cortison
Samenstelling
Cortison Tabletten (acetaat) Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Tablet
- Sterkte
- 5 mg, 25 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Cortisontabletten kunnen bij de genoemde indicaties worden voorgeschreven.
Indicaties
- Substitutietherapie bij primaire en secundaire bijnierschorsinsufficiëntie.
- Congenitale bijnierschorshyperplasie, indien een korte werkingsduur (bv. bij kinderen) en/of mineralocorticoïde werking is gewenst.
Dosering
Primaire en secundaire bijnierschorsinsufficiëntie:
Volwassenen:
25–50 mg per dag, 2/3 van de dosis ’s morgens en 1/3 in de namiddag; bij primaire bijnierschorsinsufficiëntie combineren met een mineralocorticoïd.
Congenitale bijnierschorshyperplasie:
Volwassenen:
Meestal 15–40 mg/m2 lichaamsoppervlak per dag, 2/3 van de dosis ’s morgens en 1/3 in de namiddag of om juist in de vroege ochtend maximale onderdrukking van de ACTH-secretie te bereiken, 1/3 ’s morgens en 2/3 tegen bedtijd. Bij sommige vormen van congenitale bijnierschorshyperplasie waarbij natriumverlies optreedt, kan extra toediening van een mineralocorticoïd noodzakelijk zijn.
In geval van koorts: als regel kan worden aangehouden om voor iedere graad temperatuurverhoging boven 38,5 °C 12,5 mg cortisonacetaat extra te geven; dit blijven doen tot 1 dag nadat de lichaamstemperatuur weer normaal is.
Bij leverinsufficiëntie kan dosisverhoging nodig zijn.
Bijwerkingen
Bij gebruik als substitutietherapie zullen in het algemeen geen bijwerkingen optreden.
Interacties
Enzyminductoren, zoals carbamazepine, fenobarbital, fenytoïne en rifampicine, kunnen de werking van corticosteroïden verminderen.
Wees voorzichtig bij gelijktijdige toediening van CYP3A-remmers, waaronder cobicistat, omdat een toename van systemische bijwerkingen van het corticosteroïd kan optreden.
De respons op anticoagulantia kan veranderen, daarom de INR extra controleren.
Bij gelijktijdig gebruik van diuretica is er meer kans op hypokaliëmie.
Bij gelijktijdig gebruik met NSAID’s rekening houden met een additief ulcerogeen effect.
De behoefte aan insuline of orale bloedglucoseverlagende middelen bij diabetici kan groter worden.
Zwangerschap
Farmacologisch effect: Bij substitutietherapie wordt geen neonatale bijnierschorssuppressie of intra-uteriene groeivertraging verwacht.
Advies: Kan volgens voorschrift worden gebruikt.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja, in geringe mate.
Advies: Kan volgens voorschrift worden gebruikt.
Contra-indicaties
Bij gebruik als substitutietherapie gelden geen contra-indicaties.
Waarschuwingen
Bij stress (operatie, trauma, infectie) kan het nodig zijn de dosering (sterk) te verhogen. Corticosteroïden kunnen bepaalde symptomen van infectie maskeren en nieuwe infecties kunnen tijdens het gebruik optreden. Regelmatige oogheelkundige controle is zeer gewenst.
Overdosering
Eigenschappen
Naast een glucocorticoïde werking heeft het een vrij groot mineralocorticoïd effect.
Kinetische gegevens
| T max | ca. 2 uur. |
| Metabolisering | in de lever snel tot actief hydrocortison. |
| T 1/2 | ca. 30 min (cortison) resp. 90 min (hydrocortison). De biologische halfwaardetijd is 8–12 uur (hydrocortison). |
Geneesmiddelgroep
cortison hoort bij de groep corticosteroïden, systemisch.
- betamethason (J05AF06)
- cortison (J05AF06)
- dexamethason (J05AF06)
- fludrocortison (J05AF06)
- hydrocortison (J05AF06)
- methylprednisolon (J05AF06)
- methylprednisolon/lidocaïne (J05AF06)
- prednisolon (J05AF06)
- prednison (J05AF06)
- triamcinolon (J05AF06)
- triamcinolonacetonide (J05AF06)
- triamcinolonhexacetonide (J05AF06)