fenoxymethylpenicilline
Samenstelling
Fenoxymethylpenicilline (als K-zout) Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Capsule
- Sterkte
- 250 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
fenoxymethylpenicilline vergelijken met een ander geneesmiddel.
Advies
Bij acute faryngotonsillitis is bestrijding van de pijn met paracetamol, eerste keus. Antibiotica zijn zelden geïndiceerd. Bij ernstige faryngotonsillitis, bij immunodeficiëntie of op advies van de GGD kan gekozen worden voor een smalspectrum penicilline zoals feneticilline of fenoxymethylpenicilline. Bij een penicilline-overgevoeligheid is azitromycine gedurende drie dagen eerste keus. Bij een peritonsillair infiltraat of bij onvoldoende effect van een behandeling met smalspectrum penicillinen wordt gekozen voor amoxicilline/clavulaanzuur. Zie voor meer informatie acute faryngotonsillitis.
Indicaties
Lichte tot matig-ernstige infecties, veroorzaakt door voor fenoxymethylpenicilline gevoelige micro-organismen (met name streptokokken-infecties), zoals:
- infecties van de bovenste luchtwegen en KNO-gebied (zoals faryngitis, tonsillitis , sinusitis en otitis media );
- infecties van de huid (zoals erysipeloïd, of als preventieve behandeling bij recidiverende erysipelas).
Dosering
De capsules zijn ongeschikt voor kinderen jonger dan 10 jaar.
Lichte infecties:
Volwassenen en kinderen ≥ 10 jaar:
250 mg 3×/dag.
Matig-ernstige infecties:
Volwassenen en kinderen ≥ 10 jaar:
500 mg 3×/dag.
Bij ernstige nierinsufficiëntie: de lagere dosering aanhouden.
De behandelduur bedraagt gewoonlijk 7 dagen; streptokokkeninfecties ten minste 10 dagen behandelen om complicaties als acuut reuma en glomerulonefritis te voorkomen.
Voedsel vertraagt de resorptie van fenoxymethylpenicilline met als gevolg lagere bloedspiegels; de capsules geheel innemen op een lege maag (1 uur vóór of 2 uur ná de maaltijd) met water.
Bijwerkingen
Maag-darmstoornissen zoals misselijkheid, braken en diarree zijn in het algemeen van niet-ernstige en voorbijgaande aard.
Overgevoeligheidsreacties zoals maculopapuleuze exantheem, urticaria en angio-oedeem komen het meest frequent voor; verder purpura, erythema fixatum, erythema nodosum, erythema multiforme, exfoliatieve dermatitis, toxische epidermale necrolyse (TEN).
Allergische bronchospasmen ten gevolge van penicilline-allergie, incidenteel eosinofiele pulmonale infiltraten.
Zelden: anafylactische shock.
Bij zeer hoge doseringen kunnen in zeldzame gevallen voorkomen: hyperkaliëmie, hematologische reacties (hemolytische anemie, leukopenie, trombocytopenie, pancytopenie, eosinofilie), hepatitis, intrahepatische cholestase, allergische nefropathie, interstitiële nefritis, en (vooral bij verminderde nierfunctie) hyperreflexie, epileptische aanvallen, coma.
Interacties
De werking van penicillinen wordt geantagoneerd door bacteriostatische antibiotica zoals tetracyclinen, macroliden en sulfonamiden; bij levensbedreigende infecties de combinatie vermijden.
Geneesmiddelen die de tubulaire secretie remmen (zoals acetylsalicylzuur, indometacine en fenylbutazon) verhogen de plasmaspiegel van fenoxymethylpenicilline.
Zwangerschap
Fenoxymethylpenicilline passeert de placenta; de concentratie in navelstrengbloed is lager dan die in het bloed van de moeder.
Teratogenese: Ruime ervaring bij de mens geeft geen aanwijzingen voor meer kans op aangeboren afwijkingen.
Advies: Kan (voor zover bekend zonder gevaar) volgens voorschrift worden gebruikt.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Ja, in kleine hoeveelheden. Theoretisch is sensibilisatie van de zuigeling mogelijk.
Advies: Kan (voor zover bekend zonder gevaar) volgens voorschrift worden gebruikt.
Contra-indicaties
Overgevoeligheid voor penicillinen.
Waarschuwingen
Er bestaat kruisovergevoeligheid met andere β–lactam-antibiotica. Wees voorzichtig bij een historie van geneesmiddelallergie.
Tussen penicillinen onderling en tussen penicillinen en cefalosporinen (in mindere mate) kan kruisresistentie voorkomen.
Bij verminderde nierfunctie, chronisch hartfalen en behandeling met kaliumsparende diuretica bij gebruik van hoge doses rekening houden met de kaliumbelasting.
Hoge doses penicillinen kunnen fout-positieve reacties bij de Benedict-suikerreactie op glucose in de urine veroorzaken.
Overdosering
Eigenschappen
Bactericide β–lactam antibioticum. Remt één of meerdere enzymen (penicillinebindende eiwitten (PBE’s)) in de biosynthese van bacterioglycanen wat leidt tot verzwakking van de celwand van de bacterie, vaak gevolgd door cellysis en celdood. Het werkingsspectrum is smal. Bij gelijktijdig gebruik van aminoglycosiden kan een synergistisch effect optreden.
Doorgaans gevoelig zijn: Staphylococcus aureus (niet bèta–lactamase producerend), Streptococcus pneumonia, Streptococcus pyogenes, Streptococcus viridans.
Verminderd gevoelig is: Neisseria gonorrhoeae (niet β–lactamase producerend).
Ongevoelig zijn o.a.: Haemophilus influenzae, Neisseria meningitidis en β–lactamase producerende bacteriën.
Kinetische gegevens
| Resorptie | onvolledig (60–80%) en wisselend. |
| T max | ca. 2 uur. |
| Overig | verdeling over het hele lichaam, met hoge concentraties in long, darm, huid en lever. Bij hoge dosering en ontstoken meninges effectieve spiegels in de liquor. |
| Metabolisering | voor ca. 50%; in de lever tot inactieve metabolieten. |
| Eliminatie | ca. 70 % met de urine (waarvan ca. 50% onveranderd via o.a. tubulaire secretie), ca. 30% met de feces. |
| T 1/2 | 30–60 min, langer bij neonaten en jonge kinderen, tot 4 uur bij nierinsufficiëntie. |
Geneesmiddelgroep
fenoxymethylpenicilline hoort bij de groep penicillinen.