enzalutamide
Samenstelling
Xtandi Astellas Pharma bv
- Toedieningsvorm
- Capsule, zacht
- Sterkte
- 40 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Zie voor de behandeling van de betreffende indicatie de geldende behandelrichtlijn.
Indicaties
Behandeling van volwassenen met gemetastaseerd castratieresistent prostaatcarcinoom:
- die asymptomatisch of licht symptomatisch zijn na falen van androgeendeprivatietherapie en voor wie behandeling met chemotherapie nog niet klinisch geïndiceerd is;
- waarbij de ziekte progressief was tijdens of na behandeling met docetaxel.
Dosering
Gemetastaseerd, castratieresistent prostaatcarcinoom:
Volwassenen:
160 mg (4 capsules) 1×/dag. Indien géén operatieve castratie heeft plaatsgevonden, dan tijdens de behandeling een LHRH-analoog voortzetten (chemische castratie).
Dosisaanpassing bij combinatie met gemfibrozil (sterke CYP2C8–remmer): 80 mg 1×/dag.
Dosisaanpassing bij ≥ graad 3 toxiciteit: onderbreek de behandeling gedurende 1 week of tot de symptomen verbeteren tot ≤ graad 2. Hervat de behandeling met dezelfde of een lagere dosis (120 of 80 mg 1×/dag).
Een vergeten dosis binnen 12 uur innemen, anders deze overslaan.
Capsules iedere dag op hetzelfde tijdstip innemen. Geheel doorslikken met water.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): hypertensie. Hoofdpijn, opvliegers. Asthenie, vermoeidheid.
Vaak (1-10%): Angst. Cognitieve stoornis (o.a. geheugenstoornis), aandachtsstoornis, rustelozebenensyndroom. Gynaecomastie. Droge huid, jeuk. Fracturen, vallen.
Soms (0,1–1%): insult. Visuele hallucinaties. Leukopenie, neutropenie.
Verder zijn gemeld: oedeem van tong, lippen en farynx, Huiduitslag. Spierpijn, spierzwakte, spierspasmen, rugpijn. Misselijkheid, braken. QT-verlenging. Posterieure leuko-encefalopathiesyndroom (PRES).
Interacties
Bij comedicatie met sterke CYP2C8-remmers (zoals gemfibrozil) kan de blootstelling aan enzalutamide sterk toenemen, de combinatie bij voorkeur vermijden; eventueel de dosering aanpassen (zie onder dosering). Wees voorzichtig met de combinatie met andere geneesmiddelen die het QT–interval verlengen zoals amiodaron, methadon, kinidine, disopyramide, sotalol, tricyclische antidepressiva, sommige antipsychotica, macrolide antibiotica, chinolonen, enkele antimycotica, domperidon, metoclopramide, en selectieve serotonine 5-HT3- receptorantagonisten (granisetron, ondansetron). Enzalutamide is een sterke inductor van vooral CYP2C9, CYP2C19 en CYP3A4, CYP3A5, CYP3A7, ook is inducerende activiteit gevonden bij CYP2B6 en UGT’s. Houd rekening met verlaagde plasmaspiegels van geneesmiddelen die substraten zijn van de genoemde CYP-enzymsystemen. Houd rekening met de toename van plasmaspiegels van actieve metabolieten bij vorming ervan. Het inducerend effect treedt geleidelijk in en houdt gezien de lange eliminatiehalfwaardetijd (ca. 6 dagen) na staken van de therapie gedurende één maand of langer aan. Beïnvloed kunnen worden o.a.: ciclosporine, sirolimus, tacrolimus, everolimus, dexamethason, sommige statinen, fentanyl, alfentanil, methadon, carbamazepine, fenytoïne, alprazolam, midazolam, zolpidem, boceprevir, sommige HIV–proteaseremmers, ergotamine, pimozide, quetiapine, sulfonylureumderivaten, sommige NSAID’s, sommige calciumantagonisten (waaronder verapamil), vitamine K-antagonisten, clopidogrel (let op: pro-drug). Het is nog onduidelijk op welke manier enzalutamide Pgp kan beïnvloeden; wees voorzichtig bij combinatie met substraten van Pgp met een kleine therapeutische breedte zoals digoxine, dabigatran en colchicine. Het is niet uitgesloten dat enzalutamide ook andere transporters beïnvloedt. Mogelijk is er meer kans op leverschade door paracetamol.
Zwangerschap
Gezien de geregistreerde indicatie is zwangerschap niet van toepassing.
Teratogenese: Onbekend. Bij dieren schadelijk gebleken (skeletveranderingen, toename incidentie embryofoetale sterfte).
Advies: Gebruik is gecontra-indiceerd.
Overig: Het is onbekend of enzalutamide of de actieve metaboliet aanwezig is in sperma. Bij geslachtsgemeenschap met een zwangere vrouw een condoom gebruiken gedurende én tot 3 maanden na de therapie. Bij geslachtsgemeenschap met een vruchtbare vrouw een condoom én een andere vorm van anticonceptie gebruiken gedurende én tot 3 maanden na de therapie. Bij dieren is een nadelig effect op de vruchtbaarheid geconstateerd zoals atrofie, hypertrofie of hyperplasie van de voortplantingsorganen, en aspermie/hypospermie; de veranderingen waren geheel of gedeeltelijk reversibel.
Lactatie
Gezien de geregistreerde indicatie is borstvoeding niet van toepassing.
Contra-indicaties
Waarschuwingen
Wees voorzichtig bij een voorgeschiedenis van insulten of andere predisponerende factoren zoals hersenletsel, beroerte, hersenmetastasen of alcoholisme. Er zijn gevallen van het posterieure leuko-encefalopathiesyndroom (PRES) gemeld. PRES kan zich manifesteren met snel ontwikkelende symptomen zoals insulten, verwardheid, hoofdpijn, blindheid en andere visuele en neurologische stoornissen, met óf zonder hypertensie. Staak de behandeling bij vermoeden van PRES en wacht bevestiging van de diagnose (met behulp van beeldvorming van de hersenen) af.
Er zijn geen gegevens beschikbaar over het gebruik bij een recent myocardinfarct, instabiele angina pectoris, hartfalen met LVEF < 45%, bradycardie of ongecontroleerde hypertensie. Androgeen deprivatie gaat gepaard met QT-verlenging. Wees voorzichtig bij risicofactoren voor QT-verlenging zoals hypocalciëmie, hypokaliëmie, hypomagnesiëmie, relevante hartziekte, bradycardie, comedicatie met geneesmiddelen die QT-interval verlengen en congenitale of verworven QT-verlenging; bij aanwezigheid van niet te behandelen risicofactoren regelmatig elektrolyten en ECG bepalen.
Wees voorzichtig bij een ernstig gestoorde nier- of leverfunctie wegens het ontbreken van ervaring.
De veiligheid en werkzaamheid van gelijktijdig gebruik met cytostatica zijn onbekend.
Voor mannen in de vruchtbare jaren: zie informatie met betrekking tot de vruchtbaarheid onder de rubriek Zwangerschap.
Er is geen relevante toepassing bij kinderen.
Overdosering
Eigenschappen
Androgeenreceptorantagonist met niet-steroïde structuur. Remt de werking van testosteron door competitieve binding aan androgeenreceptoren. Remt tevens de nucleaire translocatie van geactiveerde androgeenreceptoren en de binding van geactiveerde androgeenreceptoren aan DNA, zelfs bij resistentie voor anti–androgenen. Door deze effecten vermindert de groei van prostaatkankercellen en kan regressie van prostaattumoren optreden.
Kinetische gegevens
| Resorptie | ca. 84%. |
| T max | 1–2 uur. |
| Overig | steady-state na ca. 1 maand. |
| V d | ca. 1,6 l/kg. |
| Eiwitbinding | 97–98%, 95% (actieve metaboliet). |
| Overig | Passeert de bloed–hersenbarrière (enzalutamide, actieve metaboliet). |
| Metabolisering | uitgebreid in de lever, voornamelijk door CYP2C8 en in mindere mate CYP3A4/5 tot N-desmethyl-enzalutamide (even actief als enzalutamide) en carboxylzuurderivaat (niet actief). De actieve metaboliet wordt verder gemetaboliseerd door carboxylesterase tot niet-werkzame metabolieten; hierbij speelt het CYP-enzymsysteem dus geen rol. |
| Eliminatie | voornamelijk als niet-actieve metaboliet, met de urine ca. 71%, met de feces ca. 13,6%. |
| T 1/2el | ca. 6 dagen (2,8–10,2 dagen). |
Geneesmiddelgroep
enzalutamide hoort bij de groep anti-androgenen.