salbutamol (oraal)
Samenstelling
Salbutamol Tabletten (als sulfaat) Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Tablet
- Sterkte
- 2 mg, 4 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Niet-medicamenteuze adviezen bij astma bestaan uit stoppen met roken, voldoende beweging, vermijding van prikkels en gewichtsreductie bij obesitas. Bij minder frequente astmaklachten (≤ 2×/week) is ’zo nodig’-gebruik van een kortwerkend β2-sympathicomimeticum aangewezen. Bij frequentere klachten (≥ 3×/week) en vaker gebruik van een kortwerkend β2-sympathicomimeticum, is onderhoudsbehandeling met een inhalatiecorticosteroïd (ICS) geïndiceerd. Indien hiermee onvoldoende astmacontrole wordt bereikt, kan een langwerkend β2-sympathicomimeticum worden toegevoegd aan de onderhoudsbehandeling met ICS.
Indicaties
Bronchospasmen bij astma en COPD, indien inhalatie niet mogelijk is.
Dosering
Volwassenen:
4 mg 3–4 ×/dag;
Bij ouderen of bij extreme gevoeligheid voor β-sympathicomimetica: beginnen met 2 mg 3–4 ×/dag.
Kinderen > 12 jaar:
2–4 mg 3–4 ×/dag.
Kinderen 6–12 jaar:
2 mg 3–4 ×/dag.
Kinderen 2–6 jaar:
1–2 mg 3–4 ×/dag.
Bijwerkingen
Vaak (1–10%): tachycardie, hartkloppingen. Hoofdpijn, tremor.
Soms (0,1–1%): mond- en keelirritatie.
Zelden (0,01–0,1%): perifere vaatverwijding, zweten. Hallucinaties. Misselijkheid. Spierkrampen. Hypokaliëmie.
Zeer zelden (< 0,01%): hartritmestoornissen (zoals atriumfibrilleren, supraventriculaire tachycardie en extrasystolen). Paradoxale bronchospasmen. Overgevoeligheidsreacties (waaronder angio-oedeem, urticaria, bronchospasmen, hypotensie en collaps). Hyperactiviteit. Gespannen gevoel in de spieren.
Verder is gemeld: myocardischemie.
Interacties
β-Blokkers, in het bijzonder niet-selectieve, antagoneren de werking van salbutamol; gebruik van niet-selectieve β-blokkers (zoals propranolol) zo mogelijk vermijden.
Een additief effect kan optreden in combinatie met andere sympathicomimetica (bv. efedrine).
Bij gelijktijdig gebruik van corticosteroïden is er meer kans op hyperglykemie.
Hypokaliëmie kan eerder optreden bij hypoxie en bij gelijktijdig gebruik van diuretica, corticosteroïden of theofylline; controleer de serumkaliumspiegel. Als gevolg van hypokaliëmie kan het effect van digoxine worden versterkt.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens.
Farmacologisch effect: Foetale tachycardie kan optreden. Theoretisch kunnen zich bij gebruik rond de partus ook andere farmacologische effecten bij de neonaat voordoen, zoals hypoglykemie en tremor.
Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken, onder controle op farmacologische effecten.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja.
Farmacologisch effect: Gegevens over de effecten bij de zuigeling na oraal gebruik door de moeder ontbreken. Theoretisch kunnen bijwerkingen bij de zuigeling optreden, zoals tremor, tachycardie, hypoglykemie en hypokaliëmie.
Advies: Weeg het risico van het gebruik van dit geneesmiddel in combinatie met het geven van borstvoeding.
Contra-indicaties
Waarschuwingen
Wees voorzichtig bij hartaandoeningen zoals ernstig hartfalen, ritmestoornissen en ischemisch hartlijden, omdat sympathicomimetica cardiovasculaire bijwerkingen kunnen hebben. Bij bestaand hartlijden de patiënt erop wijzen dat deze contact met de arts opneemt bij het optreden van pijn in de borststreek of andere symptomen van verergering van de hartaandoening. Gebruik bij aangeboren lange-QT-intervalsyndroom (LQTS) wordt ontraden.
Toenemend gebruik van kortwerkende bronchusverwijdende middelen duidt op een verslechtering van de controle; het behandelschema aanpassen.
Bij hypoxie, die bijvoorbeeld bij ernstige exacerbatie van astma kan optreden, is er meer kans op hypokaliëmie; controleer de serumkaliumspiegel.
Gebruik van hoge doses vermijden bij hypertensie en hyperthyroïdie.
Bij diabetes mellitus extra bloedglucosecontroles uitvoeren tijdens en na staken van de behandeling.
Overdosering
Symptomen
Cardiovasculaire symptomen: tachycardie, palpitaties, hypo- of hypertensie, beklemd gevoel op de borst, aritmieën (vooral bij hypokaliëmie). Centrale symptomen: sterke tremoren (met name van de handen, maar ook van het hele lichaam), misselijkheid, duizeligheid, rusteloosheid, slapeloosheid, en soms psychotische reacties. Verder kunnen optreden: hypokaliëmie, hyperglykemie, hyperlipidemie en hyperketonemie.
Therapie
De cardiale verschijnselen kunnen met een cardioselectieve β-blokker worden behandeld, maar voorzichtig doseren in verband met de kans op bronchospasmen.
Eigenschappen
β-Sympathicomimeticum met selectieve werking op de β2-adrenerge receptoren. Werking: binnen 30 min, maximaal na 2–3 uur. Werkingsduur: 5–7 uur.
Kinetische gegevens
| Resorptie | goed. |
| Overig | Sterk first-pass-effect (vnl. in de darmwand). |
| Eliminatie | vnl. via de nieren. |
| T 1/2 | ca. 4 uur. |
Geneesmiddelgroep
salbutamol (oraal) hoort bij de groep bèta2-sympathicomimetica.