insuline lispro
Samenstelling
Humalog Eli Lilly Nederland
- Toedieningsvorm
- Injectievloeistof
- Sterkte
- 100 E/ml
- Verpakkingsvorm
- flacon 10 ml, patroon 1,5 ml, 3 ml, pen ’Kwikpen’ 3 ml
Conserveermiddel: m-cresol. Bevat tevens: zinkoxide.
- Toedieningsvorm
- Injectievloeistof
- Sterkte
- 200 E/ml
- Verpakkingsvorm
- pen ’Kwikpen’ 3 ml
Conserveermiddel: m-cresol. Bevat tevens: zinkoxide.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
De keuze van het insulinepreparaat en de toedieningsvorm wordt voornamelijk individueel bepaald door de behoeften en mogelijkheden van de patiënt.
Door de snelle werking kan insuline lispro vlak vóór of vlak na de maaltijd worden toegediend, waardoor een flexibeler levensstijl mogelijk wordt.
Bij diabetes type I gaat de voorkeur uit naar een basaal-bolusregime waarbij een injectie met kortwerkende insuline voor of bij elke maaltijd gegeven wordt, en voor de basale insulinebehoefte een of twee injecties per dag van een verlengd werkend insulinepreparaat.
Behandeling van diabetes mellitus type 2 met bloedglucoseverlagende middelen komt pas in aanmerking indien geen goede bloedglucoseregulatie wordt bereikt met voorlichting, educatie, aanpassing van de voeding en stimulering van lichaamsbeweging. Metformine is eerste keus bij de medicamenteuze behandeling. Bij onvoldoende resultaat hiermee, kan een kortwerkend sulfonylureumderivaat (bij voorkeur gliclazide) worden toegevoegd. De volgende stap is (toevoeging van) insulinetherapie. De overige bloedglucoseverlagende middelen komen pas in aanmerking indien gebruik van bovenstaande voorkeursmiddelen op bezwaren stuit.
Indicaties
Diabetes mellitus bij volwassenen en kinderen.
Dosering
Gebruik in combinatie met een middellangwerkende of langwerkende insuline.
Diabetes mellitus:
Volwassenen en kinderen:
Individueel doseren op geleide van de bloedglucosespiegel. Bij diabetes mellitus type 2 wordt insuline in eerste instantie toegevoegd aan de orale bloedglucoseverlagende middelen. Uiteindelijk kunnen de orale bloedglucoseverlagende middelen geheel worden vervangen door de insulinen. Bij een nuchtere bloedglucosewaarde hoger dan 20 mmol/ml bij diagnose, wordt afhankelijk van de kans op dehydratie, direct gestart met insuline.
Dosisaanpassing kan nodig zijn bij verandering van de fysieke activiteit of van dieet, bij een bijkomende ziekte of bij overzetten op een ander type of merk insuline. De insulinebehoefte kan afnemen bij nier- of leverinsufficiëntie en bij aandoeningen van bijnieren, hypofyse, schildklier. De insulinebehoefte kan toenemen bij infecties, koorts en acidose.
Bij het overzetten op een andere sterkte Humalog ’Kwikpen’ dient geen dosisomzetting plaats te vinden.
Toedienen kort (0-15 min) voor het eten, zo nodig direct na het eten.
Subcutaan toedienen via een injectie (in bovenarm, dij, bil of buikwand). Binnen het injectiegebied de injectieplaats afwisselen om de kans op lipodystrofie te verminderen.
Alleen de injectievloeistof 100 E/ml: Continue subcutane insuline-infusie (CSII) via een infuuspomp is mogelijk; hierbij niet verschillende insulinesoorten mengen. Kan indien nodig verdund intraveneus worden toegediend via een perfusiesysteem; gedurende de infusie is bloedglucosecontrole noodzakelijk, ook omdat een deel van de insuline kan adsorberen aan het materiaal van de infuuszak. Kan eventueel via een intramusculaire injectie worden toegediend.
De injectievloeistof 200 E/ml reserveren voor de behandeling van patiënten die dagelijks meer dan 20 eenheden snelwerkende insuline nodig hebben. Deze injectievloeistof mag niet in enig ander toedieningssysteem worden overgebracht.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): hypoglykemie.
Vaak (1–10%): lokale overgevoeligheidsreacties, zoals roodheid, jeuk en zwelling (meestal voorbijgaand na enkele dagen tot weken).
Soms (0,1–1%): lokale lipodystrofie, vooral bij herhaalde injectie op dezelfde plaats.
Zelden (0,1–0,01%): gegeneraliseerde allergische reacties, variërend van urticaria, erupties of gastro-intestinale klachten tot levensbedreigende anafylactische shock met o.a. bronchospasme, larynxoedeem en circulatoire collaps.
Verder is gemeld: oedeem, in het bijzonder als voorafgaande slechte metabole controle werd verbeterd door intensieve insulinetherapie.
Interacties
De insulinebehoefte kan veranderen door andere stoffen:
Verlaging van de insulinebehoefte door: androgene en anabole steroïden, orale bloedglucoseverlagende middelen, disopyramide, ACE-remmers, angiotensine–II receptor antagonisten, fibraten, fluoxetine, MAO-remmers, pentoxifylline, niet-selectieve β-blokkers, sulfonamiden, hoge doses (> 2 g) salicylaten en alcohol.
Verhoging van de insulinebehoefte door: orale anticonceptiva, glucocorticoïden, HIV-proteaseremmers, danazol, thiazide- en lisdiuretica, sympathicomimetica, fenothiazine–derivaten, schildklierhormonen, groeihormonen en atypische antipsychotica (bv. olanzapine en clozapine).
Somatostatine analogen (octreotide, lanreotide) kunnen de insulinebehoefte zowel verlagen als verhogen.
Niet-selectieve β-blokkers kunnen de adrenerge symptomen van hypoglykemie maskeren en het herstel van de glucosespiegel na hypoglykemie vertragen. Tevens kan tijdens de hypoglykemie ernstige hypertensie optreden.
Voorzichtig gebruiken in combinatie met pioglitazon bij risicofactoren voor hartfalen en bij ouderen vanwege de toegenomen kans op hartfalen.
Zwangerschap
Teratogenese: Ruime ervaring met insuline lispro tijdens de zwangerschap wijst niet op schadelijke effecten op de zwangerschap of het kind.
Advies: Kan volgens voorschrift worden gebruikt. Vrouwen met diabetes mellitus type I en II moeten bij voorkeur al vóór de zwangerschap goed worden ingesteld op insuline.
Overig: Een goede regulatie van de bloedglucosespiegel vermindert de kans op aangeboren afwijkingen. Tijdens zwangerschap kan de insulinebehoefte veranderen; nauwgezette controle is dan ook noodzakelijk.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend. Insuline wordt bij orale inname (van de moedermelk) geïnactiveerd.
Advies: Kan volgens voorschrift worden gebruikt.
Overig: Mogelijk is aanpassing van de dosering en/of het dieet vereist.
Contra-indicaties
Waarschuwingen
Bij ouderen en bij nier- of leverinsufficiëntie de bloedglucosespiegel vaker controleren. Verandering van insulinebehoefte treedt op bij verandering van het maaltijdschema, (onverwachte) zware fysieke inspanning, het ontstaan van stress–situaties zoals ziekten (bv. griep) en emotionele gebeurtenissen, en verder bij bijkomende aandoeningen die de werking van nieren, lever, bijnier, hypofyse of de schildklier beïnvloeden. Hypoglykemie treedt mogelijk eerder op bij snelwerkende insulineanalogen dan bij oplosbare humane insuline. Bij een sterke verbetering van de bloedglucose-instelling door een intensieve insulinetherapie, bij overschakeling op een ander type insuline, bij een lange historie van diabetes of een diabetische zenuwaandoening en bij ouderen kunnen de vroege waarschuwingssignalen van hypoglykemie anders worden waargenomen of zelfs verdwijnen. Bij normale of verlaagde waarden van geglycosyleerd hemoglobine denken aan terugkerende, niet-onderkende (vooral nachtelijke) episoden van hypoglykemie. Intensiveer – vanwege de kans op ernstige complicaties – de controle op hypoglykemie bij een significante stenose van coronaire arteriën of van de bloedvaten die de hersenen van bloed voorzien en bij (onbehandelde) proliferatieve retinopathie. Een abrupte verbetering van de bloedglucose-instelling (door intensieve insulinetherapie) kan gepaard gaan met tijdelijke verergering van diabetische retinopathie. Bij inadequate dosering of onderbreken van de behandeling kan vooral bij type 1-diabeten hyperglykemie optreden, met als symptomen dorst, frequente mictie, misselijkheid, braken, sufheid, een rode, droge huid, droge mond en anorexie. Onbehandelde hyperglykemie kan bij type 1-diabetes tot diabetische ketoacidose leiden (adem ruikt naar aceton). Bij kinderen alleen toepassen indien er een te verwachten voordeel is in vergelijking met oplosbare insulinen (zoals het tijdstip van injecteren in relatie tot de maaltijd).
Overdosering
Symptomen
Hypoglykemie, zich uitend in honger, zwakte, trillen, transpireren, snelle en sterke hartslag, hoofdpijn, duizeligheid en/of cognitieve symptomen zoals concentratieverlies en verwardheid (symptomen veroorzaakt door adrenaline en cortisol). De hypoglykemie kan optreden door relatieve overdosering tijdens o.a. inspanning of door onvoldoende voedseltoevoer of door absolute overdosering.
Zie voor meer informatie over symptomen en behandeling de monografie insulinen op vergiftigingen.info.
Eigenschappen
Kortwerkend humaan insuline-analogon. Insuline verlaagt de bloedglucose, door de opname van glucose door de cellen te verhogen en de afgifte van glucose door de lever te verlagen; het bevordert de glycogeenvorming en vermindert de gluconeogenese. Daarnaast bevordert insuline de eiwitsynthese en remt het de lipolyse (regulering van de mobilisatie van vet uit depots).
Werking: binnen ca. 15 min; maximale effect na ca. 1 uur; werkingsduur: 2-5 uur.
Kinetische gegevens
| T max | s.c. ca. 30 tot 70 min. |
| Metabolisering | vnl. in de lever en in mindere mate in de nieren en het spierweefsel, tot inactieve metabolieten. |
Geneesmiddelgroep
insuline lispro hoort bij de groep insulinen.
- insuline gewoon (J05AF06)
- insuline gewoon/insuline isofaan (J05AF06)
- insuline isofaan (J05AF06)
- insuline aspart (J05AF06)
- insuline aspart/insuline aspart protamine (J05AF06)
- insuline degludec (J05AF06)
- insuline detemir (J05AF06)
- insuline glargine (J05AF06)
- insuline glulisine (J05AF06)
- insuline lispro (J05AF06)
- insuline lispro/insuline lispro protamine (J05AF06)
- insuline degludec/insuline aspart (J05AF06)
- insuline degludec/liraglutide (J05AF06)
- insuline glargine/lixisenatide (J05AF06)