bedaquiline
Samenstelling
Sirturo (als fumaraat) Janssen-Cilag bv
- Toedieningsvorm
- Tablet
- Sterkte
- 100 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Voor bedaquiline is geen advies vastgesteld over de plaats in de medicamenteuze behandeling.
Indicaties
Als onderdeel van een geschikt combinatieregime voor multiresistente pulmonale tuberculose (MDR-TB) bij volwassenen, wanneer een doeltreffend behandelregime niet anders samengesteld kan worden omwille van resistentie of tolerantie.
Dosering
Een therapie met bedaquiline alleen uitvoeren onder directe supervisie.
Volwassenen:
Bedaquiline geven in combinatie met ten minste drie geneesmiddelen waarvoor is aangetoond dat het isolaat van de patiënt in vitro gevoelig is óf (als er geen resultaten zijn van in vitro testen) in combinatie met ten minste vier geneesmiddelen waarvoor het isolaat waarschijnlijk gevoelig zal zijn. Gelijktijdige toediening met geneesmiddelen uit de rifamycine-groep echter vermijden (zie ook de rubriek Interacties).
Week 1–2: 400mg 1×/dag, week 3–24: 200 mg 3×/week met ten minste 48 uur tussen twee doses. Er zijn zeer weinig gegevens over een behandelduur langer dan 24 weken. Op individuele basis kan bij extensieve geneesmiddelenresistentie een langere behandelduur worden overwogen onder strikte controle op veiligheid. Na voltooien van de behandeling met bedaquiline de behandeling met de andere geneesmiddelen van het regime voortzetten.
Het innameschema exact volgen. Indien tijdens de eerste twee weken een dosis wordt gemist, deze niet inhalen, maar doorgaan met het normale innameschema. Als een dosis wordt gemist vanaf week drie, deze zo snel mogelijk innemen en het regime van 3×/week daarna hervatten.
De tablet in zijn geheel (zonder breken of fijnmalen) met water innemen tijdens een maaltijd (voor een voldoende biologische beschikbaarheid).
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): hoofdpijn, duizeligheid. Artralgie. Misselijkheid, braken.
Vaak (1–10%): diarree. Myalgie. Stijging van leverenzymwaarden. Verlengd QT-interval.
Interacties
Combinatie met matige tot sterke CYP3A4-inductoren (bv. efavirenz, etravirine, rifamycinen, carbamazepine, fenytoïne, sint-janskruid) kan leiden tot subtherapeutische blootstelling aan bedaquiline; de combinatie vermijden.
Langdurige gelijktijdige toediening (> 14 opeenvolgende dagen) met matig sterke tot krachtige CYP3A4-remmers (bv. ciprofloxacine, erytromycine, fluconazol, claritromycine, systemisch ketoconazol, ritonavir) vermijden vanwege verhoogde blootstelling aan bedaquiline met meer kans op bijwerkingen zoals een verlengd QT-interval; controleer bij gelijktijdige toediening frequenter het ECG en de leverenzymwaarden.
Wees voorzichtig met de combinatie met andere geneesmiddelen die het QT-interval kunnen verlengen (bv. amiodaron, methadon, kinidine, disopyramide, sotalol, tricyclische antidepressiva, sommige antipsychotica, macrolide antibiotica, fluorchinolonen, enkele antimycotica, clofazimine); bij combinatie frequenter het ECG controleren.
Vermijd combinatie met andere hepatotoxische geneesmiddelen en alcohol, vooral bij verminderde leverfunctie.
Er zijn geen klinische gegevens over de combinatie met geneesmiddelen voor HIV.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens onvoldoende gegevens. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend. Ja, bij dieren, in een concentratie 6–12 maal hoger dan de maximumconcentratie in het plasma van de moeder.
Advies: Het geven van borstvoeding of het gebruik van dit geneesmiddel ontraden.
Contra-indicaties
Waarschuwingen
Er zijn geen klinische gegevens over het gebruik bij latente infectie met Mycobacterium tuberculosis, extrapulmonale tuberculose en infecties met andere mycobacteriële soorten. Er zijn geen klinische gegevens over het gebruik als onderdeel van combinatieregimes voor de behandeling van niet-resistente tuberculose.
Vóór behandeling en ten minste elke maand tijdens de behandeling een ECG maken. Vóór de behandeling tevens kalium- , calcium- en magnesiumspiegel bepalen en deze zonodig corrigeren. Bedaquiline alleen na zorgvuldige afweging op strikte indicatie toepassen bij andere risicofactoren voor QT-verlenging: zoals relevante hartziekte, bradycardie, hypothyroïdie, comedicatie met geneesmiddelen die QT-interval verlengen en congenitale of verworven QT-verlenging; bij aanwezigheid van niet te behandelen risicofactoren regelmatig elektrolyten en ECG bepalen. Als een syncope optreedt een ECG maken om QT-verlenging uit te sluiten. De behandeling staken bij een klinisch significante ventriculaire aritmie of een QT-interval > 500 ms (bevestigd met een herhaald ECG).
Gedurende de behandeling treden afwijkingen in leverenzymwaarden langzaam op en kunnen geleidelijk groter worden. Daarom vóór de behandeling en elke maand tijdens de behandeling en indien nodig de leverenzymwaarden (ALAT, ASAT, alkalische fosfatase) en bilirubine bepalen. De behandeling opnieuw evalueren als de ASAT- of ALAT-waarde > 5 ULN bedraagt en eventuele andere hepatotoxische geneesmiddelen staken.
Wees voorzichtig bij ernstige nierinsufficiëntie en/of matige tot ernstige leverinsufficiëntie.
De werkzaamheid en veiligheid zijn niet vastgesteld bij kinderen < 18 jaar. Er zijn weinig gegevens over het gebruik bij ouderen (≥ 65 jaar).
Overdosering
Eigenschappen
Diarylquinoline. Remt specifiek mycobacterieel ATP-synthetase, een essentieel enzym voor het opwekken van energie bij Mycobacterium tuberculosis.
De remming leidt tot bactericide effecten bij zowel replicerende als niet-replicerende tuberkelbacillen. Bedaquiline werkt bacteriostatisch bij veel andere mycobacteriële soorten.
Ongevoelig zijn: Mycobacterium xenopi, Mycobacterium novocastrense, Mycobacterium shimoidei en niet-mycobacteriële species.
Kinetische gegevens
| F | een factor 2 hoger bij inname met voedsel. |
| T max | ca. 5 uur |
| Eiwitbinding | > 99,9%. |
| Metabolisering | vnl. via CYP3A4 tot o.a. het minder actieve N-monodesmethylbedaquiline. |
| Eliminatie | vnl. met de feces. |
| T 1/2el | ca. 5,5 maanden (bedaquiline, minder actieve metaboliet), waarschijnlijk zo lang door de langzame afgifte vanuit de perifere weefsels. |
Geneesmiddelgroep
bedaquiline hoort bij de groep tuberculosemiddelen.