atovaquon/proguanil
Samenstelling
Atovaquon/Proguanil Tabletten Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
Bevat per tablet: atovaquon 250 mg, proguanil(hydrochloride) 100 mg.
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
Bevat per tablet: atovaquon 62,5 mg, proguanil(hydrochloride) 25 mg.
Malarone GlaxoSmithKline bv
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
Bevat per tablet: atovaquon 250 mg, proguanil(hydrochloride) 100 mg.
Malarone Junior GlaxoSmithKline bv
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
Bevat per tablet: atovaquon 62,5 mg, proguanil(hydrochloride) 25 mg.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Bij het bestrijden van malaria staat voorkómen van muggenbeten en primaire profylaxe voorop. De keuze van de profylactische behandeling wordt bepaald door de reisbestemming, karakteristieken van de persoon en de duur van het verblijf. De GGD’s en gespecialiseerde centra beschikken over de meest recente gegevens van resistentie in malariagebieden en meest recente richtlijnen voor malariaprofylaxe (de combinatie atovaquon+progunail is één van de beschikbare opties ter preventie van malaria). In sommige gevallen kan het gewenst zijn een noodbehandeling mee te nemen (atovaquon/proguanil en mefloquine zijn hierbij eerste keus). De behandeling van malaria wordt bepaald door de ernst van de ziekte en gebeurt in overleg met een gespecialiseerd centrum. Bij de behandeling van een minder ernstige malaria tropica (ongecompliceerde Plasmodium-falciparum malaria) is de combinatie één van de middelen van voorkeur.
Indicaties
Profylaxe van Plasmodium falciparum malaria.
Behandeling van acute ongecompliceerde Plasmodium falciparum malaria.
Dosering
Als profylaxe: start 24 tot 48 uur vóór aankomst in het malariarisicogebied met atovaquon/proguanil en continueer de profylaxe tot 7 dagen ná verlaten van het gebied.
Profylaxe:
Volwassenen en kinderen > 40 kg:
250/100 mg (= 1 tablet) 1×/dag.
Kinderen 11–20 kg:
62,5/25 mg (= 1 Junior tablet) 1×/dag.
Kinderen 21–30 kg:
125/50 mg (= 2 Junior tabletten) 1×/dag.
Kinderen 31–40 kg:
187,5/75 mg (= 3 Junior tabletten) 1×/dag.
Kinderen > 40 kg:
Zie volwassendosering.
Behandeling van acute aanval:
Volwassenen en kinderen > 40 kg lichaamsgewicht:
1000/400 mg (= 4 tabletten) 1×/dag gedurende 3 opeenvolgende dagen.
Kinderen 5–9 kg:
125/50 mg (= 2 Junior tabletten ) 1×/dag gedurende 3 opeenvolgende dagen.
Kinderen 9–11 kg:
187,5/75 mg (= 3 Junior tabletten) 1×/dag gedurende 3 opeenvolgende dagen.
Kinderen: 11–20 kg:
250/100 mg (= 1 tablet) 1×/dag gedurende 3 opeenvolgende dagen.
Kinderen 21–30 kg:
500/200 mg (= 2 tabletten) 1×/dag gedurende 3 opeenvolgende dagen;
Kinderen 31–40 kg:
750/300 mg (= 3 tabletten) 1×/dag gedurende 3 opeenvolgende dagen.
Kinderen > 40 kg:
Zie volwassendosering.
Bij braken binnen één uur na inname, een nieuwe dosering innemen.
Bij voorkeur de tablet(ten) steeds op hetzelfde tijdstip van de dag, met voedsel of een zuiveldrank in zijn geheel innemen. Malarone Junior bij voorkeur heel innemen; bij slikproblemen bij kleine kinderen kunnen de tabletten vlak voor inname worden fijngemaakt en met voedsel worden ingenomen.
Indien geen voedsel wordt verdragen kunnen de tabletten ook zonder voedsel worden ingenomen; de systemische blootstelling aan atovaquon is dan echter met een factor 2–3 verlaagd.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): hoofdpijn. Misselijkheid, braken, diarree, buikpijn.
Vaak (1-10%): allergische reacties. Koorts, anorexie. Hoesten. Abnormale dromen, depressie. Slapeloosheid, duizeligheid. Huiduitslag, jeuk. Anemie, neutropenie. Hyponatriëmie, verhoogde leverenzymspiegels.
Soms (0,1-1%): hartkloppingen. Angst. Stomatitis. Haaruitval, urticaria. Verhoogde amylasespiegels.
Zelden (0,01–0,1%): hallucinaties.
Verder zijn gemeld: Angio-oedeem, anafylaxie, vasculitis. Tachycardie. Paniekaanval, huilen, nachtmerries. Insult. Maagpijn. Hepatitis, cholestase. Fotosensibilisatie, blaren, huidexfoliatie, Stevens-Johnsonsyndroom, erythema multiforme. Pancytopenie (bij ernstig verminderde nierfunctie).
Interacties
Atovaquon is in grote mate aan plasma-eiwitten gebonden; wees voorzichtig bij gelijktijdige toediening van andere geneesmiddelen met een grote plasma-eiwitbinding én een geringe therapeutische breedte. Gelijktijdige toediening van metoclopramide (50%), tetracycline, rifampicine (50%), rifabutine (34%), efavirenz (75%), nevirapine of gebooste proteaseremmers reduceert de plasmaconcentraties (gemiddeld % reductie) van atovaquon; deze combinaties vermijden omdat deze kunnen resulteren in subtherapeutische spiegels van atovaquon. Indien bij de behandeling van malaria toch voor dergelijke geneesmiddelcombinaties wordt gekozen de patiënt goed controleren op parasitemie en klinische conditie.
Proguanil kan het effect van vitamine K–antagonisten versterken. Geneesmiddelen die het CYP2C19 remmen, remmen de omzetting van proguanil naar de werkzame metaboliet; wees alert op een verminderde werking bij matige tot sterke remmers. De immuunrespons op het orale (buik)tyfusvaccin kan verminderen.
Atovaquon/proguanil reduceert de dalspiegels van indinavir met 8–35%.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onbekend. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Proguanil: ja, in kleine hoeveelheden. Atovaquon: onbekend (bij de mens), ja (bij dieren).
Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden.
Contra-indicaties
Als profylacticum gecontra-indiceerd bij ernstig verminderde nierfunctie (creatinineklaring < 30 ml/min).
Waarschuwingen
Atovaquon/proguanil is effectief tegen stammen van P. falciparum die gevoelig en ongevoelig zijn voor andere malariamiddelen. Bij een recidiverende infectie met Plasmodium falciparum, een ander bloedschizonticide toepassen. Voor de behandeling van een acute infectie met Plasmodium falciparum bij ernstig verminderde nierfunctie (creatinineklaring < 30 ml/min) zo mogelijk een andere behandeling kiezen.
Diarree en braken kan gepaard gaan met significant lagere plasmaspiegels van atovaquon; bij acute malaria met diarree of braken, een andere behandeling overwegen. Indien in deze situatie toch wordt gekozen voor atovaquon/proguanil het normale doseerschema volgen en de patiënt goed controleren op parasitemie en klinische conditie.
Bij het optreden van een allergische reactie atovaquon/proguanil onmiddellijk staken.
De werkzaamheid en veiligheid van de Junior tablet zijn niet onderzocht bij kinderen die < 11 kg wegen (profylaxe) of bij kinderen die < 5 kg wegen (behandeling). De werkzaamheid en veiligheid bij profylaxe zijn vastgesteld in studies van 27 dagen (niet–immune personen) en 12 weken (semi–immune inwoners van risicogebieden).
Overdosering
Eigenschappen
Malariamiddel; schizonticide in het bloed en werkzaam tegen leverschizonten van Plasmodium falciparum. Het werkingsmechanisme van atovaquon berust waarschijnlijk op het vermogen selectief het mitochondriale elektronentransport (ter hoogte van het cytochroom bc1-complex) in de protozoën te remmen met als consequentie remming van de ’de novo’ synthese van pyrimidinen, resulterend in remming van de synthese van nucleïnezuren en adenosinetrifosfaat. Proguanil is werkzaam tegen het exo-erytrocytaire stadium van Plasmodium falciparum-infecties; de actieve metaboliet cycloguanil remt de dihydrofolaatreductase activiteit. Daarnaast versterkt proguanil zelf de werking van atovaquon.
Kinetische gegevens
| Resorptie | snel en hoog bij inname met vetrijk voedsel (atovaquon), snel en goed onafhankelijk van voedselinname (proguanil). |
| V d | ca. 8,8 l/kg (atovaquon), 20–42 l/kg (proguanil). |
| Eiwitbinding | > 99% (atovaquon). |
| Metabolisering | gedeeltelijk, voornamelijk via CYP2C19 tot o.a. de actieve metaboliet cycloguanil (proguanil). |
| Eliminatie | > 90% onveranderd met de feces (atovaquon), deels onveranderd (< 40%) en als metabolieten met de urine (proguanil). |
| T 1/2el | volwassenen: 2–3 dagen en kinderen: 1–2 dagen (atovaquon), 12–15 uur (proguanil en cycloguanil). De T½el wordt verlengd tot ca. 39 uur bij ernstig verminderde nierfunctie (proguanil, cycloguanil). |
Geneesmiddelgroep
atovaquon/proguanil hoort bij de groep malariamiddelen.