asparaginase
Samenstelling
Erwinase (Erwinia L-asparaginase = crisantaspase) Eusa Pharma
- Toedieningsvorm
- Poeder voor injectievloeistof
- Sterkte
- 10.000 IE
Kan tevens kleine hoeveelheden L–glutaminase bevatten.
Paronal (E. coli-asparaginase = colaspase) Takeda Nederland bv
- Toedieningsvorm
- Poeder voor injectievloeistof
- Sterkte
- 10.000 IE
Kan tevens kleine hoeveelheden L–glutaminase bevatten.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). |
| OTC | Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol. |
| MNT | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Zie voor de behandeling van acute lymfatische leukemie de behandelrichtlijn via HOVON ALL. NB: de richtlijn is nog in ontwikkeling.
Indicaties
Voornamelijk in combinatietherapie bij acute lymfatische leukemie (ALL), m.n. bij kinderen, om een remissie te induceren.
Dosering
Onderzoek de patiënt op overgevoeligheid door middel van een intradermale injectie van 50 IE (Erwinase) of 1–10 IE (Paronal) vóór iedere behandeling, gevolgd door 3 uur (Erwinase) of 1 uur (Paronal) observatie.
Ter preventie van uraatnefropathie door massale cellysis, voldoende vloeistof toedienen, de urine alkaliseren en allopurinol overwegen.
Als onderdeel van combinatietherapie bij acute lymfatische leukemie:
Volwassenen en kinderen:
Paronal: intraveneus infuus gedurende ten minste 30 min: gebruikelijke dosis 50–200 IE/kg lichaamsgewicht per dag of elke 2 dagen, gedurende 10–28 dagen. De dosis kan verhoogd worden tot 1000 IE/kg lichaamsgewicht per dag om de behandelduur te verkorten en zo de kans op allergische reacties te verminderen.
Erwinase: intraveneus, intramusculair, subcutaan: gebruikelijke dosis 6000 IE/m² lichaamsoppervlak (200 IE/kg lichaamsgewicht) 3×/week gedurende 3 weken.
Paronal:: langzaam (≥ 30 min) direct intraveneus infunderen; als dit niet mogelijk is dan, in verband met de labiliteit van de werkzame stof, direct in de slang van een lopend infuus (electrolytoplossing, bv. fysiologisch zout) toedienen.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): coagulopathie (o.a. hypercoagulatie, hypofibrinogenemie, daling antitrombine III, proteïne C en proteïne S) vaak gepaard gaand met bloeding of trombotische complicaties (cerebraal, pulmonaal, perifeer). Anorexie, misselijkheid, braken. Koorts.
Vaak (1-10%): overgevoeligheidsreactie (o.a. dyspneu, jeuk, gezichtsoedeem, erytheem, urticaria). Diarree, buikpijn. Pancreatitis, hepatische steatose. Neurotoxiciteit, duizeligheid, hoofdpijn, slaperigheid, angst, verwardheid, epileptische aanvallen, lethargie. Malaise, perifeer oedeem. Reactie op de injectieplaats (o.a. pijn, erytheem, oedeem). Trombocytopenie, (hemolytische) anemie. Verhoogd serumamylase, -lipase, bilirubine, ASAT, ALAT en AF, hypercholesterolemie, hypernatriëmie, verhoogde ureumwaarde.
Soms (0,1-1%): anafylaxie (incl. shock). Laryngeaal oedeem, bronchospasmen, rinitis, hypoxie, ademhalingsstilstand. Rinitis. Hyperlipidemie, hyperglykemie.
Zelden (0,01-0,1%): parese, dysfasie, dysfagie, encefalopathie (als gevolg van excessieve ammoniaproduktie), verminderd bewustzijn, coma. Myocardinfarct. Leverinsufficiëntie.
Zeer zelden (< 0,01%): (febriele) neutropenie. Infectie, sepsis. Hemorragische of necrotiserende pancreatitis. Spierpijn, reactieve artritis.
Verder zijn gemeld: hyper- of hypotensie, diabetes (incl. ketoacidose), hyperlipidemie, daling van thyroxine-bindend globuline (TBG), secundaire hypothyreoïdie. Blozen. Speekselklierontsteking. Artralgie. Desoriëntatie, opwinding, hallucinaties. Toxische epidermale necrolyse. Hepatomegalie, cholestatische icterus, hypoalbuminemie, hyperammoniëmie. Onvolledige blaaslediging, acute nierinsufficiëntie, proteïnurie, hypoproteïnemie, prerenale uremie, uraatnefropathie. Leukopenie, beenmergdepressie.
Interacties
Bij gelijktijdig gebruik van asparaginase en methotrexaat kan het effect van methotrexaat worden verzwakt of versterkt, afhankelijk van de dosering en het tijdstip van toedienen. Toediening van asparaginase vlak vóór of gelijktijdig met vincristine of prednison kan gepaard gaan met een verhoging van de toxiciteit.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren in klinisch relevante doseringen schadelijk gebleken (skeletmalformaties, spina bifida, exencefalie, abdominale expulsie, afwijkingen in longen en nieren).
Advies: Gebruik is gecontra-indiceerd.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend. Een nadelig effect bij de zuigeling kan niet worden uitgesloten.
Advies: Het gebruik of het geven van borstvoeding is gecontra-indiceerd.
Contra-indicaties
Pancreatitis. Ernstige leverfunctiestoornissen.
Waarschuwingen
Vóór en tijdens de behandeling regelmatig bloedbeeld, lever- en nierfunctie, serumamylase, serumlipase, glucosespiegel, urinezuur, stollingstijden, fibrinogeen- en antitrombine III-spiegel controleren, zo nodig de dosis verlagen, de toediening staken en stollingsfactoren suppleren. De kans op een overgevoeligheidsreactie neemt toe na meerdere toedieningen; aangezien de twee enzymvormen (uit E.coli of Erwinia) immunologisch verschillend zijn, kan geprobeerd worden over te stappen. Bij symptomen van pancreatitis de behandeling staken en niet hervatten. Wees voorzichtig bij (optreden van) infectieziekte (vooral varicella), bestaande beenmergdepressie en nierfunctiestoornissen. Bij optreden van ernstige lokale reacties op de injectieplaats de toediening staken en gepaste maatregelen nemen. Bij contact van het poeder of de oplossing met de huid, mucosa of de ogen gedurende ten minste 15 minuten spoelen met veel water.
Overdosering
Neem voor informatie over een vergiftiging met asparginase contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Enzym met oncolytische werking, waarvan het werkzame bestanddeel is afgescheiden door Erwinia chrysanthemi (crisantaspase) of Escherichia coli (colaspase). Het katalyseert de splitsing van L-asparagine, een voor bepaalde tumorcellen essentieel aminozuur, in L-asparaginezuur en ammoniak. Hierdoor wordt de groei van deze tumorcellen geremd. Eén eenheid l-asparaginase is de enzymactiviteit die onder gestandaardiseerde omstandigheden per minuut 1 micromol ammoniak uit L-asparagine afsplitst.
Kinetische gegevens
| V d | 70–80% van het plasmavolume. |
| Overig | Geringe passage bloed-hersenbarrière. |
| Metabolisering | in de lever. |
| T 1/2el | 4–22 uur. |
Geneesmiddelgroep
asparaginase hoort bij de groep oncolytica, overige.
- aflibercept (J05AF06)
- amsacrine (J05AF06)
- anagrelide (J05AF06)
- arseentrioxide (J05AF06)
- asparaginase (J05AF06)
- bortezomib (J05AF06)
- carfilzomib (J05AF06)
- eribuline (J05AF06)
- estramustine (J05AF06)
- hydroxycarbamide (J05AF06)
- hydroxycarbamide (J05AF06)
- ixazomib (J05AF06)
- mitotaan (J05AF06)
- olaparib (J05AF06)
- panobinostat (J05AF06)
- pegaspargase (J05AF06)
- pemetrexed (J05AF06)
- temoporfine (J05AF06)
- trabectedine (J05AF06)
- venetoclax (J05AF06)
- vismodegib (J05AF06)