeningen. Nierfalen. Tumorlysissyndroom (bij hoge tumorlast). Toxische epidermale necrolyse. Allergische reacties (bv. angio-oedeem). Gehoorstoornis (bv. doofheid). Convulsies, reversibele posterieure-leuko-encefalopathiesyndroom (PRES), verslechtering symptomen van de ziekte van Parkinson. Hypothyreoïdie. Seksuele disfunctie, menstruatiestoornissen (bv. amenorroe). Tevens zijn gemeld acute myeloïde leukemie (AML) en myelodysplastische syndromen (MDS).
Bij patiënten > 75 jaar is er meer kans op ernstige bijwerkingen.
Interacties
De interacties met thalidomide beperken zich tot versterkingen van farmacodynamische eigenschappen (zie hieronder).
Thalidomide kan bradycardie veroorzaken; wees daarom voorzichtig met de combinatie met andere geneesmiddelen die bradycardie kunnen geven (zoals amiodaron, β-blokkers, clonidine, digoxine, diltiazem, ivabradine, propafenon, verapamil, mefloquine en cholinesteraseremmers) of ’torsade de pointes’ (bv. kinidine).
Combinatie met oestrogeenbevattende anticonceptiva of erytropoëtische middelen wordt niet aanbevolen vanwege meer kans op veneuze trombo-embolie.
Wees tevens zeer voorzichtig met de combinatie met geneesmiddelen waarvan bekend is dat zij perifere neuropathie veroorzaken.
Wees voorzichtig met de combinatie met geneesmiddelen waarvan bekend is dat zij een leverfunctiestoornis kunnen veroorzaken.
Het sedatieve effect van anxiolytica, hypnotica, antipsychotica, opiaten, sommige H1-antihistaminica, barbituraten en alcohol kan worden versterkt.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens zeer teratogeen gebleken. Bij ca. 30% ernstige en levensbedreigende afwijkingen zoals ectromelie van de ledematen, laesies van de externe gehoorgang (blind of afwezig) en van het midden- en binnenoor, ooglaesies (anoftalmie, microftalmie), congenitale hartaandoeningen, renale afwijkingen.
Advies: gebruik is gecontra-indiceerd, tenzij kan worden voldaan aan alle voorwaarden van het programma ter voorkóming van zwangerschap (zie de officiële productinformatie CBG/EMA (rubriek 4.4)).
Overig: Een vruchtbare vrouw dient adequate anticonceptieve maatregelen te nemen gedurende 4 weken voorafgaand aan de behandeling, gedurende de behandeling én tot ten minste 4 weken na de behandeling. Omdat oestrogeenbevattende anticonceptiva niet worden aanbevolen vanwege meer kans op veneuze trombo-embolie, kiezen voor een andere anticonceptiemethode. Thalidomide wordt aangetroffen in sperma; mannelijke patiënten dienen tijdens én tot één week na de behandeling een condoom te gebruiken indien zij geslachtsgemeenschap hebben met een zwangere vrouw of een vrouw die zwanger kan worden en geen adequate anticonceptie gebruikt.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend. Ja, bij dieren. Risico voor de zuigeling kan niet worden uitgesloten.
Advies: Het geven van borstvoeding ontraden.
Contra-indicaties
Waarschuwingen
Wees voorzichtig bij bekende risicofactoren voor trombo-embolie en myocardinfarct of CVA; deze patiënten nauwlettend volgen en probeer alle beïnvloedbare risicofactoren (zoals hypertensie, hyperlipidemie, roken, comedicatie) tot een minimum te beperken. De kans op een trombo-embolische aandoening is het grootst tijdens de eerste vijf maanden van de therapie. Bij aanwezigheid van risicofactoren ten minste gedurende de eerste vijf maanden trombose-profylaxe geven. Laat de patiënt zich direct melden wanneer tekenen en symptomen van een trombo-embolie ontstaan zoals kortademigheid, pijn op de borst, zwelling van een arm of been. Monitor tevens zorgvuldig op bradycardie, syncope en AV-blok.
Pulmonale hypertensie is gemeld, soms met een fatale afloop. Controleer vóór aanvang van de behandeling en regelmatig gedurende de gehele behandeling op symptomen van cardiopulmonale ziekte.
Reactivatie van virale infecties is gemeld, vooral van eerder doorgemaakte infectie met HBV of herpes zoster. Hierbij zijn gevallen gemeld van acuut leverfalen (soms met fatale afloop) en van gedissemineerde herpes zoster infecties. Test vóór aanvang van de behandeling op hepatitis B en herpes zoster. Consulteer bij een positieve test op HBV een arts met ervaring in de behandeling van een HBV-infectie. Controleer bij een positieve test op HBV of herpes zoster gedurende de gehele behandeling op een mogelijke re-activatie van het virus.
Andere controles: controleer tijdens de behandeling tevens op andere ernstige infecties. Controleer regelmatig op neutropenie en trombocytopenie.
Bij hoge tumorlast is er een kans op het tumorlysissyndroom met hypo-/hypertensie, ritmestoornissen, nierfalen met oligurie en verhogingen van ureum- en creatinineconcentratie, hyperkaliëmie, hyperurikemie, hyperfosfatemie, hypocalciëmie (met convulsies) en verhoging LDH.
Perifere neuropathie is een vaak voorkomende, potentieel ernstige bijwerking van deze therapie en kan resulteren in onomkeerbare schade. Het wordt aanbevolen vóór de start van de therapie klinische en neurologische onderzoeken te verrichten. Toediening bij bestaande neuropathie wordt niet aanbevolen. Controleer tijdens de therapie zorgvuldig op verschijnselen van perifere neuropathie (bv. paresthesie, dysesthesie, abnormale coördinatie, slapte, ongemak). In klinisch onderzoek was de gemiddelde tijd tot de eerste verschijnselen ca. 42 weken.
Symptomen als convulsies, hypertensie, hoofdpijn, lethargie, verwardheid en blindheid kunnen passen bij de bijwerking reversibele posterieure-leuko-encefalopathiesyndroom (PRES).
Leveraandoeningen (vnl. hepatocellulaire en cholestatische afwijkingen bij de levertestresultaten) zijn gemeld en traden binnen de eerste twee maanden van de behandeling op; deze zijn reversibel na staken van de behandeling. Controleer regelmatig de leverfunctie, vooral bij een bestaande leveraandoening of wanneer tevens een geneesmiddel wordt toegediend die een leverfunctiestoornis kan veroorzaken.
De kans op AML en MDS neemt toe met de therapieduur. Na twee jaar behandeling kwam dit voor bij ca. 2% en na drie jaar bij ca. 4% van de patiënten. Tijdens de behandeling hierop controleren.
Bij ontstaan van een allergische reactie de behandeling staken en pas hervatten na klinische beoordeling. Bij angio-oedeem en bij toxische huidreacties (bv. Stevens- Johnsonsyndroom) de behandeling direct definitief staken.
Thalidomide wordt aangetroffen in sperma; mannelijke patiënten dienen tijdens én ten minste tot 1 week na de behandeling een condoom te gebruiken indien zij geslachtsgemeenschap hebben met een zwangere vrouw of een vrouw die zwanger kan worden en geen adequate anticonceptie gebruikt.
Gebruik bij een verminderde nier- en/of leverfunctie is niet officieel onderzocht.
Overdosering
Neem voor informatie over een vergiftiging met thalidomide contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Heeft immunomodulatoire, anti-inflammatoire en potentieel anti-neoplastische werkingen. Mogelijk worden deze werkingen veroorzaakt door de onderdrukking van de excessieve productie van TNF-α en door de down-modulatie van geselecteerde moleculen voor de celoppervlakadhesie die betrokken zijn bij de migratie van leukocyten en anti-angiogene activiteit. Het heeft tevens een centraal werkend, hypnotisch sedatief effect.
Kinetische gegevens
T max | 1–5 uur. |
Metabolisering | nagenoeg alleen door niet-enzymatische hydrolyse tot o.a. farmacologisch werkzame metabolieten. |
Eliminatie | voornamelijk met de urine (> 90%), in de vorm van metabolieten. |
T 1/2el | 6–7 uur. |
Geneesmiddelgroep
thalidomide hoort bij de groep immunosuppressiva, overige.