Ceftazidim/avibactam

Publish

ceftazidim/avibactam

Medicine cefalosporinen J01DD52

Samenstelling

Zavicefta (als pentahydraat; ceftazidim), (als Na-zout; avibactam) Pfizer bv

Toedieningsvorm
Poeder voor concentraat voor infusievloeistof

Bevat per flacon: ceftazidim 2 g, avibactam 0,5 g.

Uitleg symbolen

XGVS Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS).
OTC Over the counter, dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. Aan de vergoeding van bepaalde zelfzorgmedicatie zijn nadere voorwaarden verbonden. Deze zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
2 Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Deze voorwaarden kunnen betrekking hebben op de indicaties, de duur van de behandeling en het voorschrijven volgens een richtlijn/protocol.
MNT Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

ceftazidim/avibactam vergelijken met een ander geneesmiddel.

Advies

In het algemeen: de cefalosporinen dienen als ’reserve’ antimicrobiële middelen te worden beschouwd. De Commissie adviseert de toepassing van parenterale cefalosporinen te reserveren voor de kliniek.

Bij een pneumonie is behandeling met antibiotica altijd aangewezen. De verwekker van een pneumonie is bepalend voor de keuze van het antibioticum, maar bij een onbekende verwekker is de ernst van de pneumonie bepalend voor de keuze van het antibioticum. Bij een nosocomiale pneumonie wordt de keuze voor een specifiek antibioticum bepaald door de lokale situatie met betrekking tot de aard en de resistentie van de ziekenhuisflora.

De farmacotherapie van acute urineweginfecties is gebaseerd op: de ernst van de aandoening (wel of geen weefselinvasie), lokale resistentiepatronen en specifieke patiëntkenmerken (leeftijd, geslacht, risicokenmerken). Een cystitis bij gezonde niet-zwangere vrouwen gaat mogelijk vanzelf over; voer daarom een afwachtend beleid. Ga echter bij risicogroepen, waaronder kinderen, direct over tot medicamenteuze therapie om complicaties te voorkomen. De belangrijkste middelen zijn: nitrofurantoïne (1e keus), oraal fosfomycine (2e keus), trimethoprim (3e keus) en bij zwangeren ook amoxicilline/clavulaanzuur (dan 2e keus). Gebruik in geval van weefselinvasie antibacteriële middelen met voldoende weefselpenetratie. Start eventueel, in afwachting van een antibiogram, de behandeling met middelen zoals ciprofloxacine (1e keus), amoxicilline/clavulaanzuur (2e keus) of cotrimoxazol (3e keus) of en intramuraal met aminoglycosiden en cefalosporinen (cefotaxim of ceftriaxon).

Indicaties

Behandeling van de volgende infecties bij volwassenen:

  • gecompliceerde urineweginfecties, waaronder pyelonefritis;
  • gecompliceerde intra-abdominale infecties;
  • in het ziekenhuis opgelopen pneumonie (’hospital-acquired’ pneumonie; HAP), waaronder ventilator-geassocieerde pneumonie (’ventilator associated’ pneumonie; VAP);
  • (andere) infecties als gevolg van aerobe, Gram-negatieve organismen bij volwassenen met beperkte behandelopties (bv. t.g.v. van bacteriële resistentie).

Dosering

Klap alles open Klap alles dicht

Gecompliceerde intra-abdominale infecties:

Volwassenen:

Eén dosis 2 g/0,5 g elke 8 uur. Te gebruiken in combinatie met een antibacterieel middel actief tegen Gram-positieve pathogenen wanneer bekend is óf gedacht wordt dat deze bijdragen aan het infectieproces en/of in combinatie met metronidazol bij (verdenking op) anaerobe pathogenen. De behandelduur is afhankelijk van de ernst van de infectie, de pathogenen en de bacteriologische progressie van de patiënt 5–14 dagen.

Gecompliceerde urineweginfecties (bv. pyelonefritis):

Volwassenen:

Eén dosis 2 g/0,5 g elke 8 uur. Te gebruiken in combinatie met een antibacterieel middel actief tegen Gram-positieve pathogenen wanneer bekend is of gedacht wordt dat deze bijdragen aan het infectieproces. De behandelduur is afhankelijk van de ernst van de infectie, de pathogenen en de bacteriologische progressie van de patiënt 5–10 dagen. De totale duur kan bestaan uit intraveneus toegediend ceftazidim/avibactam gevolgd door een geschikte orale behandeling.

’Hospital-acquired’ pneumonie (HAP), waaronder VAP:

Volwassenen:

Eén dosis 2 g/0,5 g elke 8 uur. Te gebruiken in combinatie met een antibacterieel middel actief tegen Gram-positieve pathogenen wanneer bekend is of gedacht wordt dat deze bijdragen aan het infectieproces. De behandelduur is afhankelijk van de ernst van de infectie, de pathogenen en de bacteriologische progressie van de patiënt 7–14 dagen.

Infecties met aerobe, Gram-negatieve organismen bij patiënten met beperkte behandelopties:

Volwassenen:

Eén dosis 2 g/0,5 g elke 8 uur. Te gebruiken in combinatie met een antibacterieel middel actief tegen Gram-positieve pathogenen wanneer bekend is óf gedacht wordt dat deze bijdragen aan het infectieproces en/of in combinatie met metronidazol bij (verdenking op) anaerobe pathogenen. De behandelduur is afhankelijk van de ernst van de infectie, de pathogenen en de bacteriologische progressie van de patiënt. Er is zeer beperkte ervaring met gebruik langer dan 14 dagen.

Bij nierinsufficiëntie: (opgave fabrikant) geschatte creatinineklaring (eGFR, middels Cockcroft-Gault) 31-50 ml/min: 1 g/0,25 g elke 8 uur; eGFR 16-30 ml/min: 0,75 g/0,1875 g elke 12 uur; eGFR 6-15 ml/min: 0,75 g/0,1875 g elke 24 uur; eindstadium nierziekte, waaronder met hemodialyse: 0,75 g/0,1875 g elke 48 uur. Omdat ceftazidim en avibactam via hemodialyse worden verwijderd moet de toediening op dagen van hemodialyse plaatsvinden ná voltooiing van de hemodialyse. Bij een creatinineklaring ≥ 51 ml/min is geen aanpassing van de dosering nodig. Zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.

Bij leverinsufficiëntie is geen aanpassing van de dosering nodig.

Toedieningsinformatie: na reconstitutie in 100 ml infunderen middels i.v. infusie gedurende 2 uur. NB. bij toevoeging van vancomycine aan ceftazidim in oplossing kan neerslagvorming optreden.

Bijwerkingen

Zeer vaak (>10%): positieve directe Coombs-test (kan indicatief zijn voor een hemolytische anemie, de incidentie daarvan is lager maar niet goed bekend).

Vaak (1-10%): candidiasis (bv. vulvovaginale of orale candidiasis). Hoofdpijn, duizeligheid. Misselijkheid, braken, buikpijn, diarree. Urticaria, maculopapuleuze huiduitslag, jeuk. Koorts. Eosinofilie, trombocytose of juist trombocytopenie. (Voorbijgaande) stijgingen van één of meer leverenzymen (ALAT, ASAT, LDH, γ-GT, alkalische fosfatase). (Trombo)flebitis op de toedieningsplaats.

Soms (0,1-1%): (pseudomembraneuze) colitis door Clostridium difficile. Paresthesie, smaakstoornis. Leukopenie, neutropenie, lymfocytose. (Voorbijgaande) verhogingen van bloedureum en/of serumcreatinine, acuut nierfalen.

Zeer zelden (< 0,01%): tubulo-interstitiële nefritis.

Verder zijn gemeld: angio-oedeem, anafylactische reactie. Neurologische verschijnselen (bij relatieve overdosering bij verminderde nierfunctie) zoals tremor, myoklonie, convulsie, niet-convulsieve status epilepticus, encefalopathie, coma). Geelzucht. Toxische epidermale necrolyse, Stevens-Johnsonsyndroom, erythema multiforme, geneesmiddelreactie met eosinofilie en systemische symptomen (DRESS). Agranulocytose, hemolytische anemie.

Interacties

Bij gelijktijdig gebruik van nefrotoxische middelen, zoals aminoglycosiden of lisdiuretica, is er meer kans op nefrotoxiciteit.

Gelijktijdige toediening van bacteriostatische antibiotica kan de werkzaamheid van ceftazidim verminderen. Er is in vitro géén synergie of antagonisme gezien bij de combinatie met metronidazol, tobramycine, levofloxacine, vancomycine, linezolide, colistine en tigecycline.

Avibactam is in vitro substraat van de transporters OAT1 en OAT3; krachtige OAT-remmers kunnen mogelijk de eliminatie van avibactam beïnvloeden.

Ceftazidim en avibactam zijn geen klinisch significante remmers of induceerders van de CYP450 enzymen of van andere hepatische of renale transporters; het interactiepotentieel via dergelijke mechanismen wordt als laag beschouwd.

Bij toevoeging van vancomycine aan ceftazidim in oplossing kan neerslagvorming optreden.

Zwangerschap

Ceftazidim passeert de placenta.
Teratogenese: Bij de mens onvoldoende gegevens (ceftazidim, avibactam). Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid (ceftazidim, avibactam).
Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja, in geringe hoeveelheden (ceftazidim). Onbekend (avibactam). Ceftazidim wordt daarnaast oraal niet of nauwelijks geresorbeerd. Hierdoor zijn van ceftazidim geen systemische effecten bij de zuigeling te verwachten. Een nadelig effect van avibactam bij de zuigeling kan niet worden uitgesloten.
Advies: Ceftazidim als monotherapie kan gebruikt worden; in verband met de aanwezigheid van avibactam wordt gebruik van het combinatiepreparaat of het geven van borstvoeding ontraden.

Contra-indicaties

  • overgevoeligheid voor cefalosporinen;
  • ernstige overgevoeligheid (anafylaxie, ernstige huidreactie) voor andere β-lactamantibiotica (penicillinen, carbapenems, monobactams).

Waarschuwingen

Kruisovergevoeligheid en kruisresistentie tussen cefalosporinen onderling en penicillinen komt voor. Wees voorzichtig bij gebleken lichte overgevoeligheid voor andere β-lactamantibiotica (penicillines, monobactams, carbapenems).

Bij langdurig gebruik het bloedbeeld regelmatig controleren. Indien een patiënt tijdens de behandeling een anemie ontwikkelt, de diagnose van cefalosporine-geassocieerde anemie overwegen en de behandeling staken totdat de oorzaak is vastgesteld. Deze immuun-gemedieerde hemolytische anemie kan fataal verlopen.

Bij nierfunctiestoornissen de geschatte creatinineklaring nauwkeurig monitoren en zo nodig de dosering aanpassen; zie rubriek Dosering.

Voortgezette toediening van ceftazidim kan resulteren in overgroei van niet-gevoelige micro-organismen (bv. C. difficile, enterokokken, schimmels). Bij optreden van ernstige diarree de diagnose pseudomembraneuze colitis overwegen; in dat geval, evenals bij optreden van hemorragische colitis en overgevoeligheidsreacties, het gebruik staken.

Door gebruik van cefalosporinen kan de Coombs-test fout-positief worden evenals glucosebepalingen in de urine met koperbevattende reagentia (Benedict-suikerreactie of Fehling-reagens, Clinitest e.d.).

Overdosering

Symptomen
neurologische gevolgen zoals encefalopathie, convulsies en coma door de component ceftazidim.

Therapie
hemodialyse of peritoneale dialyse.

Voor meer informatie over een vergiftiging met ceftazidim/tazobactam neem contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.

Eigenschappen

Ceftazidim is een bactericide antibioticum uit de groep van cefalosporinen (3e generatie). Ceftazidim bindt zich aan penicilline-bindende eiwitten in de celwand van bacteriën, waardoor de synthese van peptidoglycaan wordt geremd. Dit resulteert in celdood. Ceftazidim wordt geïnactiveerd door β-lactamasen (ESBL’s). Avibactam is een β-lactamaseremmer en verbreedt het werkingsspectrum van ceftazidim door de β-lactamasen die sommige bacteriën produceren te remmen. Het remmende spectrum van avibactam bevat Ambler klasse A en C β-lactamasen, daarnaast bepaalde klasse D-enzymen waaronder ’extended spectrum’ β–lactamasen (ESBL’s) en AmpC-enzymen. Avibactam remt geen klasse B-enzymen (de metallo-β-lactamasen). Er is in vitro géén synergie of antagonisme gezien bij de combinatie met metronidazol, tobramycine, levofloxacine, vancomycine, linezolide, colistine en tigecycline.

In klinisch onderzoek is werkzaamheid aangetoond bij de volgende pathogenen, die in vitro gevoelig waren voor ceftazidim/tazobactam:

  • Bij gecompliceerde urineweginfecties: Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Proteus mirabilis, Enterobacter cloacae, Pseudomonas aeruginosa.
  • Bij gecompliceerde intra-abdominale infecties: Citrobacter freundii, Enterobacter cloacae, Escherichia coli, Klebsiella oxytoca, Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa.
  • Hospital-acquired pneumonie, waaronder ventilator-geassocieerde pneumonie: Enterobacter cloacae, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Proteus mirabilis, Serratia marcescens, Pseudomonas aeruginosa.

Er is géén klinische werkzaamheid aangetoond bij de goedgekeurde indicaties bij de volgende pathogenen, hoewel uit in vitro gegevens bleek dat zij wel gevoelig zouden zijn bij afwezigheid van verworven resistentiemechanismen: Citrobacter koseri, Enterobacter aerogenes, Morganella morganii, Proteus vulgaris, Providencia rettgeri.

Ceftazidim heeft weinig tot geen activiteit tegen de meeste Gram-positieve organismen (waaronder Staphylococcus aureus (zowel meticilline-gevoelige als meticilline-resistente stammen) en Enterococcus spp.

Ongevoelig zijn (op basis van in vitro gegevens): Stenotrophomonas maltophilia, Acinetobacter spp., anaerobe bacteriën.

Kinetische gegevens

V dca. 0,31 l/kg (ceftazidim), ca. 0,26 l/kg (avibactam)
Overigpenetratie in de liquor: ceftazidim voldoende bij ontstoken meninges. Onbekend voor avibactam, wel bij dieren met ontstoken hersenvliezen.
Overigpenetratie in bronchiale epitheelvloeistof: concentratie ca. 30% van plasmaconcentratie (ceftazidim, avibactam).
Metaboliseringniet of nauwelijks (ceftazidim, avibactam). Geen metabolisering van avibactam in humane leverpreparaten.
Eliminatieceftazidim vnl. onveranderd met de urine, d.m.v. glomerulaire filtratie; < 1% via de gal. Avibactam onveranderd met de urine door actieve tubulaire secretie naast glomerulaire filtratie, <0,25% met de feces. Ceftazidim wordt verwijderd door hemodialyse en peritoneale dialyse. Een hemodialysesessie van 4 uur verwijderd ca. 55% van een dosis avibactam.
T 1/2elca. 2 uur (ceftazidim, avibactam), bij ouderen (≥ 80 jaar) 3,5-4 uur (ceftazidim), bij afname nierfunctie verlengd (ceftazidim, avibactam).

Geneesmiddelgroep

ceftazidim/avibactam hoort bij de groep cefalosporinen.

Kosten

Kosten laden…

Zie ook