capsaïcine

Samenstelling

Capsaïcine crème FNA Formularium der Nederlandse Apothekers

Toedieningsvorm: Crème (0,025%)
Sterkte: 0,25 mg/g

Toedieningsvorm: Crème (0,075%)
Sterkte: 0,75 mg/g

Basis: Lanettecrème I.

Qutenza Astellas Pharma bv

Toedieningsvorm: Pleister
Sterkte: 179 mg

De oppervlakte is 280 cm² (14 × 20 cm) en bevat 640 microg/cm² (8% g/g). Wordt afgeleverd met 50 g reinigingsgel.

Uitleg symbolen

XGVS	Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS).
OTC	Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
2	Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol.
MNT	Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

capsaïcine vergelijken met een ander geneesmiddel.

Advies

Capsaïcine crème bij jeuk: Bij jeuk eerst de oorzaak van de jeuk achterhalen en deze zo mogelijk behandelen. Indien het wegnemen van de oorzaak niet mogelijk is, of bij onbekende oorzaak, proberen de jeuk te verminderen door symptomatische behandeling. Niet-medicamenteuze maatregelen kunnen daarbij worden aangewend evenals lokale of systemische behandeling. Systemische, niet-sederende, antihistaminica worden geadviseerd wanneer vrijmaking van histamine in de huid een rol speelt, zoals bij urticaria. Indien histamine geen of slechts geringe rol speelt bij het ontstaan van de jeuk, kunnen centraal aangrijpende antihistaminica worden gebruikt. Houd hierbij wel rekening met het sederende effect van deze middelen.

Capsaïcine crème 0,025% kan effectief zijn bij gelokaliseerde (uremische) jeuk bij hemodialyse.

Bij trigeminusneuralgie is carbamazepine de eerste keus als proefbehandeling. Bij neuropathische pijn anders dan trigeminusneuralgie is een tricyclisch antidepressivum (TCA) de eerste keus (amitriptyline en bij ouderen nortriptyline). Als een TCA onvoldoende effectief of gecontra-indiceerd is of ongewenste bijwerkingen heeft, kan een anti-epilepticum effectief zijn, bij voorkeur gabapentine of pregabaline. Combineer eventueel bij onvoldoende effect de laatstgenoemde middelen met een lage dosering TCA. Bij diabetische neuropathie is duloxetine eerste keus. Bij HIV-neuropathie zijn bovengenoemde middelen niet effectief.

Capsaïcinepleisters 8% zijn bij neuropathische pijn, in het bijzonder bij postherpetische neuralgie, een alternatief voor een TCA, gabapentine, pregabaline of duloxetine. Er is enig bewijs van werkzaamheid bij HIV-neuropathie. De behandeling is pijnlijk, maar kan leiden tot langdurige (drie tot vier maanden) vermindering van pijnklachten.

Indicaties

Pleister: perifere neuropathische pijn bij volwassenen, als monotherapie of in combinatie met andere analgetica.

Crème 0,025%: jeuk bij hemodialyse.

Crème 0,075%: postherpetische neuralgie en diabetische polyneuropathie.

Dosering

Klap alles open Klap alles dicht

Crème:

3–4 maal per dag aanbrengen. Bij een te lage toepassingsfrequentie (1–2×/dag) kan het branderige gevoel langer aanhouden, terwijl het therapeutisch effect niet optimaal is.

Klap alles open Klap alles dicht

Pleister:

Volwassenen:

max. 4 pleisters op de pijnlijkste delen van de huid aanbrengen, op intacte, niet-geïrriteerde, droge huid, en op de voeten 30 min laten zitten (bv. bij HIV-geassocieerde neuropathie, pijnlijke diabetische perifere neuropathie) en op andere plaatsen 60 min (bv. bij postherpetische neuralgie). Behandeling elke 90 dagen herhalen, afhankelijk van de persistentie of terugkeer van de pijn.

De huidpleister moet door een arts of een verpleegkundige onder toezicht van een arts met nitrilhandschoenen worden aangebracht; een veiligheidsbril/masker kan men ook overwegen, met name tijdens het aanbrengen en verwijderen van de huidpleister. Latex handschoenen geven geen afdoende bescherming. Niet aanbrengen bij ogen of slijmvliezen; eventueel haren in het betrokken gebied afknippen voor een betere hechting (niet scheren). Elk behandelgebied voorzichtig met water en zeep wassen en goed afdrogen, vervolgens ofwel met een topisch anestheticum voorbehandelen of de patiënt vooraf een oraal analgeticum toedienen, om het ongemak bij het aanbrengen van de pleister te verminderen.

In klinische onderzoeken werd voorbehandeld met 4% topisch lidocaïne of 2,5% lidocaïne/2,5% prilocaïne of met 50 mg tramadol. De anesthetische crème verwijderen vóór men de pleister aanbrengt. Men kan de pleister indien nodig bijknippen, voordat de schutlaag wordt verwijderd. Na verwijdering van de pleister royaal reinigingsgel op het behandelgebied aanbrengen en dit minimaal 1 min laten zitten. Daarna reinigingsgel met een droog gaasje afvegen om alle resterende capsaïcine te verwijderen. Vervolgens het gebied voorzichtig met water en zeep wassen. Acute pijn tijdens en na de procedure behandelen met lokale koeling (koudekompres) en orale analgetica (bv. kortwerkende opioïden).

Bijwerkingen

Crème: Vooral tijdens de eerste twee weken van de behandeling: een branderig gevoel van de huid gedurende circa 20 minuten, gevolgd door een erytheem gedurende 1–2 uur op de plaats van aanbrengen.

Pleister: Zeer vaak (> 10%): tijdelijke en lokale huidreacties op de aanbrengplaats: pijn, erytheem.

Vaak (1–10%): branderig gevoel, pijn in extremiteit. Tijdelijke en lokale huidreacties op de aanbrengplaats: pruritus, papels, vesikels, oedeem, zwelling en droogheid.

Soms (0,1–1%): herpes zoster, dysgeusie, hypo-esthesie, oogirritatie. Eerstegraads AV-blok, tachycardie, palpitaties. Hypertensie. Hoesten, keelirritatie. Misselijkheid, jeuk, spierspasmen. Tijdelijke en lokale huidreacties op de aanbrengplaats: urticaria, paresthesie, dermatitis, hyperesthesie, ontsteking, bloeduitstorting op de aanbrengplaats; perifeer oedeem, Verhoogde bloeddruk.

Verder: tweedegraads brandwonden, accidentele blootstelling (waaronder oogpijn, oog- en keelirritatie en hoesten).

Interacties

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens onbekend. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Advies: Voorzichtigheid.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend (bij de mens), ja (bij dieren).
Advies: Tijdens behandeling geen borstvoeding geven.

Contra-indicaties

Waarschuwingen

Crème: Niet toepassen op slijmvliezen en beschadigde huid.

Pleister: Inademing van door de lucht verspreide capsaïcine kan leiden tot hoesten of niezen. Bij ernstige pijn de pleister verwijderen en de huid onderzoeken op chemische brandwonden.

De bloeddruk tijdens de behandelprocedure bewaken; de bloeddruk kan door toename van de pijn tijdens en vlak na behandeling tijdelijk maximaal 8,0 mmHg stijgen. Bij instabiele of slecht onder controle gehouden hypertensie of een recente voorgeschiedenis van cardiovasculaire problemen het risico van cardiovasculaire bijwerkingen als gevolg van de mogelijke stress van de procedure afwegen. Voor diabetes patiënten met comorbiditeit van coronaire hartziekte, hoge bloeddruk en cardiovasculaire autonome neuropathie is extra aandacht nodig.

Patiënten bij wie de pijn toeneemt, behandelen met lokale koeling of orale kortwerkende opioïden.

Bij patiënten met pijnlijke diabetische neuropathie is vóór elke toepassing én bij latere kliniek bezoeken zorgvuldig visueel onderzoek van de voeten nodig op huidlaesies die verband houden met onderliggende neuropathie en vasculaire insufficiëntie. Voorzichtigheid is geboden bij patiënten met een verminderd gevoel in de voeten en een verhoogd risico hierop. Patiënten met bestaande sensorische beperkingen vóór elke toepassing onderzoeken op tekenen van sensorisch verlies. Bij optreden of verergering van sensorisch verlies de behandeling heroverwegen.

De pleister wordt niet aanbevolen voor het gebruik bij kinderen en adolescenten vanwege een gebrek aangegevens over veiligheid en werkzaamheid.

Overdosering

Neem voor informatie over een vergiftiging met capsaïcine contact op met het Nationaal vergiftigingen Informatie Centrum.

Eigenschappen

Capsaïcine is een selectieve agonist voor de ’transient receptor potential vanilloid 1-receptor’ (TRPV1). Aanvankelijk activeert capsaïcine cutane nociceptoren met TRPV1-expressie, wat leidt tot branderigheid en erytheem door het vrijkomen van vasoactieve neuropeptiden. Vervolgens worden deze cutane nociceptoren minder gevoelig voor diverse stimuli. Deze ‘desensibilisatie’ ligt vermoedelijk ten grondslag aan de pijnverlichting. Werking: na. ca. 1 week bij postherpetische neuralgie; in week 2 bij HIV-geassocieerde neuropathie; in week 3 bij diabetische perifere neuropathie. Werkingsduur: 12 weken voor alle 3 oorzaken. Bij pijnlijke diabetische perifere neuropathie is werkzaamheid aangetoond met herhaalde behandelingen gedurende 52 weken.

Kinetische gegevens

Overig

Na 60 of 90 min behandeling, was 20 min na verwijdering van de pleister de capsaïcinespiegel het hoogst, waarna deze snel daalde, met een gemiddelde eliminatiehalfwaardetijd van circa 130 minuten.

Geneesmiddelgroep

capsaïcine hoort bij de groep anesthetica, lokaal, overige.

Kosten

Kosten laden…

Zie ook

anesthetica, lokaal, overige

Medicine group