calcitriol (in de dermatologie)
Samenstelling
Silkis Galderma Nederland
- Toedieningsvorm
- Zalf
- Sterkte
- 3 microg/g
- Verpakkingsvorm
- 30 g
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
calcitriol (in de dermatologie) vergelijken met een ander geneesmiddel.
Advies
Psoriasis in eerste instantie lokaal behandelen met indifferente middelen gecombineerd met een klasse 3-corticosteroïd, of gecombineerd met een klasse 3-corticosteroïd én een vitamine D-analoog, of monotherapie met een klasse 4-corticosteroïd. Na max. 4 weken het dagelijks gebruik van corticosteroïden en vitamine D-analogen afbouwen tot een intermitterende behandeling. Indifferente middelen dagelijks continueren. Bij kinderen en bij toepassing in het gezicht of in huidplooien hebben klasse 2-corticosteroïden de voorkeur. De keuze van een zalf- of crèmebasis is afhankelijk van de locatie van de huidafwijkingen (wel/niet behaarde hoofdhuid) en de voorkeur van de patiënt. Bij onvoldoende effect van lokale therapie worden in de tweedelijnszorg intensievere vormen van lokale behandeling, lichttherapie of systemische middelen toegepast.
Indicaties
Milde tot matig ernstige plaquepsoriasis (psoriasis vulgaris) met aantasting tot 35% van het lichaamsoppervlak.
Dosering
Psoriasis vulgaris:
Volwassenen en kinderen > 2 jaar:
volgens de NHG-standaard Psoriasis (combinatietherapie): 1×/dag’s ochtends aanbrengen in combinatie met een lokaal corticosteroïd 1×/dag ’s avonds gedurende 4 weken. Maximale totale hoeveelheid van een vitamine D3-analoog (calcitriol, calcipotriol) per week: kinderen 2–6 jaar max. 30 g/week, kinderen 6-10 jaar max. 50 g/week en volwassenen en kinderen >10 jaar max. 100 g/week gebruiken.
Volgens de fabrikant bij monotherapie: Volwassenen: 2×/dag op de aangedane huid aanbrengen (’s morgens en ’s avonds; na het wassen), max. 35% van het lichaamsoppervlak behandelen. Max. 30 g zalf per dag. Er is weinig klinische ervaring met dit doseerschema over een periode langer dan 6 weken.
Behandel tevens continu met een indifferent middel; deze aanbrengen ca. 1 uur of langer ná het lokale corticosteroïd en/of de vitamine D3-analoog.
Na gebruik de handen wassen om onbewuste overbrenging naar het gezicht, de mond en de ogen te voorkomen.
Vanwege een mogelijk effect op het calciummetabolisme (hypercalciëmie) niet onder occlusie toepassen en geen penetratiebevorderende stoffen aan de zalf toevoegen.
Bijwerkingen
Lokaal: Vaak (1-10%): huidklachten (jeuk, irritatie, ongemak), roodheid.
Soms (0,1-1%): droge huid, verergering psoriasis.
Verder zijn gemeld: huidoedeem, contacteczeem.
Interacties
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren bleek schadelijkheid bij hoge doseringen.
Farmacologisch effect: Systemische resorptie via de huid is ca. 10 %, bij normale lokale toepassing is geen relevante stijging van de plasmaspiegel van calcitriol en geen hypercalciëmie waargenomen.
Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken; vermijd veelvuldig of langdurig gebruik en gebruik op grote of beschadigde huidoppervlakken.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja. Afhankelijk van het te behandelen oppervlak is er (theoretische) kans op hypercalciëmie.
Advies: Weeg het risico van het gebruik van dit middel in combinatie met het geven van borstvoeding af. Vermijd veelvuldig of langdurig gebruik en gebruik op grote of beschadigde huidoppervlakken.
Contra-indicaties
- bekende stoornissen van het calciummetabolisme;
- hypercalciëmie;
- lever- of nierfunctiestoornis.
Waarschuwingen
Wees voorzichtig met de toepassing van de zalf in het gelaat, omdat de kans op irritatie hier groter is. Contact met de ogen vermijden. Bij ernstige irritatie van de huid de medicatie (tijdelijk) staken; bij optreden van contactallergie de behandeling definitief staken en niet meer hervatten.
Er zijn nog onvoldoende gegevens om een systemische invloed op het calciummetabolisme na langdurige lokale toepassing uit te sluiten.
Kinderen zijn waarschijnlijk extra gevoelig voor calcitriol. De veiligheid en werkzaamheid zijn niet vastgesteld bij kinderen.
Overdosering
Symptomen
Bij accidentele inname kan een verhoogde serumcalciumspiegel optreden. De symptomen van hypercalciëmie zijn: anorexie, misselijkheid, braken, obstipatie, hypotonie, depressie en incidenteel lethargie en coma.
Neem voor informatie over een vergiftiging met calcitriol contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Synthetisch vitamine D3-analoog. Het remt de proliferatie en stimuleert de differentiatie van epidermale keratinocyten. Verder remt calcitriol de proliferatie van T-lymfocyten en normaliseert het de productie van verschillende inflammatoire cytokinen. Werking: na 4 weken is verbetering zichtbaar van de psoriatische laesies.
Kinetische gegevens
| Resorptie | door de huid ca. 10%. |
| Overig | na behandeling van grote huidoppervlakken (ca. 35% van het lichaamsoppervlak) is geen relevante stijging van de plasmaspiegel van calcitriol vastgesteld. |
| Metabolisering | deels, tot onwerkzame metabolieten. |
Geneesmiddelgroep
calcitriol (in de dermatologie) hoort bij de groep vitamine d en analoga.