valganciclovir
Samenstelling
Valcyte (als hydrochloride) Roche Nederland bv
- Toedieningsvorm
- Poeder voor drank
- Sterkte
- 50 mg/ml
- Verpakkingsvorm
- 100 ml met dispenser
Conserveermiddellen: benzoëzuur, propyleengylcol.
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
- Sterkte
- 450 mg
Valganciclovir Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
- Sterkte
- 450 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Bij de behandeling van cytomegalovirus-retinitis is de orale toediening van valganciclovir even effectief als de intraveneuze toediening van ganciclovir.
Voor onderhoudsbehandeling van cytomegalovirus-retinitis komt valganciclovir dan ook in aanmerking als alternatief voor intraveneuze toediening. De orale toediening heeft een groter gebruiksgemak en kan ook worden toegepast als inductiebehandeling bij CMV-retinitis bij AIDS-patiënten. De ervaring met valganciclovir is zeer beperkt.
Indicaties
- Als inductie- en als onderhoudsbehandeling van CMV-retinitis bij volwassen AIDS-patiënten.
- Preventie van een CMV-aandoening bij CMV-negatieve volwassenen en kinderen (vanaf de geboorte) die een orgaantransplantatie hebben ondergaan met een solide orgaan van een CMV-positieve donor.
Dosering
De drank is bio-equivalent aan de tabletten, waardoor de dosering hetzelfde is.
2×/dag 900 mg oraal valganciclovir is therapeutisch equivalent aan 2×/dag 5 mg/kg lichaamsgewicht i.v. ganciclovir.
Inductiebehandeling bij actieve CMV retinitis:
Volwassenen:
900 mg 2×/dag gedurende 21 dagen. Een langere inductiebehandeling vergroot de kans op beenmergtoxiciteit.
Onderhoudsbehandeling CMV-retinitis:
Volwassenen:
Na de inductiebehandeling of bij een niet-actieve CMV-retinitis: 900 mg 1×/dag. Als de retinitis verergert eventueel de inductiebehandeling herhalen. Houd echter rekening met de mogelijkheid van virale resistentie tegen (val)ganciclovir.
Preventie van CMV-aandoening bij solide orgaantransplantatie:
Volwassenen:
900 mg 1×/dag, te beginnen binnen 10 dagen na de transplantatie en voortzetten tot 100 dagen na de transplantatie. Bij een niertransplantatie is het ook mogelijk de profylaxe voort te zetten tot 200 dagen na de transplantatie; de kans op leukopenie en neutropenie neemt dan echter toe.
Kinderen (vanaf de geboorte):
Volgens de fabrikant: de dagelijkse dosis berekenen aan de hand van het lichaamsoppervlak (Mosteller-BSA-formule) en de creatinineklaring afgeleid van de Schwartz-formule (CrCLS). De pediatrische dosis (mg) = 7 × BSA × CrCLS; de maximum waarde van de in te vullen creatinineklaring is 150 ml/min/1.73m². De tablet kán worden gebruikt als de berekende dosis binnen de 10% van de beschikbare tabletdosis ligt; dus als de berekende dosis ligt tussen 405 en 495 mg, dan kan de tablet van 450 mg genomen worden, mits het kind deze heel kan doorslikken. Het gebruik van de drank heeft echter de voorkeur omdat hiermee afgerond kan worden op incrementen van 25 mg. De maximale dosering is 900 mg. De profylaxe met de berekende dosis (1×/dag) starten binnen 10 dagen na transplantatie en gedurende 100 dagen na transplantatie voortzetten, na niertransplantatie gedurende 200 dagen na transplantatie. Tijdens de profylaxe rekening houden met eventuele veranderingen in lengte en gewicht; tevens regelmatig het serumcreatinine-niveau controleren.
Volgens het Kinderformularium van het NKFK is de dosering bij kinderen vanaf 1 maand: 520 mg/m2 lichaamsoppervlak per dag in 1 dosis, maximaal 900 mg.
Nierfunctiestoornissen: volwassenen: inductiebehandeling: creatinineklaring 40–59 ml/min: 450 mg 2×/dag; 25–39 ml/min: 450 mg 1×/dag; 10–24 ml/min: met de drank 225 mg 1×/dag, met de tablet: 450 mg om de dag. Onderhoudsbehandeling: creatinineklaring 40–59 ml/min: 450 mg 1×/dag; 25–39 ml/min: met de drank 225 mg 1×/dag, met de tablet 450 mg om de dag; 10–24 ml/min: met de drank 125 mg 1×/dag, met de tablet 450 mg 2×/week. Gebruik bij hemodialyse: drank: inductiebehandeling: 200 mg 3×/week na de dialyse; onderhoudsbehandeling 100 mg 3×/week na de dialyse. Tijdens zowel therapie als profylaxe regelmatig het serumcreatinine-niveau controleren en zonodig de dosering aanpassen. Toediening van de tablet bij een creatinineklaring < 10 ml/min wordt niet aanbevolen. De dosering bij kinderen na een solide orgaantransplantatie wordt individueel bepaald o.b.v. nierfunctie, lengte en lichaamsgewicht.
De tabletten heel (zonder stukbreken of kauwen) innemen, en in verband met de biologische beschikbaarheid bij voorkeur samen met voedsel.
De drank na reconstitutie met behulp van meegeleverde dispenser afmeten, bij voorkeur toedienen samen met voedsel.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): dyspneu. Diarree. Anemie, (ernstige) neutropenie.
Vaak (1-10%): sepsis. Orale candidiasis, misselijkheid, braken, dyspepsie, dysfagie, buikpijn, obstipatie, flatulentie. Verminderde eetlust, anorexie, gewichtsverlies. Hoesten. Oorpijn. Macula-oedeem, netvliesloslating (alleen bij behandeling CMV-retinitis), glasvochtstrengetjes (mouches volantes), pijn in het oog. Koorts, rillingen, pijn op de borst, malaise, asthenie, vermoeidheid. Hoofdpijn, slapeloosheid, smaakstoornis, hypesthesie, paresthesie, perifere neuropathie, duizeligheid, convulsies. Depressie, angst, verwardheid, abnormaal denken. Rugpijn, myalgie, artralgie, spierspasmen. Dermatitis, cellulitis, nachtelijk zweten, jeuk. Ernstige anemie, (ernstige) trombocytopenie met mogelijk levensbedreigende bloeding, (ernstige) leukopenie, (ernstige) pancytopenie. (Ernstige) abnormale leverfunctie (daarnaast bv. verhoogde waarden van AF, ASAT). Urineweginfectie, verminderde creatinineklaring, verminderde nierwerking.
Soms (0,1-1%): anafylactische reactie. Hartaritmie, hypotensie. Tremor. Visusstoornis, conjunctivitis. Doofheid. Mondulceraties, opgezette buik, pancreatitis. Agitatie, psychotische aandoening, hallucinatie. Beenmergdepressie. Hematurie, nierfalen. Onvruchtbaarheid bij de man. Urticaria, droge huid, alopecia. Verhoogde waarde ALAT.
Zelden (0,01–0,1%): aplastische anemie.
Bij kinderen worden koorts en buikpijn vaker gemeld. Daarnaast worden bovenste luchtweginfecties en dysurie, welke overigens ook kenmerkend zijn voor deze populatie, gemeld. Neutropenie komt eveneens vaker voor (overigens zonder correlatie met bijwerkingen als infecties).
Interacties
Valganciclovir alleen op strikte indicatie combineren met geneesmiddelen die de replicatie van sneldelende celpopulaties remmen, zoals die van de testes, het beenmerg en de kiemlagen van huid en gastro-intestinale mucosa. Voorbeelden zijn trimethoprim, amfotericine B, nucleoside analoga, gepegyleerde interferonen, ribavirine, hydroxyureum, dapson, pentamidine, flucytosine, vincristine en vinblastine. Ook de combinatie met zidovudine kan meer kans op neutropenie en anemie geven. Controleer bij combinatie met mycofenolaatmofetil (MMF) op additieve toxiciteit, omdat MMF ook leukopenie en neutropenie kan veroorzaken.
Nefrotoxische geneesmiddelen kunnen de klaring van ganciclovir verminderen (bv. foscarnet, adefovir, tenofovir).
Combinatie met andere geneesmiddelen die eveneens door tubulaire uitscheiding worden geëlimineerd kan de plasmaconcentraties van ganciclovir en van de andere geneesmiddelen veranderen; voorbeelden zijn adefovir, tenofovir, entecavir, emtricitabine en lamivudine.
(Val)ganciclovir kan de plasmaconcentratie van didanosine belangrijk verhogen; controleer op didanosinetoxiciteit.
Bij gelijktijdige toediening met imipenem/cilastatine kunnen gegeneraliseerde insulten optreden.
Zwangerschap
De actieve metaboliet ganciclovir passeert gemakkelijk de placenta.
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. In dierproeven bij hogere dosering (vergelijkbaar met tweemaal de humane dosis) teratogeen gebleken. Er zijn wel enkele case-reports van gezonde neonaten na intra-uteriene blootstelling aan ganciclovir.
Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken.
Overig: Het is waarschijnlijk dat ganciclovir de spermatogenese tijdelijk of permanent remt en de fertiliteit bij de vrouw onderdrukt. Een vruchtbare vrouw dient adequate anticonceptieve maatregelen te nemen gedurende én tot ten minste 30 dagen na de therapie. Een mannelijke patiënt dient een condoom toe te passen tijdens én tot ten minste 90 dagen ná de therapie, tenzij de vrouwelijke partner niet zwanger kan worden.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend. Een nadelig effect bij de zuigeling kan niet worden uitgesloten.
Advies: Het geven van borstvoeding is gecontra–indiceerd.
Contra-indicaties
Overgevoeligheid voor ganciclovir en (val)aciclovir.
Zie ook de rubriek Lactatie.
Waarschuwingen
Wees voorzichtig bij nierfunctiestoornissen. De tablet niet toepassen bij hemodialyse patiënten, omdat hiermee geen gepaste dosering kan worden bereikt.
Wees voorzichtig bij bestaande hematologische cytopenie of met een geneesmiddel gerelateerde hematologische cytopenie in de voorgeschiedenis en bij radiotherapie. Voorafgaand aan en regelmatig tijdens de behandeling het complete bloedbeeld (incl. aantal trombocyten) bepalen. Bij bestaande verminderde nierfunctie en bij kinderen kan een frequentere controle nodig zijn. Bij ernstige neutropenie (< 0,5 × 109/l) en/of trombocytopenie (< 25 × 109/l) en/of als het hemoglobine < 5 mmol/l bedraagt de behandeling niet starten. Indien ernstige hematologische afwijkingen ontstaan tijdens de therapie, een behandeling met hematopoëtische groeifactoren en/of onderbreking van de behandeling overwegen.
Valganciclovir dient als potentieel mutageen en carcinogeen te worden beschouwd en heeft een nadelig effect op de fertiliteit. Zowel mannen als vrouwen in de vruchtbare leeftijd dienen anticonceptieve maatregelen te nemen tijdens de behandeling (zie ook de rubriek Zwangerschap).
Na contact van poeder, drank of gebroken tabletten met de huid en slijmvliezen deze grondig wassen met water en zeep.
De ervaring met de preventieve toepassing van valganciclovir bij long- of intestinale transplantaties is beperkt.
De veiligheid en effectiviteit is niet vastgesteld bij ouderen en bij patiënten met een verminderde leverfunctie.
Overdosering
Symptomen
beenmergdepressie, waarschijnlijk ook nefrotoxiciteit. Daarnaast zijn bij overdosering met ganciclovir hematologische toxiciteit, lever-, nier- neurotoxiciteit en gastro-intestinale toxiciteit gemeld.
Therapie
hydratie, hemodialyse.
Voor meer informatie over een vergiftiging met valganciclovir neem contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Valganciclovir is een L-valylester (pro-drug) van ganciclovir. Het wordt na orale toediening door esterasen in de darm en lever snel en volledig gemetaboliseerd tot het actieve ganciclovir. Dit is een synthetisch analoog van 2’–deoxyguanosine en remt de replicatie van herpes virussen. Ganciclovir wordt in geïnfecteerde cellen door viraal kinase gefosforyleerd tot ganciclovirmonofosfaat en verder door cellulaire kinasen tot de trifosfaatverbinding. Ganciclovir heeft een virustatische activiteit. Het remt competitief de incorporatie van deoxyguanosinetrifosfaat in DNA door viraal DNA-polymerase. Tevens veroorzaakt het een beëindiging of sterke beperking van de verdere virale DNA-elongatie door de incorporatie van ganciclovirtrifosfaat in viraal DNA.
Gevoelig zijn: humaan cytomegalovirus (HCMV), herpes simplex virus-1 en -2 (HSV-1 en HSV-2), humaan herpes virus-6, -7 en -8 (HHV-6, HHV-7 en HHV-8), Epstein-Barrvirus (EBV), varicella zostervirus (VZV) en hepatitis B-virus. Na systemische toediening worden ook intra-oculair voldoende werkzame concentraties bereikt tegen de meeste cytomegalovirusstammen.
Resistentieontwikkeling is beschreven, zie voor meer informatie hierover de officiële productinformatie via CBG/EMA (rubriek 5.1).
Kinetische gegevens
| Resorptie | goed. Wordt in darmwand (en lever) snel en volledig omgezet in ganciclovir. |
| F | hoger wanneer ingenomen met voedsel en is dan ca. 60% (ganciclovir) |
| V d | 0,68 l/kg (ganciclovir). |
| Metabolisering | snel en volledig tot ganciclovir. Er zijn geen andere metabolieten aangetroffen. |
| Eliminatie | voornamelijk (ca. 81%) met de urine via glomerulaire filtratie en tubulaire secretie (als ganciclovir). Hemodialyse kan de bloedspiegel verlagen. |
| T 1/2 | ca. 4 uur (ganciclovir), bij kinderen 2–5,5 uur (oplopend met de leeftijd), bij neonaten ca. 3 uur. |
Geneesmiddelgroep
valganciclovir hoort bij de groep nucleoside en nucleotide analoga.