insuline detemir
Samenstelling
Levemir Novo Nordisk bv
- Toedieningsvorm
- Injectievloeistof
- Sterkte
- 100 E/ml
- Verpakkingsvorm
- patroon 3 ml (’Penfill’), pen 3 ml (’Flexpen’, ’Innolet’)
Conserveermiddelen: fenol en m-cresol. Bevat tevens: zinkacetaat.
Uitleg symbolen
XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
De keuze van het insulinepreparaat en de toedieningsvorm wordt voornamelijk individueel bepaald door de behoeften en mogelijkheden van de patiënt.
Er is geen duidelijk voordeel van langwerkende insulineanalogen ten opzichte van NPH-insuline met betrekking tot HbA1c-verlaging. Indien er sprake is van nachtelijke hypoglykemieën kan voor een langwerkend insulineanaloog gekozen worden. De prijs is aanzienlijk hoger.
Bij diabetes type I gaat de voorkeur uit naar een basaal-bolusregime waarbij een injectie met kortwerkende insuline vóór of bij elke maaltijd gegeven wordt, en voor de basale insulinebehoefte een of twee injecties per dag van een verlengd werkend insulinepreparaat.
Behandeling van diabetes mellitus type 2 met bloedglucoseverlagende middelen komt pas in aanmerking indien geen goede bloedglucoseregulatie wordt bereikt met voorlichting, educatie, aanpassing van de voeding en stimulering van lichaamsbeweging. Metformine is eerste keus bij de medicamenteuze behandeling. Bij onvoldoende resultaat hiermee, kan een kortwerkend sulfonylureumderivaat (bij voorkeur gliclazide) worden toegevoegd. De volgende stap is (toevoeging van) insulinetherapie. De overige bloedglucoseverlagende middelen komen pas in aanmerking indien gebruik van bovenstaande voorkeursmiddelen op bezwaren stuit.
Indicaties
- Diabetes mellitus bij volwassenen en kinderen vanaf 1 jaar.
Dosering
Diabetes mellitus:
Volwassenen en kinderen vanaf 1 jaar:
1–2×/dag toedienen, individueel instellen op geleide van de nuchtere bloedglucosespiegel.
Bij combinatie met orale bloedglucoseverlagende middelen of als insuline detemir wordt toegevoegd aan een GLP-1-agonist: 1×/dag toedienen. De aanbevolen begindosis is voor volwassenen 0,1–0,2 E/kg lichaamsgewicht of 10 E 1×/dag.
Bij toevoeging van een GLP-1-agonist aan insuline detemir: de dosis insuline detemir met 20% verlagen (om de kans op hypoglykemie te minimaliseren), daarna individueel.
Overschakelen van andere insulinen: het kan noodzakelijk zijn de dosis en het tijdstip van toediening van Levemir en eventueel van andere gelijktijdig gebruikte bloedglucoseverlagende middelen aan te passen. Controleer de bloedglucosespiegel nauwgezet tijdens de overschakeling en gedurende de eerste weken daarna.
Dosisaanpassing kan nodig zijn bij verandering van de fysieke activiteit of van dieet of bij een bijkomende ziekte. De insulinebehoefte kan afnemen bij nier- of leverinsufficiëntie en bij aandoeningen van bijnieren, hypofyse, schildklier. De insulinebehoefte kan toenemen bij infecties, koorts en acidose.
Toediening: elke dag bij voorkeur op hetzelfde tijdstip.
Subcutaan toedienen in de dij, bovenarm, buikwand, het deltoideus-gebied of het gluteaal-gebied. Eén injectiegebied aanhouden, vanwege verschillen in insuline-absorptie. Binnen dit injectiegebied steeds variëren van injectieplaats om de kans op lipodystrofie te verminderen. Niet intraveneus toedienen en intramusculaire toediening vermijden. Is niet geschikt voor gebruik in infusiepompjes.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): hypoglykemie.
Vaak (1-10%): reacties op de injectieplaats, zoals roodheid, pijn, jeuk, zwelling, ontsteking (meestal voorbijgaand na enkele dagen tot weken).
Soms (0,1-1%): lokaal lipodystrofie, vooral bij herhaalde injectie op dezelfde plaats. Allergische reacties zoals urticaria, huiduitslag en bultjes. Oedeem. Refractieaandoeningen, (verergering van) diabetische retinopathie; met name tijdelijk bij een snelle verbetering van de glucoseregulatie.
Zelden (0,01-0,1%): acute perifere neuropathie (met name bij een snelle verbetering van de glucoseregulatie), die meestal reversibel is.
Zeer zelden (< 0,01%): anafylactische reacties (gegeneraliseerde huiduitslag, jeuk, transpireren, gastro–intestinale klachten, angio-oedeem, ademhalingsproblemen, hartkloppingen en hypotensie).
Interacties
De insulinebehoefte kan veranderen door andere stoffen:
Verlaging van de insulinebehoefte door: androgene en anabole steroïden, orale bloedglucoseverlagende middelen, GLP-1-analogen, disopyramide, ACE-remmers, angiotensine–II receptor antagonisten, fluoxetine, MAO-remmers, niet-selectieve β-blokkers, sulfonamiden, hoge doses (> 2 g) salicylaten en alcohol.
Verhoging van de insulinebehoefte door: orale anticonceptiva, glucocorticoïden, HIV-proteaseremmers, danazol, thiazide- en lisdiuretica, sympathicomimetica, fenothiazine–derivaten, schildklierhormonen, groeihormonen en atypische antipsychotica (bv. olanzapine en clozapine).
Somatostatine analogen (octreotide, lanreotide) kunnen de insulinebehoefte zowel verlagen als verhogen.
Niet-selectieve β-blokkers kunnen de adrenerge symptomen van hypoglykemie maskeren en het herstel van de glucosespiegel na hypoglykemie vertragen. Tevens kan tijdens de hypoglykemie ernstige hypertensie optreden.
Voorzichtig gebruiken in combinatie met pioglitazon bij risicofactoren voor hartfalen en bij ouderen vanwege de toegenomen kans op hartfalen.
Zwangerschap
Teratogenese: Gegevens van een beperkt aantal zwangerschappen duiden niet op schadelijke effecten op de zwangerschap of het kind.
Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken. Vrouwen met diabetes mellitus type I en II moeten bij voorkeur al vóór de zwangerschap goed worden ingesteld op insuline.
Overig: Een goede regulatie van de bloedglucosespiegel vermindert de kans op aangeboren afwijkingen. Tijdens zwangerschap kan de insulinebehoefte veranderen; nauwgezette controle is dan ook noodzakelijk.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend. Insuline wordt bij orale inname (van de moedermelk) geïnactiveerd.
Advies: Kan volgens voorschrift worden gebruikt.
Contra-indicaties
Waarschuwingen
Bij kinderen en adolescenten, ouderen en bij nier- of leverinsufficiëntie de bloedglucosespiegel vaker controleren.
Insulinen met een langdurige werking vergroten het risico van niet-herkende nachtelijke hypoglykemie en vertragen het herstel van hypoglykemie.
Verandering van insulinebehoefte treedt op bij verandering van het maaltijdschema, (onverwachte) zware fysieke inspanning, het ontstaan van stress–situaties zoals ziekten (bv. griep) en emotionele gebeurtenissen, en verder bij bijkomende aandoeningen die de werking van nieren, lever, bijnier, hypofyse of de schildklier beïnvloeden.
Bij een sterke verbetering van de bloedglucose-instelling (bv. door een intensievere insulinetherapie) kunnen de vroege waarschuwingssignalen van hypoglykemie anders worden waargenomen. Bij langdurig bestaande diabetes kunnen de gebruikelijke waarschuwingssymptomen verdwijnen.
Een abrupte verbetering van de bloedglucose-instelling (door intensieve insulinetherapie) kan gepaard gaan met tijdelijke verergering van diabetische retinopathie.
Bij inadequate dosering of onderbreken van de behandeling kan vooral bij type 1-diabeten hyperglykemie optreden, met als symptomen dorst, frequente mictie, misselijkheid, braken, sufheid, een rode, droge huid, droge mond en anorexie. Onbehandelde hyperglykemie kan bij type 1-diabetes tot diabetische ketoacidose leiden.
Er zijn weinig gegevens over het gebruik bij hypoalbuminemie. De werkzaamheid en veiligheid bij adolescenten en kinderen vanaf 1 jaar is aangetoond in studies met een duur van 12 maanden, en is bij kinderen jonger dan 1 jaar niet onderzocht.
Overdosering
Symptomen
Hypoglykemie, zich uitend in honger, zwakte, trillen, transpireren, snelle en sterke hartslag, hoofdpijn, duizeligheid en/of cognitieve symptomen zoals concentratieverlies en verwardheid (symptomen veroorzaakt door adrenaline en cortisol). De hypoglykemie kan optreden door relatieve overdosering tijdens o.a. inspanning of door onvoldoende voedseltoevoer of door absolute overdosering.
Zie voor meer informatie over symptomen en behandeling de monografie insulinen op vergiftigingen.info.
Eigenschappen
Langwerkend humaan insuline-analogon, waarbij aan lysine op positie B29 een vetzuur (myristinezuur) is gekoppeld. Insuline verlaagt de bloedglucose, door de opname van glucose door de cellen te verhogen en de afgifte van glucose door de lever te verlagen; het bevordert de glycogeenvorming en vermindert de gluconeogenese. Daarnaast bevordert insuline de eiwitsynthese en remt het de lipolyse (regulering van de mobilisatie van vet uit depots). Werkingsduur: afhankelijk van de dosering maximaal 24 uur.
Kinetische gegevens
Resorptie | wordt snel geresorbeerd en bindt zich in het bloed via het vetzuur op positie B29 aan albumine. Vanuit het complex met albumine dissocieert het langzaam. |
F | 60% s.c. |
T max | 6–8 uur. Bij een toediening 2× per dag wordt na toediening van 2–3 doses een steady-state-concentratie bereikt. |
V d | 0,1 l/kg. |
Metabolisering | vnl. in de lever en in mindere mate in de nieren en het spierweefsel, tot inactieve metabolieten. |
T 1/2el | 5–7 uur. |
Geneesmiddelgroep
insuline detemir hoort bij de groep insulinen.
- insuline gewoon (J05AF06)
- insuline gewoon/insuline isofaan (J05AF06)
- insuline isofaan (J05AF06)
- insuline aspart (J05AF06)
- insuline aspart/insuline aspart protamine (J05AF06)
- insuline degludec (J05AF06)
- insuline detemir (J05AF06)
- insuline glargine (J05AF06)
- insuline glulisine (J05AF06)
- insuline lispro (J05AF06)
- insuline lispro/insuline lispro protamine (J05AF06)
- insuline degludec/insuline aspart (J05AF06)
- insuline degludec/liraglutide (J05AF06)
- insuline glargine/lixisenatide (J05AF06)