calcipotriol
Samenstelling
Calcipotriol Zalf Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Zalf (0,005 %)
- Sterkte
- 50 microg/g
- Verpakkingsvorm
- 60 g
Bevat tevens: propyleenglycol.
Calcipotriol Lotion Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Oplossing (0,005 %)
- Sterkte
- 50 microg/g
- Verpakkingsvorm
- 60 ml
Bevat tevens: propyleenglycol.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Psoriasis in eerste instantie lokaal behandelen met indifferente middelen gecombineerd met een klasse 3-corticosteroïd, of gecombineerd met een klasse 3-corticosteroïd én een vitamine D-analoog, of monotherapie met een klasse 4-corticosteroïd. Na max. 4 weken het dagelijks gebruik van corticosteroïden en vitamine D-analogen afbouwen tot een intermitterende behandeling. Indifferente middelen dagelijks continueren. Bij kinderen en bij toepassing in het gezicht of in huidplooien hebben klasse 2-corticosteroïden de voorkeur. De keuze van een zalf- of crèmebasis is afhankelijk van de locatie van de huidafwijkingen (wel/niet behaarde hoofdhuid) en de voorkeur van de patiënt. Bij onvoldoende effect van lokale therapie worden in de tweedelijnszorg intensievere vormen van lokale behandeling, lichttherapie of systemische middelen toegepast.
Indicaties
- Lokale behandeling van lichte tot matig ernstige psoriasis vulgaris op de hoofdhuid (lotion) en elders op het lichaam (zalf).
Dosering
Psoriasis vulgaris:
Volwassenen en kinderen > 2 jaar
Volgens de NHG-standaard Psoriasis: combinatietherapie: lotion (hoofdhuid) of zalf (lichaam) 1×/dag ’s ochtends aanbrengen in combinatie met een lokaal corticosteroïd 1×/dag ’s avonds gedurende 4 weken. Maximale totale hoeveelheid van een vitamine D3-analoog (calcitriol, calcipotriol) per week: kinderen 2–6 jaar max. 30 g/week, kinderen 6–10 jaar max. 50 g/week en volwassenen en kinderen >10 jaar max. 100 g/week gebruiken.
Volwassenen
Volgens de fabrikant:
Lotion: bij monotherapie: 2×/dag (’s morgens en ’s avonds) op de hoofdhuid aanbrengen, max. 60 ml/week. Bij gelijktijdig gebruik met een calcipotriolbevattende zalf of gel elders op het lichaam: totale dosis calcipotriol max. 5 mg/week (bv. 40 ml lotion 0,005% en 60 g zalf of gel 0,005 %). Maximale behandelduur 22 weken.
Zalf: bij monotherapie: 2×/dag (’s morgens en ’s avonds) als een dunne laag aanbrengen op de aangedane huid van de ledematen of romp en zachtjes inwrijven. Als onderhoudsbehandeling kan de dosering afhankelijk van het effect worden verminderd tot 1×/dag. Max. 100 g zalf per week aanbrengen. Bij gelijktijdig gebruik met een calcipotriolbevattende lotion of gel op de hoofdhuid: totale dosis calcipotriol max. 5 mg/week (bv. 60 g zalf 0,005 % en 40 ml gel of lotion 0,005%). Behandelduur is afhankelijk van het klinisch beeld (effect treedt op na uiterlijk 4–8 weken). Behandeling kan herhaald worden.
Combinatietherapie: calcipotriolzalf of lotion 1×/dag ‘s morgens en lokale corticosteroïd 1×/dag ’s avonds aanbrengen.
Na gebruik de handen wassen om onbewuste overbrenging naar het gezicht, de mond en de ogen te voorkomen.
Bijwerkingen
Lokaal: Zeer vaak (> 10%): huidirritatie.
Vaak (1-10%): jeuk, brandend of stekend gevoel, droge huid, erytheem, uitslag (inclusief erythemateuze, maculopapuleuze en pustuleuze enbulleuze reacties).
Soms (0,1-1%): verergering van de psoriasis, (contact)eczeem.
Zeer zelden (< 0,01 %): voorbijgaande veranderingen in huidpigmentatie, voorbijgaande fotosensibilisatie, faciale of periorale dermatitis.
Systemisch: Zeer zelden (< 0,01 %): hypercalciëmie, hypercalciurie. Overgevoeligheidsreacties (waaronder urticaria, oedeem rondom de laesie, faciaal of angio-oedeem).
Interacties
Niet gelijktijdig aanbrengen met salicylzuur vanwege de kans op inactivatie van calcipotriol.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren na orale toediening schadelijk gebleken.
Farmacologisch effect: Hoewel bij lokaal gebruik resorptie via de huid gering is zijn nadelige effecten bij de foetus niet uit te sluiten.
Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend bij mens en dier.
Farmacologisch effect: Gezien de geringe resorptie via de huid is het bij beperkt gebruik (klein oppervlak, kortdurend) niet waarschijnlijk dat nadelige effecten bij de zuigeling zullen optreden.
Advies: Kan bij beperkt (klein oppervlak, kortdurend) gebruik (voor zover bekend zonder gevaar) volgens voorschrift worden gebruikt.
Contra-indicaties
- stoornissen van het calciummetabolisme;
- hypercalciëmie;
- ernstige nier- of leverfunctiestoornis.
Waarschuwingen
Hypercalciëmie kan optreden wanneer de maximale wekelijkse dosering (100 g) wordt overschreden. Maximale dosering niet overschrijden, niet gebruiken onder occlusie of in combinatie met penetratiebevorderende stoffen vanwege de kans op hypercalciëmie (anorexia, misselijkheid, braken, obstipatie, hypotonie, cognitieve disfunctie, depressie, lethargie, coma en nierdisfunctie). Serumcalcium normaliseert echter snel wanneer de behandeling wordt gestaakt. Persisterende hypercalciëmie kan resulteren in ectopische afzettingen van calcium in de bloedvatwanden, gewrichtskapsels, maagslijmvlies, cornea en renaal parenchym.
Beperk of vermijd overvloedige blootstelling aan natuurlijk of artificieel zonlicht.
De veiligheid en werkzaamheid bij mensen met een ernstig gestoorde nier- of leverfunctiestoornis en bij kinderen zijn niet vastgesteld.
Overdosering
Het aanbrengen van grotere hoeveelheden dan aanbevolen kan leiden tot verhoogde serumcalciumspiegels, zie verder de rubriek Waarschuwingen/Voorzorgen.
Neem voor informatie over een vergiftiging met calcipotriol contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Calcipotriol is een synthetisch vitamine D3-derivaat. Het remt de proliferatie en stimuleert de differentiatie van epidermale keratinocyten. Werking: na 2–4 weken (afname huidschilfering, later ook afname erytheem), maximaal na 6–8 weken.
Kinetische gegevens
| Resorptie | < 1% indien aangebracht op de huid met psoriasislaesies (zalf). |
Geneesmiddelgroep
calcipotriol hoort bij de groep vitamine d en analoga.